2012-03-06

Yolcu taşımacılığı faaliyetinde basit usulden gerçek usule geçiş hk.

---

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI KOCAELİ VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü)

 

	TARİH	:	06.03.2012
	SAYI	:	B.07.1.GİB.4.41.15.02-VUK/2012-1-61
	KONU	:	Yolcu taşımacılığı faaliyetinde basit usulden gerçek usule geçiş hk.

…

İLGİ: …

İlgide kayıtlı özelge talep formunda; yolcu taşımacılığı faaliyetiniz nedeniyle basit usulde vergi mükellefi olduğunuzu, 2011 yılı 11 aylık gayri safi iş hasılatınızın … TL olduğunu belirterek 2012 yılından itibaren gerçek usulde işletme hesabı esasına göre mi, bilanço esasına göre mi defter tutmak zorunda olduğunuz hakkında görüş talep etmiş bulunmaktasınız.

193 sayılı GVK.nun 46. maddesinin birinci fıkrasında; " 47 ve 48. maddelerde yazılı şartları topluca haiz olanların ticari kazançları basit usulde tespit olunur" hükmüne yer verilmiş olup, maddenin son fıkrasında, "Basit usule tabi olmanın şartlarından herhangi birini takvim yılı içinde kaybedenler, ertesi takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirilirler. Basit usulün şartlarına haiz olanlardan, bu usulden yararlanmak istemediklerini yazı ile bildirenler, bu talepleri doğrultusunda takip eden ay başından veya izleyen takvim yılı başından, yeni işe başlayanlar ise işe başlama tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirilirler. Herhangi bir şekilde gerçek usulde vergilendirilecek olanlar ve gerçek usulde vergilendirilen mükellefler, bir daha hiç bir şekilde basit usule dönemezler. Bu kişilerin aynı türden iş yapan eş ve çocukları da bu faaliyetleri nedeniyle basit usulden yararlanamazlar." hükmü yer almaktadır.

Aynı Kanunun 48. maddesinde basit usule tabi olmanın özel şartları sayılmış, maddenin 2 numaralı bendinde; "1 numaralı bentte yazılı olanların dışındaki işlerle uğraşanların bir yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hasılatlarının (4842 sayılı Kanunun 16. maddesiyle kanuni had olarak belirlenen tutarlar (279 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 01.01.2012 tarihinden itibaren 35.000 TL.) aşmaması," olarak belirtilmiştir.

Yukarıda yer alan hükümler uyarınca, basit usule tabi olmanın şartlarından herhangi birini takvim yılı içinde kaybeden mükellefler, şartların kaybedildiği tarihi takip eden takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirileceklerdir.

Maddenin 1 numaralı bendinde satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satanlara ilişkin hadlere yer verilmiş, ikinci bendinde bunun dışındaki işleri yapanlar ifade edilmiştir. Nakliye işi hizmet işi olduğundan 2011 yılı hasılatınızın 35.000 TL'yi aşması halinde gerçek usulde vergilendirileceğiniz tabiidir.

Öte yandan, 213 sayılı VUK.nun 174. maddesinde, defterlerin hesap dönemi itibarıyla tutulacağı, kayıtların her hesap dönemi sonunda kapatılıp ertesi dönem başında yeniden açılacağı, hesap döneminin normal olarak takvim yılı olduğu hükmü yer almıştır. Aynı Kanunun 176 ve izleyen maddelerinde defter tutma ile ilgili hükümlere yer verilmiş ve defter tutma bakımından mükellefler birinci ve ikinci sınıf tüccarlar olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Birinci sınıf tüccarların bilanço esasına göre, ikinci sınıf tüccarların ise işletme hesabı esasına göre defter tutacakları belirtilmiştir.

Anılan Kanunun 177. maddesinde, 1. sınıfa dahil tüccarlar belirtilmiş olup, "İkinci Sınıf Tüccarlar" başlıklı 178. maddesinde; " Aşağıda yazılı tüccarlar 2. sınıfa dahildirler:

 

1. 177. maddede yazılı olanların dışında kalanlar;

    

2. Kurumlar Vergisi mükelleflerinden işletme hesabı esasına göre defter tutmalarına Maliye Bakanlığınca müsaade edilenler.

Yeniden işe başlayan tüccarlar yıllık iş hacimlerine göre sınıflandırılıncaya kadar 2. sınıf tüccarlar gibi hareket edebilirler." hükmüne yer verilmiştir.

Mezkur Kanunun 179. maddesinde 1. sınıftan 2. sınıfa geçişe, 180. maddesinde ise 2. sınıftan 1. sınıfa geçişe ilişkin şartlar belirlenerek bu şartların tahakkukunu takip eden hesap döneminden başlayarak sınıf değiştirileceği, 181. maddesinde ise ikinci sınıf tüccarlardan dileyenlerin, bilanço esasına göre defter tutabileceği, bu surette 1. sınıfa dahil olanlar hakkında da 180. madde hükümlerinin cari olacağı hükme bağlanmıştır. Dolayısıyla, iş hacmi bakımından ikinci sınıfa dahil bulunan mükelleflerin, kendi istekleri ile birinci sınıfa geçebilmeleri ve bilanço esasına göre defter tutabilmeleri ancak, içinde bulunulan hesap dönemini takip eden hesap döneminin başından başlamak şartıyla mümkün bulunmaktadır.

Bu itibarla; 193 Sayılı GVK.nun basit usule tabi olmanın özel şartlarından olan 48. maddenin 2 numaralı bendinde yer alan gayrisafi iş hasılatını aştığınızdan 01.01.2012 takvim yılı başından itibaren işletme hesabı esasına göre defter tutmanız, 2013 yılı ve sonrasında, defter tutma bakımından sınıf tespit edilmesinde VUK.nun yukarıda yer verilen hükümlerinin dikkate alınması gerekmektedir.

Bilgilerinize rica ederim.