2012-02-22

Belediyeden Emniyet Müd. verilen işçilerin maaşında Aile, Çocuk, Yemek, Yakacak Yrd, Sorumluluk Zammı, İkramiye gibi ödenen ücretlerden Gelir V.ve Damga vergisi kesintisinin yapılıp yapılmayacağı hk.

---

T.C. KIRIKKALE VALİLİĞİ (Defterdarlık Gelir Müdürlüğü)

 

	TARİH	:	22.02.2012
	SAYI	:	B.07.4.DEF.0.71.10.00.6183 S.Kanunun 22/A maddesi-4
	KONU	:	Belediyeden Emniyet Müd. verilen işçilerin maaşında Aile, Çocuk, Yemek, Yakacak Yrd, Sorumluluk Zammı, İkramiye gibi ödenen ücretlerden Gelir V.ve Damga vergisi kesintisinin yapılıp yapılmayacağı hk.

…

İLGİ: …

İlgide kayıtlı yazınızın incelenmesinden; Müdürlüğünüz kadrosuna atanan ve maaşları Müdürlüğünüzce ödenen belediye işçilerinin maaşlarının yapılması esnasında aile yardımı, çocuk yardımı, yemek yardımı, yakacak yardımı, sorumluluk zammı, ikramiye gibi ödenen ücretlerden gelir vergisi ve damga vergisi kesintisinin yapılıp yapılmayacağı hususlarında görüş talep ettiğiniz anlaşılmıştır.

GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

193 sayılı GVK.nun 61. maddesinde, "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez…" hükmü yer almış, 62. maddesinde ise "İş verenler, hizmet erbabını işe alan, emir ve talimatları dahilinde çalıştıran gerçek ve tüzel kişilerdir…" denilmiş ve aynı Kanunun 94. maddesinde tevkifat yapmak zorunda olan mükellefler sayılmış, bu maddenin birinci fıkrasının 1 numaralı bendinde de "Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61. maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104. maddelere göre" vergi tevkifatı yapılacağı belirtilmiştir.

Aynı Kanunun "Müteferrik İstisnalar" başlıklı 23. maddesinin birinci fıkrasının 8 numaralı bendinde "Hizmet erbabına işverenlerce yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatler (işverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin (01.01.2011 tarihinden geçerli olmak üzere) 10,70 TL yi aşmaması ve buna ilişkin ödemenin yemek verme hizmetini sağlayan mükelleflere yapılması şarttır. Ödemenin bu tutarı aşması halinde, aşan kısım ile hizmet erbabına yemek bedeli olarak nakden yapılan ödemeler ve bu amaçla sağlanan menfaatler ücret olarak vergilendirilir.)" in gelir vergisinden istisna olduğu hüküm altına alınmıştır.

Bu hükme göre, hizmet erbabına verilen yemeğin işyeri ve müştemilatında verilmesi halinde, yemek bedelinin tamamının gelir vergisinden istisna edilmesi gerekir. Yemek işyeri ve müştemilatı dışında veriliyorsa yemek bedeline ilişkin faturanın işveren adına düzenlenmesi ve yemek bedeline ilişkin ödemenin bu hizmeti sağlayan lokanta veya kuruluşa yapılması halinde, yemek bedelinin 10,70 TL'sının gelir vergisinden istisna tutulması, fazlasının ilgili ayın ücretine dahil edilerek vergilendirilmesi gerekir. Nakit olarak verilen yemek bedelinin ise tamamının gelir vergisi ve damga vergisi matrahlarına dahil edilmesi gerekmektedir.

Ayrıca aynı Kanunun 24. maddesinin 4 numaralı bendinde, "657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na göre ödenen yakacak yardımı (memur, işçi ve Bağ-Kur emeklilerine avans olarak ödenenler dahil); " ve yine aynı Kanunun 25. maddesinin 4 numaralı bendinde de "Hizmet erbabına ödenen çocuk zamları (Bu zamlar Devletçe verilen miktarları aştığı takdirde, fazlası vergiye tabi tutulur.)" gelir vergisinden istisna edilmiştir.

Buna göre, çalışanlara 657 sayılı Kanuna göre ödenen yakacak yardımı ile Devletçe verilen miktarı aşmayan çocuk zammı ödemelerinin gelir vergisinden istisna edilmesi aşan kısmın bulunması halinde ise fazlasının vergiye tabi tutulması gerekmektedir.

Öte yandan, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 202 ve müteakip maddelerinde 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 153 ve müteakip maddelerinde ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun 10. maddesinde, bu Kanunlara tabi olan hizmet erbabının eşleri ile çocukları için aile yardımı ödeneği verilmesi ve bu ödeneğin hiç bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaması hükme bağlanmıştır.

Bu nedenle, 657, 926 ve 2914 sayılı Kanunlara tabi olan hizmet erbabına eşi ve çocukları için "aile yardımı ödeneği" adı altında yapılan ödemelerin, kanunlarında yer alan hükümleri uyarınca ve gelir vergisi kanunu hükümleri ile ilgilendirilmeksizin hiç bir vergiye tabi tutulmadan ödenmesi gerekmektedir. Ancak, 657, 926 ve 2914 sayılı Kanunlara tabi olmayan hizmet erbabına yapılan aile yardımı ödemelerinin ise ücret ödemesi olarak kabul edilerek, gelir vergisi kanununun ilgili hükümleri uyarınca vergiye tabi tutulması gerekir.

Ayrıca, çalışanlara yapılan sorumluluk zammı ve ikramiye ödemelerinin gelir vergisinden istisna olduğuna dair gelir vergisi kanununda herhangi bir düzenleme bulunmadığından, bu ödemeler de ücret kabul edilerek ilgili hükümlere göre vergiye tabi tutulacaktır.

DAMGA VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1. maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 3. maddesinde, damga vergisi mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu, resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait düzenlenen kağıtların damga vergisini kişilerin ödeyeceği; 8. maddesinde de, bu Kanunda yazılı resmi daireden maksadın, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köyler olduğu, bu dairelere bağlı olup ayrı tüzel kişiliği bulunan iktisadi işletmelerin resmi daire sayılmayacağı hüküm altına alınmıştır.

Mezkur Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "IV.Makbuzlar ve diğer kağıtlar" başlıklı bölümünün 1/b fıkrasında; "Maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (avans olarak ödenenler dahil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kağıtlar"ın damga vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır. 2009/15725 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 01.01.2010 tarihinden geçerli olmak üzere, Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV/1-b fıkrasındaki kağıtlara ilişkin damga vergisi oranı binde 6,6 olarak belirlenmiştir.

Buna göre, … İlçe Emniyet Müdürlüğü tarafından işçilere yapılan aile yardımı, çocuk yardımı, yemek yardımı, yakacak yardımı, sorumluluk zammı, ikramiye gibi ödemeler nedeniyle düzenlenen kağıtların Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun IV/1-b fıkrası uyarınca damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.