Kay�t d��� sigortal� çal��t�rd��� tespit edilen i�verenler prim te�viklerinden evvelce bir y�l süreyle yararlanamazken, 5510 say�l� Kanuna ilave edilen Ek 14. madde ile bir y�ll�k yasaklama süresi ilk tespitte bir aya dü�ürülmü�, üç y�l içinde ikinci defa kay�t d��� sigortal� çal��t�r�ld���n�n tespiti halinde yasaklama süresi bu defa bir y�l olarak düzenlenmi�tir.
Ayr�ca yine ayn� madde ile be� ki�iden fazla olmamak �art�yla çal��t�r�lan sigortal� say�s�n�n % 1’ini a�mayan say�da sigortal�y� kay�t d��� çal��t�rd��� tespit edilen i�letmeler istisna kabul edilerek, yasaklama kapsam� d���nda tutulmu�lard�r.
Yasal mevzuat
8/3/2017 tarihli Resmi Gazetede yay�mlanan 6824 say�l� Kanunun 17 nci maddesi ile 5510 say�l� Sosyal Sigortalar ve Genel Sa�l�k Sigortas� Kanununa ilave edilen Ek 14 üncü maddede;
“Mahkeme karar�yla veya yap�lan kontrol ve denetimlerde çal��t�rd��� ki�ileri sigortal� olarak bildirmedi�i veya bildirilen sigortal�y� fiilen çal��t�rmad��� tespit edilen i�yerleri ilk tespitte bir ay süreyle, ilk tespit tarihinden itibaren üç y�l içinde tekrar eden her bir tespit için ise bir y�l süreyle bu Kanun, 3294 say�l� Sosyal Yard�mla�ma ve Dayan��may� Te�vik Kanunu ve 4447 say�l� ��sizlik Sigortas� Kanununda yer alan sigorta primi te�vik, destek ve indirimlerden yararlanamaz. Bu Kanun ve 3294 say�l� Kanun ile 4447 say�l� Kanunda bu maddeye ayk�r� olan hükümler uygulanmaz.
Bu madde hükümleri 4447 say�l� Kanunun 50 nci maddesinin be�inci f�kras� ve geçici 17 nci maddesi ile bu Kanunun geçici 71 inci maddesi; bildirilen sigortal�y� fiilen çal��t�rmad���na yönelik tespitlerde ise 4447 say�l� Kanunun geçici 10 uncu ve geçici 15 inci maddeleri ile 3294 say�l� Kanunun Ek 5 inci maddesi hakk�nda uygulanmaz.
Be� ki�iden fazla olmamak ko�uluyla çal��t�r�lan toplam sigortal� say�s�n�n %1’ini a�mayan say�da, çal��t�r�lanlar�n sigortal� olarak bildirilmedi�inin veya bildirilen ki�ilerin fiilen çal��mad���n�n tespit edilmesi halinde birinci f�kra hükümleri uygulanmaz.
Mahkeme karar�yla veya yap�lan kontrol ve denetimlerde çal��t�r�lanlar�n sigortal� olarak bildirilmedi�inin veya bildirilen sigortal�n�n fiilen çal��mad���n�n tespit edilmesi nedeniyle bu Kanun, 3294 say�l� Kanun ve 4447 say�l� Kanunda yer alan sigorta primi te�vik, destek ve indirimlerden ilgili Kanun hükümleri nedeniyle bir y�ll�k yararlanamama kapsam�na giren ve bu maddenin yürürlük tarihinde bu bir y�ll�k yararlanamama süresi devam eden i�yerleriyle ilgili olarak yararlanamamaya esas olan tespitler bu maddenin birinci f�kras� kapsam�nda ilk tespit say�l�r, ancak bu maddenin yürürlü�e girdi�i tarihten önceki dönemlerde yararlan�lmayan sigorta primi te�vik, destek ve indirimlerden de yararlan�lamaz.
Bu maddenin uygulanmas�na ili�kin usul ve esaslar Kurumca belirlenir.”
Hükümleri yer almaktad�r.
49 ve alt�nda sigortal� çal��t�ran i�letmeler bu istisnadan hiçbir �ekilde yararlanamazlar
5510/Ek-14 üncü maddenin uygulanmas�na ili�kin usul ve esaslar SGK’n�n 2017/18 genelgesi ile belirlenmi�tir.
Genelgede %1 lik say�n�n belirlenmesi ile ilgili olarak; “��yerinden Kuruma bildirilen toplam sigortal� say�s�n�n % 1’inin hesaplanmas� sonucunda bulunan say�n�n küsuratl� olmas� halinde, yar�ma kadar kesirler dikkate al�nmayacak, yar�m ve üzerinde olan kesirler ise tama ibla� edilecektir. Buna göre, i�yeri toplam sigortal� say�s�n�n % 1’inin hesaplanmas� sonucu bulunan say� 0,01 ila 0,49 aras�nda ise 0 (s�f�r) olarak dikkate al�nacak, 0,50 ila 0,99 aras�nda ise tama ibla� edilecektir.” �eklinde aç�klama yap�lm��t�r.
Bu aç�klamalara göre, 49 ve alt�nda sigortal� çal��t�r�lan i�letmelerdeki % 1’lik dilim, 0,01 ila 0,49 aras�nda kalaca��ndan bulunan say� 0 (s�f�r) olarak kabul edilecektir.
Haliyle 49 ve alt�nda sigortal�n�n istihdam edildi�i i�letmelerde kay�t d��� çal��t�r�ld��� tespit edilen sigortal� say�s� 1 ki�i bile olsa, kay�t d��� çal��t�r�lan sigortal� say�s� i�yerinde çal��an sigortal� say�s�n�n % 1’inin üzerinde olaca��ndan hiçbir �ekilde bu istisnadan yararlan�lamayacak, ba�ka bir ifadeyle 49 ve alt�nda sigortal� istihdam eden i�letmelerce prim te�viklerinden ilk tespitte bir ay, bir y�l içinde ikinci defa tespiti halinde bir y�l süreyle yararlan�lamayacakt�r.
Örne�in 15 sigortal�n�n istihdam edildi�i bir i�letmede 1 sigortal�n�n kay�t d��� çal��t�r�ld��� tespit edilmi� ise;
15 X 1 / 100 = 0.15 olarak bulunan say� 0 (s�f�r) olarak dikkate al�naca��ndan, kay�t d��� çal��t�r�ld��� tespit edilen 1 sigortal� say�s�, % 1’lik dilimi a�t���ndan istisna kapsam�nda de�erlendirilmeyerek i�yeri prim te�viklerinden yasaklanacakt�r.
Gülbenk Mü�avirlik