2024-08-15

EĞİTİM KURUMLARINDA AVANS TAHSİLATLARDA YENİ NESİL ÖDEME KAYDEDİCİ CİHAZ KULLANILMASI KDV UYGULAMASINI DEĞİŞTİRİR Mİ?

---

30.12.2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 557 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ile; 1 Temmuz 2024 tarihinden itibaren uygulanmak üzere, ödeme kaydedici cihaz (ÖKC) kullanmak zorunda olan mükelleflerin kullandıkları eski nesil ödeme kaydedici cihazlarını yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar (YN ÖKC) ile değiştirmeleri ve yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar üzerinden en az bir banka ile üye iş yeri anlaşması yaparak, banka kartları ile ödeme taleplerini kabul etme zorunluluğu getirilmiştir. Zorunluluğun 1 Temmuz 2024 itibariyle başlamasından sonra vergi daireleri bankalar üzerinden seyyar EFT/POS kullanan mükellefleri sorgulayarak tenkit etmekte ve YN ÖKC ve bu cihazlara bağlı EFT/POS kullanımına geçilmesini istemektedir.

Bu tür tenkit yazılarının gönderildiği mükellefler arasında bazı eğitim kurumları da bulunmaktadır. Böyle bir durumla karşılaşan eğitim kurumları ise kredi kartı aracılığıyla tahsil ettikleri, avans niteliğindeki eğitim ücretleri için YN ÖKC kullanımı nedeniyle KDV içeren belgeler düzenlemek zorunluluğunun doğacağı yönünde bir endişe duyabilmektedirler. Konuya ilişkin tereddütleri gidermek adına aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır.

Eğitim faaliyeti esasen 3100 Sayılı Kanunun verdiği yetkiyle ÖKC kullanmaktan müstesna tutulan faaliyetler arasında bulunmaktadır. Bununla beraber, istisna yalnızca eğitim faaliyetiyle ilgili tahsilatları kapsamaktadır. Dolayısıyla kantin satışları, -yoruma bağlı olarak- kitap, kıyafet vb. satışları bu kapsama girmemektedir. Vergi daireleri NACE kodu üzerinden sorgulama yapmakta, eğitim dışında NACE koduna sahip olan şirketlerden YN ÖKC’ye geçilmesini istemektedir. (İsteğe bağlı olarak da YN ÖKC kullanılması mümkündür)

Bu yükümlülükle karşı karşıya kalan eğitim kurumlarımızda, YN ÖKC kullanımına başlanmasıyla birlikte, artık kredi kartından yapılan tahsilatlar için KDV içeren bir belge (fatura/ödeme kaydedici cihaz fişi) düzenlenme zorunluluğu olacağı şeklinde bir kanaat oluşabildiği görülmektedir.

Eğitim faaliyetinde genellikle tahsilat avans şeklinde; henüz eğitim hizmeti verilmeden önce gerçekleşmektedir. KDV Kanunu ve KDV Genel Uygulama Tebliğine göre; eğitim hizmeti için fatura düzenleme ve KDV hesaplama yükümlülüğü tahsilat yapıldığında değil, eğitim hizmetinin devam ettiği aylık vergilendirme dönemleri itibariyle doğmaktadır. Tahsilatın kredi kartı ile yapılması bu durumu değiştirmemektedir. Eğitim hizmeti için gerek seyyar EFT/POS ile gerekse YN ÖKC’ye bağlı pos cihazı ile yapılan tahsilatlarda fatura ya da ödeme kaydedici cihaz fişi düzenlenme zorunluluğu bulunmamakta, KDV hesaplanması gerekmemektedir. (KDV Kanunda yer alan hükme göre, alınan avans için zorunlu olmamasına rağmen bu belgelerin düzenlenmesi halinde KDV doğmuş olmaktadır)

YN ÖKC’lere bağlı pos cihazı üzerinden gerçekleştirilen tahsilatlarda KDV doğmaması için bilgi fişi denilen belgenin düzenlenmesi gerekmektedir. Bu belgenin düzenlenmesi halinde satış geliri doğmayacak KDV hesaplanmayacaktır. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayımlanan Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazlardan “Bilgi Fişleri” Düzenlenmesine Dair Usul ve Esaslara İlişkin Teknik Kılavuz’da yapılan açıklamalarda söz konusu bilgi fişlerinin düzenlenmesinde dikkat edilecek hususlara yer verilmiştir. Buna göre mal teslimi ve hizmet ifasından önce, avans tahsilatı için düzenlenen bilgi fişlerinde yer alması gereken ibareler arasında KDV oranı ve KDV tutarı bilgileri yer almamaktadır. Kılavuzun ilgili bölümü aşağıda yer almaktadır.

“9.3. ÖN TAHSİLAT (AVANS) İŞLEMLERİNE İLİŞKİN BİLGİ FİŞLERİ

Mal ve hizmet satışının gerçekleşmesinden önce satıcı tarafından YN ÖKC kullanılması suretiyle müşteriden avans (depozito, kaparo vb.) mahiyetinde tahsil edilen tutarlar için YN ÖKC’den ekte örneği belirtilen (5 No.lu) Avans bilgi fişi iki nüsha düzenlenerek bir nüshasının müşteriye verilmesi diğer nüshasının ise satıcıda muhafaza edilmesi gerekmektedir.

Avans Bilgi Fişi nüshalarının üzerinde; satıcı mükellef bilgilerinin (adı soyadı/unvanı, adresi, telefon numarası, VKN, vergi dairesi, mersis no, tescilli internet adresi bilgilerinin), bilgi fişinin tarih, fiş numarası ve saatinin, tahsil edilen avans tutarının, ödeme türünün, müşterinin VKN adı ve soyadının ve satıcı ile müşterinin imza bölümleri bulunur.

Bilgi fişinin işlem türü kısmında “AVANS” ibaresi, Z No, Ekü No, MF kodundan önce (varsa Bankacılık işlem bilgilerinden de önce) “MALİ DEĞERİ YOKTUR FATURASI SONRADAN DÜZENLENECEKTİR” ibaresi ile satıcı ve müşteri nüshalarının her birinde satıcı ve müşteri imza bölümleri yer alacaktır.

Avans Bilgi Fişlerinin, mal teslimi ve hizmet ifasının gerçekleşmesinden itibaren vergi mevzuatında öngörülen kanuni süre dahilinde faturaya dönüştürülmesi zorunludur.

Düzenlenen avans bilgi fişinde yer alan bilgiler (Bilgi Fişi Tarihi, Fiş No, Z No, YN ÖKC Seri No bilgileri) bu dokümanın 9.1.4. bölümünde açıklandığı şekilde; mal satışı ve hizmet ifasına ilişkin düzenlenecek faturaya yazılacaktır.

Müşteriye verilen Avans Bilgi Fişinde yazılı müşteri bilgileri ile sonradan düzenlenecek faturada yer alacak müşteri bilgilerinin örtüşmesi zorunludur.

Müşteriden avans alınmış olmakla birlikte, mal teslimi veya hizmet ifasının gerçekleştirilmemesi veya işlemden vazgeçilmesi nedeniyle avansın müşteriye iade edilmesi halinde; düzenlenmiş Avans Bilgi Fişinin satıcı ve müşteri nüshalarının satıcı tarafından tanzim edilecek Gider Pusulasına eklenmesi ve Gider Pusulası üzerinde avans iadesinde bulunulan müşterinin adı, soyadı, unvanına yer verilmesi ve müşterinin imzasının alınması koşuluyla faturaya dönüştürülmesi zorunluluğu bulunmamaktadır.

Mal tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce alınan avans bedellerine ilişkin olarak satıcı tarafından fatura düzenlenmesi halinde; söz konusu bu tutarlar için Avans Bilgi Fişi düzenlenmesine gerek bulunmayıp, YN ÖKC’den ekte örneği belirtilen (1, 2 veya 3 No.lu) Fatura Bilgi Fişi’nin düzenlenmesi gerekmektedir.”

Sonuç olarak YN ÖKC aracılığıyla gerçekleştirilen, avans mahiyetindeki okul ücreti tahsilatlarının yukarıda açıklandığı biçimde bilgi fişi ile belgelendirilmesi halinde KDV doğmamış olacaktır.