2013-11-26

YURT DIŞINDA YARARLANILAN MİMARLIK, MÜHENDİSLİK, TASARIM HİZMETLERİNDE %50 VERGİ AVANTAJI

---

İşyeri, Kanuni ve İş Merkezi Yurt Dışında Bulunanlara Türkiye'de Verilen ve Münhasıran Yurt Dışında Yararlanılan Mimarlık, Mühendislik, Tasarım Hizmetlerden Sağlanan Kazançların Vergi Mevzuatı Açısından Değerlendirilmesi:

 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi kanununda yurtdışında bulunanlara yapılan mimarlık, mühendislik ve tasarım hizmetlerinden sağlanan  kazançların belirli şartlar dahilinde %50’si gelir ve  kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.

1.1 Yasal Dayanak:

0193. Gelir Vergisi Kanunu
Madde 0089: Diğer indirimler
13-(15.06.2012 tarih ve 28324 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 6322 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle eklenmiştir.) Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara Türkiye'de verilen ve münhasıran yurt dışında yararlanılan mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi ve veri saklama hizmeti alanlarında faaliyette bulunan hizmet işletmeleri ile ilgili bakanlığın izni ve denetimine tabi olarak eğitim ve sağlık alanında faaliyet gösteren ve Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilere hizmet veren işletmelerin münhasıran bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazancın % 50'si. Bu indirimden yararlanılabilmesi için fatura veya benzeri belgenin yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmesi şarttır.

5520. Kurumlar Vergisi Kanunu (KVK.)

Madde 0010: Diğer indirimler

ğ. (15.06.2012 tarih ve 28324 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 6322 sayılı Kanunun 36 ncı maddesiyle eklenmiştir.) Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri , kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara Türkiye'de verilen ve münhasıran yurt dışında yararlanılan mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi ve veri saklama hizmeti alanlarında faaliyette bulunan hizmet işletmeleri ile ilgili bakanlığın izni ve denetimine tabi olarak eğitim ve sağlık alanında faaliyet gösteren ve Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilere hizmet veren işletmelerin münhasıran bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazancın % 50'si.

1.2 İstisna Uygulaması:

  Genel Açıklama:

Gelir Vergisi Kanununun  89 maddesinin 13.bendinde ve Kurumlar Vergisi Kanununun 10. maddesinin (ğ) bendinde, Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilere işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara Türkiye'de verilen ve münhasıran yurt dışında yararlanılan mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi ve veri saklama hizmeti alanlarında faaliyette bulunan hizmet işletmeleri ile ilgili bakanlığın izni ve denetimine tabi olarak eğitim ve sağlık alanında hizmet veren işletmelerin münhasıran bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazancın % 50'sinin beyan edilen kurum kazancından indirilebileceği hüküm altına alınmıştır.

 Mimarlık ,Mühendislik ,Tasarım Hizmetlerinin İstisnadan Yararlanması:

Mimarlık , mühendislik ve tasarım hizmetlerden elde edilen kazançların da anılan istisnadan yararlanabilmesi için;

1.2.1 Ana sözleşmede yazılı esas faaliyet konusunda bulunması gereken hususlar

İlgili şirketlerin ana sözleşmelerinde yazılı esas faaliyet konuları arasında, mimarlık, mühendislik, tasarım, hizmetleri sunmak olmalıdır. Şirket bünyesinde sözü edilen hizmetlerden sadece birisi verilebileceği gibi ana sözleşmelerinde yer almak şartıyla birden fazlası da verilebilir.

Mimarlık , mühendislik , tasarım, hizmeti alanında faaliyet gösteren işletmelerin Türkiye'de yerleşmiş olan kişilere de hizmet vermesi indirimden faydalanmaya engel teşkil etmeyecek, Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilerle, iş yeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara verilen hizmetlerden elde edilen kazancın % 50'sine indirim uygulanacaktır.

1.2.2 Hizmetin, Türkiye'den münhasıran yurt dışı mukimi kişi ve/veya kurum için yapılmış olması

Mimarlık, mühendislik, tasarım hizmetlerinin, Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilerle, iş yeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara; eğitim veya sağlık hizmetlerinin de Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilere verilmesi gerekmektedir.

Yukarıda belirtilen hizmetlerin fiilen verilmesi gerekmekte olup bu alanlarda sunulan asistanlık, danışmanlık ve aracılık gibi hizmetlerin bu kapsamda değerlendirilmesi mümkün değildir.

1.2.3 Faturanın yurt dışı mukimi kişi ve/veya kurum adına düzenlenmesi

Yapılan hizmet ile ilgili olarak düzenlenecek faturanın, yukarıda özellikleri açıklanan yurt dışı mukimi kişi ve/veya kurum adına düzenlenmesi gerekmektedir.

1.2.4 . Türkiye'den verilen, mimarlık, mühendislik, tasarım hizmetlerinden yurt dışında yararlanılması.

Verilen hizmetten yurt dışında yararlanılmış olması gerekir. Diğer bir anlatımla, yurt dışı mukimi kişi ve/veya kurum için verilen hizmetin, bu kişilerin ve/veya kurumların Türkiye'deki faaliyetleri ile ilgisinin olmaması gerekmektedir.

1.2.5 İndirim tutarının tespiti

İndirim kapsamında kabul edilen faaliyetlerden elde edilen hasılattan bu faaliyetler nedeniyle yüklenilen gider ve maliyet unsurlarının düşülmesi sonucu bulunacak kazancın % 50'si, kurumlar vergisi beyannamesinin "Kazancın Bulunması Halinde İndirilecek İstisna ve İndirimler" bölümünde gösterilmek suretiyle indirim konusu yapılabilecektir. Diğer indirim ve istisnalar ile geçmiş yıl zararları nedeniyle indirim konusu yapılamayan tutar izleyen dönemlere devredilemeyecektir. Faaliyet sonucunun zararlı olması halinde ise indirim söz konusu olmayacaktır.

1.2.6 Kazançların kayıtlarda izlenmesi

Mimarlık , mühendislik , tasarım, hizmetleri ile ilgili olarak indirim kapsamında kabul edilen faaliyetlerden elde edilen kazancın, kurumlar vergisi matrahının tespiti açısından, hasılat, maliyet ve gider unsurlarının; ayrı ayrı izlenmesi, diğer faaliyetlerle ilişkilendirilmemesi ve kayıtların da bu ayrımı sağlayacak şekilde tutulması gerekmektedir.

İndirim kapsamında kabul edilen faaliyetler ile bu kapsama girmeyen işlerin birlikte yapılması halinde, indirim uygulanacak kazanca ilişkin hasılat, gider ve maliyet unsurlarının ayrı olarak tespit edilmesi esastır.

Gider ve maliyet unsurlarının ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle tespitinin mümkün olmadığı hallerde ise müşterek genel giderler, bu faaliyetler ile ilgili olarak cari yılda oluşan hasılatın toplam hasılata oranı esas alınarak dağıtılacaktır.

İndirim kapsamında kabul edilen faaliyetler ile bu kapsamda değerlendirilmeyen faaliyetlerde müştereken kullanılan tesisat, makine ve ulaştırma vasıtalarının amortismanlarının ise bunların her bir işte kullanıldıkları gün sayısına göre dağıtımının yapılması gerekmektedir.
Hangi işte ne kadar süreyle kullanıldığı tespit edilemeyen sabit kıymetlere ilişkin amortismanlar ise, müşterek genel giderlerle birlikte dağıtıma tabi tutulacaktır.

2- Kar Dağıtımında Vergileme

Gelir Vergisi Kanunu 94.b.i maddesi gereğince, Tam mükellef kurumlar tarafından; tam mükellef gerçek kişilere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara ve bu vergilerden muaf olanlara yapılacak kar dağıtımı üzerinden %15 stopaj yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Kar dağıtımının tüzel kişiliğe yapılması durumunda ise stopaj yoktur.
Dolayısıyla yurtdışından elde edilen ve Türkiye’de ki sonuç hesaplarına aktarılan vergiden istisna edilmiş kazançların dağıtılması durumunda %15 stopaj ödenecektir.

3- KDV Açısından Değerlendirme:

3.1- Hizmetin Türkiye’de Verilmesi Durumunda:
KDV Kanunun 11. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendiyle; ihracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler, yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler, serbest bölgedeki müşteriler için yapılan fason hizmetler ve karşılıklı olmak şartıyla uluslararası roaming anlaşmaları çerçevesinde yurt dışındaki müşteriler için Türkiye'de verilen roaming hizmetleri KDV'den istisna edilmiştir.
Aynı Kanun'un 12. maddesinin 2 numaralı fıkrasında, "yurt dışındaki müşteri" tabirinin; ikametgahı, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında olan alıcılar ile yurt içinde bulunan bir firmanın yurt dışında kendi adına müstakilen faaliyet gösteren şubelerini ifade ettiği hükme bağlanmıştır.
Ayrıca, bir hizme¬tin yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmet sayılabilmesi aşağıdaki iki şartın birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.
1-Hizmetin Türkiye'de yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olması,
2-Fatura veya benzeri nitelikteki belgenin yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmesi,
3- Hizmetten yurt dışında faydalanılması
Dolayısıyla yurt dışında ki müşteri için Türkiye’den verilen teknik hizmet KDV’den istisna olacaktır.

4- Sonuç ve Genel Değerlendirme:

Sonuç olarak;

 Hizmetin Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilere işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara Türkiye'de verilen ve münhasıran yurt dışında yararlanılan bir mühendislik, mimarlık veya tasarım işi kapsamında verilmesi ve 1.2 maddesinde ifade edilen şekil şartlarına uyulması halinde kazanç %50 istisnadan yararlanılacaktır.

SMMM Lütfi Gülbenk