2024-07-15

İŞVERENLERCE GEÇ/EK VERİLEN PRİM BELGELERİ YILIN TAMAMINA AİT ASGARİ ÜCRET DESTEĞİNİN İPTALİNİ GEREKTİRİR Mİ?

---

5510 sayılı SGK Kanununa, 03.02.2024 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 7495 sayılı Kanunla geçici 101 inci madde eklenmiş olup, yapılan bu yasal düzenleme ile işverenlere asgari ücret desteği olanağı sağlanmıştır.

Söz konusu geçici maddede özetle; Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında, yani hizmet akdine dayanarak sigortalı çalışanlar haklarında uzun vadeli (maluliyet, yaşlılık ve ölüm) sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenlerce;

a) 2023 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde prime esas günlük kazancı 671 Türk lirası ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2024 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

b) 2024 yılı içinde ilk defa bu Kanun kapsamına alınan işyerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

2024 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemi için günlük 23,33 Türk lirası ile çarpımı sonucu bulunacak tutarın, bu işverenlerin Kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edileceği ve bu tutarın İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacağı, ancak (a) bendinde belirtilen prime esas günlük kazanç tutarının, 6356 sayılı Kanun hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesine tabi özel sektör işverenlerine ait işyerleri için 1.341 Türk lirası olarak esas alınacağı,

Öngörülmüş bulunmaktadır.

Yine aynı geçici maddede, asgari ücret desteğinden yararlanılabilmesi için;

-İşyerinde çalıştırılan sigortalılarla ilgili 2024/ Ocak ila Aralık aylarına ait prim hizmet beyannamelerinin yasal süresi içinde verilmesi,

-Sigorta primlerinin yasal süresinde ödenmesi,

-Denetim elemanlarınca yapılan soruşturma ve incelemelerde; çalıştırılan kişilerin sigortalı olarak bildirilmediği veya bildirilen sigortalının fiilen çalıştırılmadığı hususunda tespit yapılmamış olması,

-Kuruma prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması, (Borçları yapılandırılmış veya tecil ve taksitlendirilmiş olanlar destekten yararlanabilmektedirler)

Gerekmektedir.

Diğer taraftan, asgari ücretin artışından dolayı işverenlere yansıyan maliyetin azaltılmasına yönelik olarak yapılan bu düzenlemede, 2024 Ocak ila Aralık aylarına ilişkin yasal süresi dışında Kuruma verilen/verilecek muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalılar için bu madde hükümlerinin uygulanmayacağı da belirtilmiştir.

Uygulamada, Kuruma zamanında eksik bildirildiği gerekçesiyle sadece prime esas kazanç dolayısıyla bir veya birkaç ay için düzenlenerek yasal süresi dışında işverenlerce kendiliklerinden verilen prim belgelerinden dolayı Kurumun bazı ünitelerince belgenin/belgelerin ilişkin olduğu yılda yararlanılan/yararlanılacak olan tüm asgari ücret desteğinin iptali yoluna gidilerek tahakkuk eden destek tutarlarının faizi ile birlikte geri ödenmesinin istenildiğine sıkça rastlanılmaktadır.

Oysa, kimi SGK denetmenlerince yayımlanan muhtelif makalelerde, iptali gereken destek tutarının sadece prim beyannamesinin ilişkin olduğu ay/aylarla sınırlı olması gerektiği belirtilmektedir.

Kanaatimizce de, ortada herhangi bir mahkeme kararı veya denetim elemanınca yapılmış bir tespit olmaksızın ek prim beyannamesinin/beyannamelerinin işverenlerce kendiliklerinden verildiği ve tahakkuk eden prim ve gecikme zammının ödenmesi nedeniyle Kurumun prim kaybının olmadığı da dikkate alınarak, iptal ve iadesi istenilen destek tutarının,  sadece beyannamelerin ilişkin olduğu ay ile sınırlı olması, başka bir ifadeyla yılın tamamını kapsamaması geçici 101 inci maddenin amacına daha uygun olacaktır.

Geçici 101 inci maddede, uygulanmaya ilişkin usul ve esasların Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Türkiye İş Kurumunun görüşleri alınmak suretiyle Kurum tarafından belirleneceği öngörüldüğünden, yukarıda belirtilen farklı uygulamanın giderilmesi için durumun Kurumca bir genelge veya genel yazıyla açıklığa kavuşturulmasının isabetli olacağı düşünülmektedir.

 

Hadi EYCE

SGK Uzm.