2022-06-18

YASAL SÜRESİ DIŞINDA BİLDİRİMİ YAPILAN PRİME ESAS KAZANÇ TUTARLARINDA İDARİ PARA CEZASI MUAFİYETİ DURUMU

---

Bilindiği üzere, 25/5/2018 tarihli 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 16/5/2018 tarihli ve 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanunun 16 ncı maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin ikinci fıkrasına;

“Kurumca, birinci fıkrada belirtilen bildirge, beyanname, belge veya defterlere istinaden sigortalıların ve çalışma gün sayılarının eksiksiz bildirilmesi şartıyla bildirilen prime esas kazanç tutarında, fiilin işlendiği tarihteki brüt asgari ücretin üçte birini geçmeyecek ve %1’ini aşmayacak şekilde eksiklik tespit edilmesi durumunda, eksikliğin on beş gün içinde düzeltilmesi için ilgiliye yazılı ihtar verilir. Bu sure sonunda tespit edilen eksik tutarın Kuruma bildirilmemesi halinde birinci fıkranın ilgili hükümlerine göre idari para cezası verilir. Eksikliğin işverence tespit edilmesi durumunda bu sure; bildirge, beyanname, belge veya defterlerin Kuruma verilmesinden itibaren on beş gündür.” hükmünün yer aldığı cümleler eklenmiş olup, söz konusu düzenleme 25/5/2018 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.

Anılan fıkrada belirtilen "Kurumca tespit" ifadesi;

-Kurumun denetim ve kontrol ile görevli memurları tarafından yapılan tespitleri,

-Diğer kurum ve kuruluşların denetim elemanlarının yaptıkları tespitleri,

-Kamu kurum ve kuruluşlarından alınan bilgi ve belgelere istinaden yapılan tespitleri,

-Mahkeme kararlarını,

kapsamaktadır.

Söz konusu düzenleme ile Kuruma verilmesi gereken bildirge, beyanname, belge veya defterlerdeki tutarlarda hesap hatalarından kaynaklanan ve azami bahsi gecen oranlardaki eksikliklerin giderilmesi için işverenlere 15 günlük bir sure verilmesi öngörülmekte olup, 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinde yer alan idari para cezaları, eksikliklerin bu sure sonunda da giderilmemesi durumunda uygulanacaktır.

Yapılan bu düzenlemeye istinaden söz konusu fıkra kapsamına, işyerinden bildirilen sigortalıların sadece prime esas kazançlarının eksik bildirilmesi nedeniyle işverenlerce yasal suresi geçirildikten sonra gerek Kurumca yapılan tespite istinaden ihtar üzerine gerekse kendiliğinden verilen ek aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden kaynaklanan fiiller girmektedir.

Diğer taraftan, ilgili aya ait eksikliğin giderilmesi amacıyla verilen ek belge/beyanname bakımından bahse konu muafiyetten yararlanılabilmesi için;

1- İşyerinden bildirilen sigortalıların ve bu sigortalıların çalışma gün sayılarının eksiksiz bildirilmesi, eksikliğin sadece bildirimi yapılan sigortalıların prime esas kazançlarına ilişkin olması,

2- Eksik bildirilen prime esas kazanç tutarının, fiilin işlendiği tarihteki brüt asgari ücretin üçte birini geçmemesi,

3- Eksik bildirilen prime esas kazanç tutarının, eksikliğe konu aya ilişkin işverence bildirimi yapılan toplam prime esas kazanç tutarının % 1’ini aşmaması,

şartlarının birlikte gerçekleşmiş olması ve ayrıca söz konusu eksikliğin;

-Kurum tarafından tespit edilmesi halinde, Kurumca yapılan ihtar üzerine eksikliğin işverence on beş gün içinde giderilmesi,

-İşveren tarafından tespit edilmesi halinde ise eksikliğin bildirge, beyanname, belge veya defterlerin Kuruma verilmesinden itibaren on beş gün içinde giderilmesi, gerekmektedir.

Dolayısıyla, gerek Kurum tarafından gerekse işveren tarafından tespit edilen eksiklikte yukarıda belirtilen ilk üç şartın birlikte gerçekleşmesi ve eksikliğin yine yukarıda belirtilen sureler içinde giderilmesi kaydıyla, 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin ikinci fıkrasına 7144 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi ile eklenen hüküm uyarınca öngörülen idari para cezası muafiyeti uygulamasından yararlanılabilecektir. Belirtilen sureler içinde eksiklikleri gidermek üzere ek belgenin/beyannamenin düzenlenerek Kuruma verilmemesi halinde, işveren hakkında 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesine göre idari para cezası uygulanacaktır.

Örnek 1- (A) işyerinden 2022/Haziran ayına ait yasal suresi içinde verilen aylık prim ve hizmet belgesinde 12 sigortalı için toplam 359 gün ve 63.000.-TL tutarında prime esas kazanç bildirildiği ve söz konusu işyeri hakkında yapılan incelemede bildirimi yapılmış olan bu sigortalılardan ikisi için 2022/Haziran ayına ait toplam 380.-TL tutarındaki sigorta primine esas kazanç tutarının Kuruma eksik bildirildiğinin tespit edildiği varsayıldığında, söz konusu eksikliğin;

-İşyerinden bildirilen sigortalıların sadece prime esas kazançlarına ilişkin olduğu,

-Fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücretin üçte birini geçmediği (5.004 / 3 = 1.668,00 > 380 TL ),

-İlgili aya ait bildirimi yapılan toplam sigorta primine esas kazancın % 1’ini aşmadığı (63.000/0,01=630-TL > 380.-TL ),

anlaşıldığından bu işyeri hakkında hemen idari para cezası uygulanmayacaktır.

 

Kurumca işverene, söz konusu eksikliğin giderilmesi amacıyla ek belgenin verilmesine yönelik ihtar çekilecektir.

İşyerinden bildirilen sigortalıların sadece prime esas kazançlarının eksik bildirildiğinin Kurumca yapılan tespit neticesinde anlaşılması ve söz konusu eksik bildirimin Kanunda bahsi gecen azami oranları geçmemesi halinde Kurumca işverene, söz konusu eksikliğin giderilmesi amacıyla ek belgenin/beyannamenin verilmesine yönelik ihtar çekilecektir. Eksikliğin, ihtar yazısının tebliğ tarihini takip eden günden itibaren 15 gün içinde yerine getirilmesi halinde idari para cezası uygulanmayacaktır. Ancak, bu sure içinde ek belgenin/beyannamenin düzenlenerek Kuruma verilmemesi halinde, işveren hakkında 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesine göre idari para cezası uygulanacaktır.

İşveren gerek bildirimini yapmış olduğu sigortalının gün sayısını eksik bildirdiği gerekse kayıt dışı sigortalı çalıştırdığı için eksik bildirilen kazanç toplamı Kanunda belirtilen oransal tutarları geçmese de işveren idari para cezası muafiyeti uygulamasından yararlanamayacak ve hakkında 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesine göre idari para cezası uygulanacaktır.

İşyerinden bildirilen sigortalıların sadece prime esas kazançlarının eksik bildirildiğinin Kurumca yapılan tespit neticesinde anlaşılması ve söz konusu eksik bildirimin Kanunda öngörülen oransal tutarları geçmemesi hususu inceleme donemi, faaliyet donemi gibi bir tarih aralığının tamamı için değil, her bir ay için ayrı ayrı değerlendirilecektir.