2022-09-15

ÖZEL OKULLARDA 2022 YILINDA ÖDENECEK ÖĞRETİM YILINA HAZIRLIK ÖDENEĞİ

---

5580 sayılı özel öğretim kurumlarında çalışan eğitim personeline öğretim yılına hazırlık ödeneği verilip verilmeyeceği uzun süre tartışıldıktan sonra, bu konuda Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 07.03.2013 tarih 2012/33276 esas – 2013/8117 karar sayılı ilamında bu ödeneğin sosyal yardım olarak nitelendirilmesi ve özel okullarda da ödenmesi gerektiği yönündeki kararından sonra, ödemenin yapılması gerektiği  sonucuna varılmıştır. ( Aynı yönde,  22. HD. 2012/16289 E. 2013/17550 K. 15.07.2013 ve 22. HD. 2013/13123 E. 2014/10246 K. 29.04.2014 sayılı kararları)

Konuya ilişkin yasal düzenlemeler şu şekildedir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ;

Ek 32. Maddesi “Eğitim ve öğretim Hizmetleri Sınıfına dahil öğretmen unvanlı kadrolarda görevli olup; fiilen öğretmenlik yapanlara (ilköğretim ve okul müdürleri ile yardımcıları, cezaevi okullarında çalışan öğretmenler, yönetici, eğitim uzmanı ve eğitim uzman yardımcıları dahil ) her öğretim yılında bir defaya mahsus olmak üzere ve öğretim yılının başladığı ay içinde Milli Eğitim Bakanı tarafından belirlenecek tarihte Bakanlar Kurulunca belirlenecek miktarda, öğretim yılına hazırlık ödeneği ödenir. Bu ödenek damga vergisi hariç diğer vergi ve kesintilere tabi tutulmaz.”

25.08.2021 tarih 31579 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Görevlilerinin Geneline Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 Yıllarını Kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşme II. Bölüm 11. maddede belirlenen tutara göre, 2022 Eylül ayında başlayan eğitim öğretim dönemi için brüt 1.325.-TL öğretim yılına hazırlık ödeneği ödenecektir.

Okulların brüt olarak açıklanan bu tutardan yapması gereken kesintilere ilişkin yasal düzenlemeler de şu şekildedir.

1-5510 sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ;

80/1 “b. Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30'unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz.

c. (b) bendinde belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemeler ile ayni yardım yerine geçmek üzere yapılan nakdi ödemeler prime esas kazanca tabi tutulur. Diğer kanunlardaki prime tabi tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnalar bu Kanunun uygulanmasında dikkate alınmaz.”

2-5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu ;

9/3 ” Sosyal yardım kapsamındaki ek ödemeler, bütçe kanunlarıyla resmi okul öğretmen ve personeline sağlanan haklara denk olarak okul öğretmenlerine ve personeline de ödenir. Sosyal yardım kapsamındaki ek ödemelerden gelir vergisi kesilmez.”

Söz konusu hükümler birlikte değerlendirildiğinde; 

1-      Öğretim yılına hazırlık ödeneğinin Eylül ayında ödenmesi gerektiği,

2-      5510 sayılı Kanunun prime esas kazançların istisnalarını düzenleyen 80/I-b bendinde, öğretim yılına hazırlık ödeneğinin sayılmadığından, öğretim yılına hazırlık ödeneğinin prime tabi olduğu,

3-      657 sayılı Kanun ile gelir vergisinden muaf tutulmakla birlikte damga vergisi kesintisi yapılması gerektiği,

sonucuna varılmıştır.

	BRÜT	SGK	GELİR VERGİSİ	DAMGA VERGİSİ	KESİNTİLER TOPLAMI	NET ÖDENECEK TUTAR
EMEKLİ ÖĞRETMEN	1.325,00	99,38	0,00	10,06	109,43	1.215,57
AKTİF ÇALIŞAN ÖĞRETMEN	1.325,00	198,75	0,00	10,06	208,81	1.116,19

 

Not: Resmi okullarda 4/c kapsamında (memur statüsünde) çalışan öğretmenlere yapılan hazırlık ödeneğinden sadece damga vergisi kesilmektedir. 5510 sayılı yasada memurların prime tabi kazançları farklı hükümlere tabi olduğundan ödenekten prim kesintisi yapılmamaktadır. Bu sebeple özel okul öğretmenlerinin eline geçen net ödenek tutarı devlette memur olarak çalışanlara göre daha düşük olmaktadır.

GÜLBENK DANIŞMANLIK