2012-03-08

İştirak hissesi satışının yenileme fonu müessesesi karşısındaki durumu hk.

---

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü)

 

	TARİH	:	08.03.2012
	SAYI	:	B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-919
	KONU	:	İştirak hissesi satışının yenileme fonu müessesesi karşısındaki durumu hk.

…

İLGİ: …

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, Kurumunuzun … yatırımı yapmak amacıyla aktifinde gayrimenkul bulunan bir kurumun %… hissesini satın aldığı, yatırıma başlandığı ancak inşaat faaliyeti devam etmekte iken yabancı yatırımcılar tarafından söz konusu kurumun %… hissesi için satın alma talebinde bulunulduğu, bu arada Kurumunuzun … ili sınırları içinde yine … yatırımı yapmak amacıyla … Başkanlığından bir yer kiraladığı, yabancı yatırımcılara yapılacak iştirak hissesi satışından elde edilecek kaynak ile bu yatırımın yapılacağından bahisle satış işleminden doğacak karın vergiye tabi olması halinde katlanılacak bu maliyetin verilecek satış kararını etkileyeceği belirtilerek, Kurumunuz tarafından yapılacak satış işleminden doğacak karın 213 sayılı VUK.nun 328. maddesindedüzenlenmiş bulunan yenileme fonu uygulamasından faydalanıp faydalanamayacağı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

213 sayılı VUK.nun 313. maddesinde "İşletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkullerle 269. madde gereğince gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edavat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmlerinin birinci kısımdaki esaslara göre tespit edilen değerinin bu Kanun hükümlerine göre yok edilmesi amortisman mevzuunu teşkil eder.

…

Değeri 770-TL'yi aşmayan peştemallıklar ile işletmede kullanılan ve değeri 770 -TL'yi aşmayan alet, edevat, mefruşat ve demirbaşlar amortismana tabi tutulmayarak doğrudan doğruya gider yazılabilir. İktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz edenlerde bu had topluca dikkate alınır." hükmüne yer verilmiştir.

Anılan Kanunun 328. maddesinde ise, "Amortismana tabi iktisadi kıymetlerin satılması halinde alınan bedel ile bunların envanter defterinde kayıtlı değerleri arasındaki fark kar ve zarar hesabına geçirilir. İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerle serbest meslek kazanç defteri tutan mükellefler bu farkı defterlerinde hasılat veya gider olarak kaydederler.

Amortisman ayrılmış olanların değeri ayrılmış amortismanlar düşüldükten sonra kalan meblağdır.

Devir ve trampa satış hükmündedir.

Şu kadar ki, satılan iktisadi kıymetlerin yenilenmesi, işin mahiyetine göre zaruri bulunur veya bu hususta işletmeyi idare edenlerce karar verilmiş ve teşebbüse geçilmiş olursa bu takdirde, satıştan tahassül eden kar, yenileme giderlerini karşılamak üzere, pasifte geçici bir hesapta azami üç yıl süre ile tutulabilir. Her ne sebeple olursa olsun bu süre içinde kullanılmamış olan karlar üçüncü yılın vergi matrahına eklenir. Üç yıldan önce işin terki, devri veya işletmenin tasfiyesi halinde bu karlar o yılın matrahına eklenir.

Yukarıdaki esaslar dahilinde yeni değerlerin iktisabında kullanılan kar, yeni değerler üzerinden bu kanun hükümlerine göre ayrılacak amortismanlara mahsup edilir. Bu mahsup tamamlandıktan sonra itfa edilmemiş olarak kalan değerlerin amortismanına devam olunur." hükmü yer almaktadır.

Bu hükümlere göre;

İşletmelerin aktifinde yer alan amortismana tabi iktisadi kıymetin satışı sonucunda elde edilen kar, aynı nitelikte ve aynı hizmete tahsis edilecek yeni bir iktisadi kıymetin alınması durumunda pasifte geçici bir hesapta (yenileme fonu) azami üç yıl süreyle tutulabilecek ve bu fon yeni alınacak iktisadi kıymetin amortismanında kullanılacaktır.

Öte yandan her ne sebeple olursa olsun bu süre içinde kullanılmamış olan karların üçüncü yılın vergi matrahına ekleneceği, üç yıldan önce işin terki, devri veya işletmenin tasfiyesi halinde ise bu karların o yılın matrahına ekleneceği tabiidir.

Dolayısıyla, yenileme fonunun ayrılabilmesi amortismana tabi bir iktisadi kıymetin varlığı ile bu kıymetin satılmasından oluşan karın aynı neviden bir iktisadi kıymetin alımında kullanılması halinde söz konusu olmaktadır.

Bu itibarla, amortismana tabi olmayan iştirak hissesi satışından doğacak karın, Kurumunuz tarafından edinilen bir … yatırımında kullanılması halinde söz konusu yatırımla ilgili olarak yenileme fonu müessesinden faydalanılması mümkün bulunmamaktadır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.