2021-02-22

İHALE KONUSU İŞYERLERİ ENGELLİ DESTEĞİNDEN YARARLANABİLİRLER Mİ

---

YAZIMIZ 22.02.2021 TARİHİNDE GÜNCELLENMİŞTİR

İş Kanununun 30. maddesinin altıncı fıkrasında yer alan engelli teşvikinden, çalışma gücünün en az % 40’ından yoksun olduğu sağlık kurulu raporu ile belgelenen sigortalıları çalıştıran özel sektör işverenlerince yararlanılabilmektedir.

Uygulamada olan diğer kanunlardaki prim teşviklerinden 4734 veya 2886 sayılı Kanunlara göre yapılan alım ve yapım işlerinde çalıştırılan sigortalılardan dolayı yararlanılamayacağı hususunda özel hükümler bulunmasına rağmen, İş Kanununda yer alan engelli teşvikinden ihale konusu iş üstlenen işverenlerin yararlanmayacaklarına ilişkin özel bir hükme yer verilmemiştir.

Bu durum karşısında, ihale konusu iş üstlenen ve bu işlerde engelli sigortalı çalıştıran işverenlerce engelli teşvikinden yararlanılıp yararlanılamayacağı hususunda tereddüte düşülebilmektedir.

Konuyla ilgili olarak, Kamu İhale Genel Tebliğinin “78- Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı maddesinin 78.28 numaralı bendi, 16/8/2014 tarihli ve 29090 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile değiştirilmiştir. Sözkonusu bentte “İsteklilerin aynı il sınırları içerisinde birden fazla iş yerinin bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, ihale dokümanında aynı il bazında elli veya daha fazla işçi çalıştırılmasının öngörüldüğü ihalelerde 4857 sayılı İş Kanununda belirtilen asgari orana uyulmak kaydıyla idarece tespit edilen engelli işçi sayısı ile bu işçilerin tabi olacağı ücret grubu idari şartnamenin ilgili maddesinde belirtilecek ve bu işçiler için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılacaktır. İdareler tarafından İş Kanununda belirtilen asgari oranının üzerinde engelli işçi çalıştırılmasını öngören düzenleme yapılması da mümkündür. İstekliler tarafından ihale dokümanında öngörülen engelli işçi sayısı ve bu işçiler için Hazinece karşılanacak prim teşvik tutarları dikkate alınarak teklif bedelleri oluşturulacaktır. İlgili mevzuatında engelli işçi çalıştırılmasını kısıtlayan hükümler saklıdır.” şeklinde açıklama yapılmıştır.

Kamu İhale Kurumu, Tebliğde yer alan bu hükümlere paralel olarak “İşçilik Hesaplama” uygulamasına girişte         “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesine yönelik sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında bu modülün kullanılması zorunludur.” şeklinde bir duyuru yapmış,  İşçilik Hesaplama uygulamasında da engelli sigortalılar için engelli teşvikinden yararlanılmayan sadece % 2 oranındaki işsizlik sigortası işveren hissesi primini maliyete yansıtmıştır.

Bu bağlamda, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım ihalelerine münhasıran, engelli sigortalıların aylık asgari işçilik birim fiyat hesabında işveren hissesi sigorta primi hesaba dâhil edilmediği için, 4857/30. maddede yer alan engelli teşvikinden yararlanan işverenlere, idarece yapılan hak ediş ödemeleri sırasında idarece tespit edilen (sözleşmede öngörülen) engelli işçi sayısı aşılmamış olmak kaydıyla işveren hissesi prim tutarının ödenmesi gibi bir durum sözkonusu olmayacaktır.

Dolayısıyla, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet ihalelerinde idarece tespit edilen (sözleşmede öngörülen) engelli işçi sayısı kadarengelliden dolayı 4857/30. maddede yer alan prim teşvikinden yararlanılması mümkün olup, idarece tespit edilen (sözleşmede öngörülen) sayıdan daha fazla sayıdaki engelliden dolayı teşvikten yararlanılmış olması halinde yararlanılan teşvik tutarlarının hak edişlerden kesilmesi gerekecektir.

Sonuç olarak İdarelerce yapılacak hak ediş ödemeleri sırasında da, yüklenicilerin sözleşmede öngörülen sayının üzerinde engelli teşvikinden yararlanıp yararlanmadıklarının kontrol edilmesi;

-Sözleşmede öngörülen sayı veya altında sayı kadar engelli teşvikinden yararlanmış yükleniciler yönünden herhangi bir işlem tesis edilmemesi,

-Sözleşmede öngörülen sayının üzerindeki engelli sigortalıdan dolayı engelli teşvikinden yararlanmış yükleniciler yönünden, sözleşmede öngörülen sayıyı aşan sayıdaki sigortalılardan dolayı yararlanılmış teşvik tutarlarının hak edişlerinden kesilmesi,

gerekecektir.

Personel çalıştırılmasına yönelik işler haricindeki diğer işlerde ise, engelli teşvikinden yararlanılamayacağına yönelik herhangi bir düzenleme bulunmadığından çalışma gücünün en az % 40’ından yoksun olduğu sağlık kurulu raporu ile belgelenen sigortalılardan dolayı İş Kanununun 30. maddesinde yer alan engelli teşvikinden yararlanılmasına engel bir durum bulunmamaktadır.

Eyüp Sabri DEMİRCİ

Sosyal Güvenlik Danışmanı