2012-02-20

Ücretli çalışan avukatlara ödenen vekalet ücretlerinde gelir vergisi tevkifatı hk.

---

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)

 

	TARİH	:	20.02.2012
	SAYI	:	B.07.1.GİB.4.06.16.01-120[94-11/13]-218
	KONU	:	Ücretli çalışan avukatlara ödenen vekalet ücretlerinde gelir vergisi tevkifatı hk.

…

İLGİ: …

İlgide kayıtlı yazınız ve özelge talep formunuzda, …'ye olan borcunuzun icraya verildiği belirtilerek, icra dosyalarını takip eden ve anılan şirketin ücretlisi olarak çalışan avukatlara yapılan avukatlık vekalet ücreti ödemeleri üzerinden Müdürlüğünüzce gelir vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı hususunda özelge talep edilmektedir.

193 sayılı GVK.nun 61. maddesinde "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez."

hükmü yer almaktadır.

Aynı Kanunun 65. maddesinde "Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır. Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmıyan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır."

hükmüne yer verilmiştir.

Diğer taraftan, 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 164 ile 166. maddelerinde, avukatlık ücreti tanımlanmakta ve kaynakları itibariyle, sözleşmeye bağlı olarak iş sahibinden sağlanan vekalet ücreti ile dava sonucunda kararla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenen vekalet ücreti olmak üzere iki ayrı vekalet ücretinden söz edilmektedir.

Aynı Kanunun 4667 sayılı Kanunla değişik 164. maddesinin son fıkrasında; "Dava sonunda, kararla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenecek vekalet ücreti avukata aittir. Bu ücret, iş sahibinin borcu nedeniyle takas ve mahsup edilemez, haczedilemez.", 168/3. maddesinde; "Avukatlık ücretinin takdirinde, hukuki yardımın tamamlandığı veya dava sonunda hüküm verildiği tarihte yürürlükte olan tarife esas alınır.", 169. maddesinde de "Yargı mercilerince karşı tarafa yükletilecek avukatlık ücreti, avukatlık ücret tarifesinde yazılı miktardan az ve üç katından fazla olamaz." denilmiştir.

Dava sonunda, kararla tarifeye dayanılarak karşı/alacaklı taraf avukatına ödenen vekalet ücreti;

 

1. Mahkeme veya icra veznesinin düzenlediği makbuz imzalanarak nakden,

    

2. Bizzat karşı/borçlu tarafın mahkeme veya icra dairesinin tespit ettiği vekalet ücretini elden (nakden) veya banka havalesi ile ödemesi,

    

3. Mahkeme veya icra dairesinin yargılama giderleri ile birlikte davayı kazanan müvekkile herhangi bir şekilde ödeme yapması ve müvekkilin de karşı/borçlu taraftan alınan vekalet ücretini avukata ödemesi,

şekillerinde tahsil edilebilmektedir.

Öte yandan, GVK.nun 94. maddesinin birinci fıkrasında, nakden veya hesaben yaptıkları ödemeleri sırasında tevkifat yapmaya mecbur olanlar sayılmış olup, dava sonunda mahkeme ilamına göre veya icra takibi sonucu verilen kararla avukatlık tarifesine dayanılarak karşı tarafa yüklenilecek vekalet ücretinin serbest meslek erbabı olan avukatlara ödenmesi halinde, GVK.nun 94. maddesi ve 2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca sorumlularca % 20 nispetinde gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır.

Bu açıklamalara göre, dava sonunda mahkeme ilamına göre veya icra takibi sonucu verilen kararla avukatlık tarifesine dayanılarak karşı tarafa yüklenilecek vekalet ücretinin GVK.nun 65 ve 66. maddelerine göre serbest meslek erbabı olan avukatlara ödenmesi veya doğrudan avukatlara değil de bu kişilere ödenmek üzere icra müdürlüklerine ödenmesi halinde, ödeme yapıldığı sırada ödemeyi yapan borçlu tarafından vekalet ücreti ödemelerinden gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.

Diğer taraftan, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 6. maddesinde; kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde GVK.nun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanunun 15. maddesinde tam mükellef kurumlara yapılan ödemelerin hangilerinden kurumlar vergisi kesintisi yapılacağı bentler halinde sayılmış olup, bu hükme göre tam mükellef kurumlara yapılan vekalet ücreti ödemelerinden kurumlar vergisi kesintisi yapılması söz konusu değildir.

Buna göre, alacaklı kurum tarafından tahsil edilen vekalet ücreti, kurum kazancına dahil edilerek vergilendirileceğinden, söz konusu ödemeler üzerinden Müdürlüğünüzce kurumlar vergisi kesintisi yapılmayacaktır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.