2014-08-04

YABANCI UYRUKLU SİGORTALILAR İŞSİZLİK SİGORTASINDAN MUAF MI?

---

Haklarında tüm sigorta kolları uygulanan sigortalılar 1 nolu belge türü seçilerek düzenlenen aylık prim ve hizmet belgeleri ile bildirilirlerken, işsizlik sigortası hariç diğer sigorta kollarına tabi sigortalılar 13 nolu belge türü seçilerek düzenlenen aylık prim ve hizmet belgeleri ile bildirilmektedir.

e-Bildirge uygulamalarında resmi sektör işverenleri ile özel sektör işvereni olmakla birlikte sendikalara herhangi bir belge ibraz etmelerine ve herhangi bir tanımlama yaptırmalarına gerek olmaksızın aylık prim ve hizmet belgelerini 13 nolu belge türünü seçerek göndermelerine izin verilmiştir.

Buna karşın sendikalar hariç diğer özel sektör işverenlerinin 13 nolu belge türünü seçilebilmeleri,  işsizlik sigortasından muaf sigortalı çalıştırıldığının resmi kurum ve kuruluşlardan alınacak bir yazı ile belgelenmesi ve işyerinin 13 nolu belge türü seçilebilecek şekilde Sosyal Güvenlik Kurumunun sistemine tanımlanmış olması şartına bağlanmıştır.

Hal böyle olmakla birlikte uygulamada bazı özel sektör işverenlerinin yabancı uyruklu sigortalılarını da 13 nolu belge türünü seçerek düzenleyecekleri aylık prim ve hizmet belgeleri ile bildirmek istedikleri, ancak e-Bildirge uygulamalarının 13 nolu belge türünü seçmelerine izin vermemesi nedeniyle bu işverenlerin işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik merkezine, yabancı uyruklu sigortalıyı sisteme tanımlatabilmek için işsizlik sigortasından muaf olduklarına dair yazının hangi Kurumdan alınabileceği yönünde başvuruda bulundukları görülmektedir

İşsizlik sigortasından kimlerin muaf oldukları 4447 sayılı Kanunun 46 ncı maddesinde açıklanmıştır.

4447 sayılı Kanun’un 46. maddesinin üçüncü fıkrasında, “5510 sayılı Kanunun; 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentleri, ikinci fıkrası kapsamında olanlardan bir hizmet akdine dayalı olarak çalışmayanlar ve üçüncü fıkrası, 5 inci, 6 ncı ve geçici 13 üncü maddeleri kapsamında olanlar ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesi kapsamında olmakla birlikte memur veya 22/1/1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi sözleşmeli statüde bulunanlar ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu, 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu, 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu, 2914 sayılı Yüksek Öğretim Personel Kanunu, 233 ve 399 sayılı kanun hükmünde kararnameler ile 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi kamu kurum ve kuruluşlarının teşkilat kanunlarındaki hükümlerine göre sözleşmeli personel statüsünde çalışanlar ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre geçici personel statüsünde çalıştırılanlar bu Kanun kapsamına dahil değildir.” hükümleri yer almaktadır.

 

Buna göre, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun,

a) 4. maddesinin,

- 1. fıkrasının (b) ve (c) bendi kapsamında olanların,

- 2. fıkrası kapsamında olanlardan bir hizmet akdine dayalı olarak çalışmayanların,

b) 4. maddesinin 3. fıkrası kapsamında olanların,

c) 5, 6 ve geçici 13. maddeleri kapsamında olanların

prime tabi tutulacak kazançları üzerinden işsizlik sigortası primi kesilmemektedir.

 

Yabancı uyruklu sigortalılar işsizlik sigortası hükümlerine tabidirler

4447 sayılı Kanun’un 46 ıncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan hükümlerden de anlaşılacağı üzere, anılan fıkrada yabancı uyruklu sigortalıların işsizlik sigortasından muaf oldukları yönünde herhangi bir hükme yer verilmemiştir.

Konuyla ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumu’nun 2012/95 sayılı e-Posta talimatında, “4447 sayılı Kanun’un 46. maddesinin üçüncü fıkrasında, yabancı uyruklu sigortalıların işsizlik sigortasından muaf oldukları yönünde herhangi bir hükme yer verilmediğinden, sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış ülke vatandaşı olsun veya olmasın bir hizmet akdine tabi olarak çalışan yabancı uyruklu sigortalılar, işsizlik sigortası hükümlerine tabi tutulacaktır.”şeklinde açıklama yapılmıştır.

Öte yandan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ekinde yer alan aylık prim ve hizmet belgesinin açıklamalar bölümündeki belge türlerine bakıldığında 1 nolu belge türünün HİZMET AKDİ İLE TÜM SİGORTA KOLLARINA TABİ ÇALIŞANLAR
 (YABANCI UYRUKLU SİGORTALILAR DAHİL) için seçileceği görülecektir.

Dolayısıyla, Sosyal Güvenlik Kurumunun bahse e-posta talimatında belirtilen işsizlik sigortasından muaf sigortalı çalıştırıldığının belgelenmesi şartı, 4447 sayılı Kanunun 46 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen sigortalılarla ilgili olup, yabancı uyruklu sigortalılarla ilgili değildir.

Bu bağlamda, özel sektör işverenlerince yabancı uyruklu sigortalıların işsizlik sigortasından muaf olduklarına dair herhangi bir resmi kurumdan belge almaları mümkün bulunmadığından, hizmet akdine tabi çalıştırdıkları yabancı uyruklu sigortalıları (fiili hizmet süresi zammı kapsamında çalışanlar hariç) 1 nolu belge türü seçilmek suretiyle düzenleyecekleri aylık prim ve hizmet belgeleri ile bildirmeleri icap etmektedir.

 

Eyüp Sabri DEMİRCİ

İşverenler Prim Daire Başkanlığı Şube Müdürü