2013-10-31

BANKA VE BENZER� F�NANS KURUMLARININ ARACI KILINMASI ZORUNLU ��LEMLER.

---

 

 

1-VERG� USUL KANUNU �LE GET�R�LEN ZORUNLULUK 

213 Say�l� Vergi Usul Kanunu Mükerrer 257 maddesi, 1. F�kra, 2. Bendi  gere�ince “Maliye ve Gümrük Bakanl���; Mükelleflere muameleleri ile ilgili tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumlar� veya posta idarelerince   düzenlenen belgelerle tevsik etmeleri zorunlulu�unu getirmeye ve bu zorunlulu�un kapsam�n� ve uygulamaya ili�kin usul ve esaslar�n� belirlemeye, yetkilidir.

Bakanl�k bu yetkisini ilk kez 2003 y�l�nda kullanm��t�r.

320 S�ra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebli�ine göre; ödeme ve tahsilatlar�n banka veya özel finans kurumlar� arac� k�l�narak yap�lmas� ve bu kurumlarca düzenlenen dekont veya hesap bildirim cetvelleri ile tevsiki zorunludur.

Tespit edilen tutar�n alt�nda kalan tahsilat veya ödemelerin banka veya özel finans kurumlar� arac�l���yla yap�lmas� ihtiyaridir.

 

320 S�ra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebli�i ile;

• Birinci ve ikinci s�n�f tüccarlar,
• Kazanc� basit usulde tespit edilenler,
• Defter tutmak zorunda olan çiftçiler,
• Serbest meslek erbab� ile vergiden muaf esnaf�n

kendi aralar�nda yapacaklar� ticari i�lemler ile nihai tüketicilerden 7.000 TL’ yi a�an(459 no'lu VUK Gn. Teb. ile belirlenen tutar) tahsilat ve ödemelerinin 1 A�ustos 2003 tarihinden itibaren banka ve özel finans kurumlar� vas�ta k�l�narak yap�lmas� ve bu kurumlarca düzenlenen dekont veya hesap bildirim cetvelleri ile tevsiki zorunlulu�u getirmi�tir. Limitin a��l�p a��lmad���na fatura tutar� dikkate al�narak karar verilir.

 

Belli tutar� a�an tahsilat ve ödemelerin banka, özel finans kurumu veya PTT vas�tas�yla tevsik edilmesi uygulamas�na riayet etmeyen mükellefler için özel usulsüzlük cezas� uygulanmaktad�r.

• Sermaye piyasas� arac� kurumlar�nda,
• Yetkili döviz müesseselerinde,
• Noterlerde,
• Tapu idarelerinde

yap�lan i�lemlere konu ödeme ve tahsilatlar�n belirtilen kurumlar arac� k�l�narak yap�lmas� zorunlu bulunmamaktad�r.

 

459 Seri Nolu VUK Genel Tebli�i ile “Tevsik zorunlulu�u kapsam�nda olanlar�n, kendi aralar�nda ve tevsik zorunlulu�u kapsam�nda olmayanlarla yapacaklar�, 7.000 TL’yi a�an tutardaki her türlü tahsilat ve ödemelerini arac� finansal kurumlar kanal�yla yapmalar� ve bu tahsilat ve ödemeleri söz konusu kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik etmeleri zorunludur.

Bu kapsamda örne�in;

- Her türlü mal teslimi veya hizmet ifas�na ili�kin tahsilat ve ödemelerin,

- Avans, depozito, pey akçesi gibi suretlerle yap�lacak tahsilat ve ödemelerin,

- ��letmelerin kendi ortaklar� ve/veya di�er gerçek ve tüzel ki�ilerle yapt��� her türlü tahsilat ve ödemelerin

belirlenen haddi a�mas� durumunda, arac� finansal kurumlar kanal�yla yap�lmas� ve bu i�lemlerin söz konusu kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik edilmesi zorunludur.” hükmü getirilmek suretiyle ticari olmayan nakit hareketlerinin de tevsik zorunlulu�u kapsam�nda özel finans kurumlar� ve PTT arac�l���yla ödenece�i aç�kl��a kavu�turulmu�tur. Bu tebli� do�rultusunda çal��anlara yap�lan 7.000YTL üzerindeki ücret ve k�dem tazminat� ödemelerinin de banka, özel finans kurumlar� ve PTT arac�l���yla ödenmesi gerekmektedir. Bu nedenle �� Kanunu uyar�nca getirilen 5 i�çi s�n�r�na da bak�lmaks�z�n s�n�r� a�an ödemenin banka arac�l��� ile yap�lmas� gerekir. Ayr�ca i�letme ile ortaklar aras�ndaki nakit hareketleri için de ayn� kural geçerlidir.

 

2-�� KANUNU �LE GET�R�LEN ZORUNLULUK

4857 Say�l� �� Kanunu 32. Maddesi “ Ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çe�it istihkak kural olarak, Türk paras� ile i�yerinde veya özel olarak aç�lan bir banka hesab�na ödenir…… Çal��t�r�lan i�çilerin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çe�it istihkak�n�n özel olarak aç�lan banka hesab�na yat�r�lmak suretiyle ödenmesi hususunda; tabi oldu�u vergi mükellefiyeti türü, i�letme büyüklü�ü, çal��t�rd��� i�çi say�s�, i�yerinin bulundu�u il ve benzeri gibi unsurlar� dikkate alarak i�verenleri veya üçüncü ki�ileri zorunlu tutmaya,…… Çal��ma ve Sosyal Güvenlik Bakanl���, Maliye Bakanl��� ve Hazine Müste�arl���ndan sorumlu Devlet Bakanl��� mü�tereken yetkilidir. ��çinin ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çe�it istihkak�n�n özel olarak aç�lan banka hesaplar�na yat�r�lmak suretiyle ödenmesine ili�kin di�er usul ve esaslar an�lan bakanl�klarca mü�tereken ç�kar�lacak yönetmelikle düzenlenir..” Hükmünü getirmi�tir.

 

Ücret, Prim, �kramiye ve Bu Nitelikteki Her Türlü �stihkak�n Bankalar Arac�l���yla Ödenmesine Dair Yönetmelik 18/11/2008 tarih – 27058 say�l� Resmi Gazetede yay�mlanarak yürürlü�e girmi�tir.

 

Yönetmeli�e göre; ��yerleri ve i�letmelerinde �� Kanunu hükümlerinin uyguland��� i�verenler ile üçüncü ki�iler, Türkiye genelinde çal��t�rd�klar� i�çi say�s�n�n en az 5 olmas� halinde, (21.05.2016 tarih 29718 say�l� R.G. ile yap�lan düzenleme) çal��t�rd�klar� i�çiye o ay içinde yapacaklar� her türlü ödemenin kanuni kesintiler dü�üldükten sonra kalan net tutar�n�, bankalar arac�l���yla ödemekle yükümlüdürler.

 

��çiye, �� Kanunundan veya toplu i� sözle�mesinden veyahut i� sözle�mesinden do�an alacaklar�n�, bu Yönetmelik kapsam�nda zorunlu tutuldu�u halde bankalar arac�l���yla ödemeyen i�verene veya i�veren vekiline veyahut üçüncü ki�iye, �� Kanununun 102 nci maddesinin birinci f�kras�n�n (a) bendi uyar�nca, Çal��ma ve Sosyal Güvenlik Bakanl���n�n ilgili birimi taraf�ndan idari para cezas� verilir. ( 2013 y�l� ceza tutar� her i�çi  ve her ay için 134 TL’dir.)

 

3-BORÇLAR KANUNU �LE GET�R�LEN ZORUNLULUK

6098 Say�l�  Borçlar Kanunu  420/2 maddesi “��çinin i�verenden alaca��na ili�kin ibra sözle�mesinin yaz�l� olmas�, ibra tarihi itibar�yla sözle�menin sona ermesinden ba�layarak en az bir ayl�k sürenin geçmi� bulunmas�, ibra konusu alaca��n türünün ve miktar�n�n aç�kça belirtilmesi, ödemenin hak tutar�na nazaran noksans�z ve banka arac�l���yla yap�lmas� �artt�r. Bu unsurlar� ta��mayan ibra sözle�meleri veya ibraname kesin olarak hükümsüzdür.” Hükmünü ta��maktad�r.

 

Bu nedenle i�çinin i� sözle�mesi sona ererken yap�lacak tüm ücret ve tazminat ödemelerinin banka arac�l���yla yap�lmas� zorunludur.  Aksi halde düzenlenecek ibra belgesi geçersiz kabul edilir.

 

4-GEL�R VERG�S� KANUNU �LE GET�R�LEN ZORUNLULUK

213 say�l� Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin birinci f�kras�n�n (2) numaral� bendiyle Maliye  Bakanl���na verilen yetki ile haz�rlanan  268 No’lu Gelir Vergisi Genel  Tebli�i uyar�nca:

a.Konutlarda, her bir konut için ayl�k 500 TL ve üzerinde kira geliri elde edenlerin, 

b.��yerlerinde, i�yerini kiraya verenler ile kirac�lar�n 

kiraya ili�kin tahsilat ve ödemelerinin 01.11.2008 tarihinden itibaren banka veya Posta ve Telgraf Te�kilat� Genel Müdürlü�ü taraf�ndan düzenlenen belgelerle tevsik edilmesi zorunlulu�u getirilmi�tir. Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesinde yer alan hüküm uyar�nca, mükerrer 257 nci maddeyle getirilen zorunluluklara uymayanlara özel usulsüzlük cezas� kesilmesi gerekmektedir.

 

S.M.M.M Lütfi GÜLBENK

Av. Esma GÜLBENK