2012-02-20

Siyasi partilerin tevkifat sorumluluğu hk.

---

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)

 

	TARİH	:	20.02.2012
	SAYI	:	B.07.1.GİB.4.06.16.01-120[94-11/21]-241
	KONU	:	Siyasi partilerin tevkifat sorumluluğu hk.

…

İLGİ: …

İlgide kayıtlı özelge talep formunda, Partiniz tarafından ödenen kira bedelleri ile personel ücretleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1. maddesinde, dernek ve vakıflar kurumlar vergisi mükellefleri arasında sayılmamakla birlikte, aynı maddenin birinci fıkrasının (ç) bendi ile dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmeler vergi mükellefiyeti kapsamına alınmış olup aynı Kanunun 2. maddesinin beşinci fıkrasında dernek veya vakıflara ait veya tabi olup faaliyetleri devamlı bulunan sermaye şirketi ve kooperatif statüsünde bulunmayan ticari, sınai ve zirai işletmelerin iktisadi işletme olduğu; bu maddenin altıncı fıkrasında ise dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmelerin kazanç amacı gütmemeleri, faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler arasında bulunması, tüzel kişiliklerinin olmaması, bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine ayrılmış sermayelerinin veya iş yerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerini etkilemeyeceği; mal veya hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar olması, kar edilmemesi veya karın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadi niteliğini değiştirmeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 69. maddesinde siyasi partilerin ticari faaliyete girişemeyecekleri, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun 67. maddesinde siyasi partilerin ticari faaliyette bulunamayacakları, 121. maddesinde ise Türk Kanunu Medenisi ile Dernekler Kanununun ve dernekler hakkında uygulanan diğer kanunların bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin siyasi partiler hakkında da uygulanacağı hükme bağlanmıştır. Dolayısıyla, vergi uygulamaları bakımından dernek olarak kabul edilen siyasi partilerin kurumlar vergisi mükellefiyetleri bulunmamaktadır.

Ayrıca, 5520 sayılı Kanunun 2. maddesinin gerekçesinde "… vergi uygulamaları bakımından dernek olarak kabul edilen odalar, borsalar, meslek örgütleri ve bunların üst kuruluşları ile siyasi partiler, kurumlar vergisi mükellefiyeti kapsamında olmayıp söz konusu kuruluşların iktisadi işletmelerinin bulunması durumunda her hal ve takdirde kurumlar vergisine tabi olacaklardır." açıklamasına yer verilmiştir.

193 sayılı GVK.nun 94. maddesinin birinci fıkrasında; "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar." hükmüne yer verilmiş olup aynı fıkranın birinci bendinde hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61. maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç) 103 ve 104. maddelere göre, (5/a) bendinde ise 70. maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden Kanunda belirtilen oranlar üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılacağı hükme bağlanmıştır.

Aynı Kanunun 96. maddesinde, vergi tevkifatının 94. madde kapsamına giren

nakden veya hesaben yapılan ödemelere uygulanacağı, bu maddede geçen hesaben ödeme deyiminin vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratları ödeyenleri istihkak sahiplerine karşı borçlu durumda gösteren her türlü kayıt ve işlemleri ifade edeceği,Kanunun 98. maddesinde ise 94. madde gereğince vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların bir ay içinde yaptıkları ödemeler veya tahakkuk ettirdikleri karlar ve iratlar ile bunlardan tevkif ettikleri vergileri ertesi ayın yirmiüçüncü günü akşamına kadar, ödeme veya tahakkukun yapıldığı yerin bağlı olduğu vergi dairesine bildirmeye mecbur oldukları hükümlerine yer verilmiştir.

Öte yandan, VUK.nun 8. maddesinde vergi sorumlusu, verginin ödenmesi bakımından, alacaklı vergi dairesine karşı muhatap olan kişi olarak tanımlanmış, aynı Kanunun 11. maddesinde ise yaptıkları veya yapacakları ödemelerden vergi kesmeye mecbur olanların verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevlerin yerine getirilmesinden sorumlu oldukları belirtilmiştir.

Buna göre, vergi uygulamaları bakımından dernek olarak kabul edilen Siyasi Partiniz vergi mükellefi olmamakla birlikte Partinizin Gelir Vergisi Kanunu 94. madde kapsamında sayılan kira ve ücret ödemelerini nakden veya hesaben yaptığı sırada söz konusu ödemeler üzerinden vergi sorumlusu olarak gelir vergisi tevkifatı yapması, tevkif edilen bu verginin bağlı bulunduğunuz vergi dairesine muhtasar beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.