2011-07-13

Basın yayın kuruluşunda yorumculuk yapanların bu faaliyetleri nedeniyle elde ettiği kazançlarının gelir vergisinden istisna olup olmadığı Hk.

---

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü

 

	TARİH	:	13.07.2011
	SAYI	:	B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK-65-972
	KONU	:	Basın yayın kuruluşunda yorumculuk yapanların bu faaliyetleri nedeniyle elde ettiği kazançlarının gelir vergisinden istisna olup olmadığı Hk.

…

İLGİ: …

İlgide kayıtlı özelge talep formunda, basın yayın kuruluşlarında yazılı ve görsel olarak yorumculuk yaptığınızı belirterek, mükellefiyet hakkında ve GVK.nun 18. maddesindeki istisnadan yararlanıp yararlanamayacağınız hususunda Başkanlığımızdan görüş talep edilmektedir.

193 sayılı GVK.nun 18. maddesinde;

 

"Müellif, mütercim, heykeltraş, hattat, ressam, bestekar, bilgisayar programcısı ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi, bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat Gelir Vergisinden müstesnadır.

Eserlerin neşir, temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında alınan bedel ve ücretler istisnaya dahildir.

Yukarıda yazılı kazançların arızi olarak elde edilmesi istisna hükmünün uygulanmasına engel teşkil etmez.

Serbest meslek kazançları istisnasının bu Kanunun 94. maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye şümulü yoktur."

Hükmü yer almıştır.

Aynı Kanunun "Ücretin Tarifi" başlıklı 61. maddesinde;

 

"Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez."

Hükmü yer almıştır.

Yine söz konusu Kanunun "Serbest Meslek Kazancının Tarifi" başlıklı 65. maddesinde ise;

 

"Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.

Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır."

Hükmü yer almaktadır.

193 sayılı GVK.nun 94. maddesinin birinci fıkrasında;

 

"Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar"

Hükmü yer almış olup, aynı fıkranın (2/a) bendinde;

 

"18. madde kapsamına giren serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden % 17 oranında",

(2/b) bendinde ise;

 

"Diğerlerinden % 20 oranında tevkifat yapılacağı"

Belirtilmiştir.

Bu hüküm ve açıklamalara göre; basın ve yayın kuruluşlarında yazılı ve görsel olarak yapılan yorumlardan dolayı 193 sayılı GVK.nun 18. maddesindeki serbest meslek kazancı istisnasından yararlanmanız mümkün bulunmamaktadır.

Dolayısıyla, mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan yorumlarınızdan dolayı elde ettiğiniz kazanç serbest meslek kazancı olarak değerlendirilip serbest meslek kazanç mükellefiyeti tesis edilmesi gerekmekte olup, bu çalışmalarınızdan dolayı tarafınıza yapılacak ödemeler üzerinden GVK.nun 94/2 (b) bendine göre % 20 oranında tevkifat yapılması gerekir.

Ancak, bahsi geçen işin belirli bir iş verene (iş akdine bağlı olarak emir ve talimatları doğrultusunda) bağlılık arz edecek şekilde ifa edilmesi durumunda tarafınıza yapılacak ödemelerin, GVK.nun 61. maddesi uyarınca ücret kapsamında değerlendirilip, stopaj yoluyla vergilendirileceği de tabiidir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.