2023-01-24

HATALI VE YERSİZ YAPILAN KÇÖ İLE NÜD ÖDEMELERİ HANGİ KOŞULLARLA İŞVERENLERDEN GERİ İSTENİLEMEYECEK

---

7420 sayılı Kanun ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa eklenen geçici 32. Madde ile kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteği ödemelerinde hatalı işlemlerden kaynaklanan fazla ve yersiz ödemelerinden kanunun yürürlük tarihi itibariyle (09.11.2022) tahsil edilmemiş olanların terkin edileceğine yönelik düzenleme getirilmişti.

İş-Kur Genel Müdürlüğünün 01.12.2022 tarihli, 2022/3 sayılı Genelgesiyle, Yeni coronavirüs (Covid-19) sebebiyle yapılan kısa çalışma ve nakdi ücret desteği uygulaması sırasında;

1- İş-Kur tarafından ödenenKÇÖ (Kısa çalışma ödeneği) ile NÜD (Nakdi ücret desteği) ödemeleri ile ilgili olarak hatalı işlemlerden kaynaklanmış olan fazla ve yersiz ödemelerden 9/11/2022 tarihine kadar ödenmemiş olanlarının terkin olunacağı,

2-Nakdi ücret desteğinden yararlanan işçilerin, başvuruda bulundukları işverenleri tarafından fiilen çalıştırıldıklarının tespiti halinde, İş-Kur’ca işverenlere uygulanan idari para cezalarından 09.11.2022 tarihi itibarıyla ödenmemiş olanların terkin edileceği,

3- KÇÖ, NÜD ve idari para cezaları ile ilgili olarak başlatılmış takip ve tahsil işlemlerine devam edilmeyeceği,

4-4857 sayılı Kanununun 25/II maddesinde yer alan durumlar hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkarılması nedeniyle oluşan fazla ve yersiz ödemeler ile ceza soruşturmasına veya kovuşturmasına konu olmuş KÇÖ ve NÜDödemelerinin bu uygulamanın dışında değerlendirileceği,

5- Ceza soruşturmasına veya kovuşturmasına konu olan KÇÖ ve NÜD ödemeleri kapsamında oluşan fazla ve yersiz ödemeler ile idari para cezalarına ilişkin, ceza soruşturması veya kovuşturması sonucu kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın veya beraat kararının kesinleşmesi halinde terkin hükümlerinin uygulanacağı, bu kapsamda ceza soruşturmasına veya kovuşturmasına konu olan fazla ve yersiz ödemeler ile idari para cezalarından 9/11/2022 tarihi ve sonrasında tahsil edilmiş olanların, ceza soruşturması veya kovuşturması sonucu kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın veya beraat kararının kesinleşmesi halinde iade edileceği,

Beraat kararı kesinleşmemiş olan KÇÖ ve NÜD ödemeleri kapsamında oluşan fazla ve yersiz ödemeler ile idari para cezalarının ise fazla ve yersiz ödemeler kapsamında değerlendirilmeyeceği,

Açıklanmıştır.

Yapılan bu açıklamalara göre;

1) Covid-19 (pandemi) sebebiyle yapılan kısa çalışma ve ücretsiz izin (NÜD) uygulamaları sırasında hatalı işlemler sonucunda fazla ve yersiz ödenen KÇÖ ile NÜD ödemeleri 09/11/2022 tarihine kadar İş-Kur’a ödenmemiş ise söz konusu ödemeler işverenlerden tahsil edilmeyecektir.

Örnek 1- Pandemi nedeniyle kısa çalışma yapılan dönemde kısa çalışma kapsamına giren bazı işçilere İş-Kur kanalıyla KÇÖ ödemesi yapılmıştır. Kısa çalışma kapsamında olan bu işçilerin fiilen çalıştıklarının tespiti üzerine fiilen çalışılan günlere isabet eden KÇÖ hatalı ve yersiz ödeme kapsamına girdiğinden, fazla ve yersiz ödenmiş olan KÇÖ tutarı 09.11.2022 tarihine kadar İş-Kur’a ödenmemiş olduğu takdirde 7420 sayılı Kanun uyarınca işverenden tahsil edilmeyecektir.

Söz konusu ödeme 09.11.2022 tarihinden sonra İş-Kur’a ödenmiş ise ödenen tutar bu kez işverene iade edilecektir.

Örnek 2- Pandemi döneminde uygulanan nakdi ücret desteği alan bir işçinin işyerinde ücret desteğinde bulunulan bazı günlerde fiilen çalıştırılmış olması halinde, İş-Kur tarafından bu işçiye haksız ve yersiz ödenen tutar 09.11.2022 tarihine kadar İş-Kur’a ödenmemiş ise yine 7420 sayılı Kanun uyarınca terkin edilecek ve işverenden tahsil olunmayacaktır.

Aynı örnekte belirtilen işçinin işyerinde fiilen çalıştırılması nedeniyle İş-Kur tarafından işverene idari para cezası uygulanmış ve ceza tutarı 09.11.2022 tarihine kadar ödenmemiş ise, söz konusu ceza tutarı da işverenden tahsil edilmeyecektir. Ceza tutarı 09.11.2022 ve sonrasında ödenmiş ise bu takdirde talebi üzerine işverene iade olunacaktır.

2- KÇÖ, NÜD ve idari para cezaları ile ilgili olarak başlatılmış takip ve tahsil işlemlerine devam edilmeyecektir.

3- Kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı İş Kanununun “Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri” başlıklı 25 /II. maddesinde yer alan sebepler hariç olmak kaydıyla (örneğin, işveren tarafından işçinin tazminatı ödenerek iş akdinin feshedilmesi vb) işveren tarafından işçi çıkarılmasına istinaden oluşan fazla ve yersiz ödemeler ile ceza soruşturmasına veya kovuşturmasına konu olmuş kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği ödemeleri bu madde kapsamı dışında kabul edilmiştir. Ancak, bu sebeple ceza soruşturması veya kovuşturması sonucu kovuşturmaya yer olmadığına dair karar veya beraat kararı verilenler hakkında bu madde uyarınca yine terkin hükümleri uygulanacaktır.

4-Ceza soruşturmasına veya kovuşturmasına konu olmuş ve ceza soruşturması veya kovuşturması sonucunda kovuşturmaya yer olmadığına dair karar veya beraat kararı kesinleşmiş olan kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği ödemeleri kapsamında oluşan fazla ve yersiz ödemeler ile idari para cezalarının, 9/11/2022 tarihine kadar ödenmemiş olanları terkin edilecek, 9/11/2022 tarihi ve sonrası ödenmiş olanları ise ilgili işverenlere iade edilecektir.

5- 5510 sayılı Kanuna 7431 sayılı Kanun ile eklenen geçici 94 üncü maddede, aynen “4447 sayılı Kanunun geçici 29 uncu ve geçici 32 nci maddeleri hükümlerinden yararlanan işverenler tarafından Kuruma sigortalılar adına eksik bildirilen günlere ilişkin ek nitelikteki muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin/aylık prim ve hizmet belgelerinin işverenin Kuruma başvuru tarihini takip eden aybaşından itibaren üç ay içinde verilmesi ve muhteviyatı primlerin de aynı sürede ödenmesi halinde, söz konusu yükümlülükler süresi içerisinde yerine getirilmiş sayılır. Bu maddenin yürürlük tarihine kadar bu kapsamda tahsil edilmiş primler ve idari para cezaları iade veya mahsup edilemez” hükmü yer almış olup, maddenin son kısmında da, uygulamaya ilişkin usul ve esasların Kurumca belirleneceği öngörülmüş bulunmaktadır.

Sözü geçen geçici maddeyle, pandemi döneminde gerek kısa çalışmaya tabi tutulduğu, gerekse NÜD ödemesi yapıldığı sürede bazı işçilerin fiilen çalıştırılmış olmaları nedeniyle işverenlerce fiilen çalışılan günler için sonradan Kuruma verilecek aylık prim ve hizmet belgeleri/MUHSGK beyannamelerinin yasal süresi içinde verildiği kabul edilerek, herhangi bir denetime tabi tutulmadan işleme alınması gerekecektir. (Dolayısıyla sonradan verilen/verilecek bu belgeler nedeniyle işverenlere idari para cezası uygulanmayacaktır)

Bununla birlikte, uygulamaya ilişkin usul ve esaslar henüz Kurumca belirlenmemiş olduğundan, bu konuda Kurumca yapılacak açıklamanın beklenmesinde yarar görülmektedir.

 

Hadi EYCE

SGK Uzmanı