2012-09-13

Hanodabaşılığı faaliyetinin ticari organizasyon içerisinde ifa edilmesi durumunda vergilendirme hk.

---

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)

 

	TARİH	:	13.09.2012
	SAYI	:	B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK 37-2774
	KONU	:	Hanodabaşılığı faaliyetinin ticari organizasyon içerisinde ifa edilmesi durumunda vergilendirme hk.

…

İLGİ: …

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, … adresinde gerçek usulde faaliyette bulunduğunuz çay ocağı işletmeciliğinin yanında hanodabaşılığı işi ile de iştigal ettiğiniz, hanodabaşılığı faaliyetinden elde ettiğiniz gelirinizi fatura ederek ticari kazancınıza dahil ettiğiniz belirtilerek bağlı bulunduğunuz Vergi Dairesi Müdürlüğünce, hanodabaşılığı faaliyetinizin ticari kazançla ilişkilendirilmeksizin diğer ücret kapsamında vergilendirilmesi gerektiğinin tarafınıza bildirilmesi nedeniyle konuya ilişkin Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

Bilindiği üzere GVK.nun 4369 sayılı Kanunla değişik 64. maddesinde;

"Aşağıda yazılı hizmet erbabının safi ücretleri takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının % 25'idir.

 

1. Kazançları basit usulde tespit edilen ticaret erbabı yanında çalışanlar,

    

2. Özel hizmetlerde çalışan şoförler,

    

3. Özel inşaat sahiplerinin ücretle çalıştırdığı inşaat işçileri,

    

4. Gayrimenkul sermaye iradı sahibi yanında çalışanlar,

    

5. Gerçek ücretlerinin tespitine imkan olmaması sebebiyle Danıştay'ın müspet mütalaasıyla Maliye Bakanlığı'nca bu kapsama alınanlar,

Diğer ücretler için yıllık beyanname verilmez, diğer gelirler nedeniyle beyanname verilmesi halinde de bunlar beyannameye ithal edilmez." hükümleri yer almış olup maddenin 5. bendi gereğince, 4369 sayılı Kanundan önce götürü usul deyimine bağlı olarak yapılmış olan düzenleme içinde gerçek ücretlerinin tespitine imkan olmaması sebebiyle Danıştay'ın müspet mütalaasıyla Maliye Bakanlığı'nca bu şekilde kapsama alınmış olanlar muhtelif tebliğlerle açıklanmıştır.

Aynı tebliğlerdeki açıklamaların 4369 sayılı Kanunla diğer ücret olarak nitelenmeye başlanmış ücretler açısından da geçerli olması icap edeceğinden 76 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği ile bahis konusu ücretlileri gösterir cetvele Danıştay'ın müspet mütalaası alınarak hanodabaşıları da eklendiğinden bunların elde ettikleri ücretlerin diğer ücret olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan, GVK.nun 37. maddesinin birinci fıkrasında her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançların ticari kazanç olduğu, maddenin dördüncü fıkrasında ticari kazancın Vergi Usul Kanunu hükümlerine ve bu kanunda yazılı gerçek (Bilanço veya işletme hesabı esası) veya basit usullere göre tespit edildiği belirtilmiştir.

Ticari faaliyet, bir tür emek ve sermaye organizasyonuna dayanmakta olup, kazanç sağlama niyet ve kastının bulunup bulunmaması böyle bir organizasyon tarafından icra edilen faaliyetin " ticari faaliyet " olma niteliğine etki etmemektedir. Ancak, bir faaliyetin " ticari faaliyet " sayılabilmesi için, kazanç sağlama niyet ve kastı gerekmemekle birlikte, faaliyeti icra eden organizasyonun bütün unsurlarıyla birlikte değerlendirildiğinde kazanç sağlama potansiyeline sahip olması gerektiği ortaya çıkmaktadır.

Buna göre, hanodabaşılığı faaliyeti ile iştigal edenlerin bu faaliyetlerinden elde edecekleri gelirin diğer ücret olarak kabul edilmesi gerekmekte olup, söz konusu faaliyetin bir ticari organizasyon içinde yapılması halinde ise, elde edilen gelirin GVK.nun ticari kazanca ilişkin hükümleri çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmektedir.

Bu nedenle hanodabaşılığı faaliyetini aynı işyerinde (handa) çay ocağı işletmeciliğinden dolayı tesis edilmiş olan gerçek usul ticari kazanç mükellefiyetinize bağlı organizasyon içerisinde ifa ettiğiniz ve odabaşı ücretlerini fatura düzenlemek suretiyle tahsil ettiğiniz dikkate alındığında, söz konusu faaliyetinizden elde edeceğiniz gelirin de ticari faaliyetin bir unsuru olarak ticari kazancınıza dahil edilmek suretiyle vergilendirilmesi gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.