2021-11-17

MALUL SİGORTALILAR İLE ÇALIŞMA GÜCÜ KAYBI BULUNAN SİGORTALILARIN EMEKLİLİK KOŞULLARI

---

“Malul” kavramı;

-506 sayılı Kanunun mülga 53. maddesinde çalışma gücünün en az 2/3’ünü veya iş kazası ve meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60’ını yitirdiği Kurumca tespit edilen sigortalı olarak,

-1479 sayılı Kanunun mülga 28. maddesinde çalışma gücünün en az üçte ikisini yitirdiği tespit edilen sigortalı olarak,

-5510 sayılı Kanunun 25. maddesinde ise 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60'ını, (c) bendi kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az % 60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalı olarak

tarif edilmiştir.

Diğer taraftan, her üç yasa maddesinde de ilk defa çalışmaya başladığı tarihte, malûl sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya arızalarının bulunduğu önceden veya sonradan tespit edilen sigortalıların bu hastalık veya arızaları nedeni ile malûllük sigortası yardımlarından yararlanamayacakları öngörülmüştür. Dolayısıyla malûllük sigortasından aylık bağlanabilmesi için sigortalıların çalışmaya başladıktan sonra malul hale gelmiş olmaları ve bu durumun Kurum Sağlık Kurulu tarafından tespit edilmesi gerekmektedir.

İlk defa çalışmaya başladıkları tarihten önce malûl olduğu anlaşılan sigortalılara ise gerekli şartları  sağlamaları halinde yaşlılık sigortasından aylık bağlanmaktadır.

…

1-İlk defa çalışmaya başladıktan sonra malul olan sigortalıların “Maluliyet” aylığından yararlanma şartları

1/10/2008 tarihinden itibaren malullük sigortasından aylık bağlanabilmesi için sigortalının;

1- Malûl sayılması,

2- En az 10 yıldan beri sigortalı olup toplam 1.800 gün; başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl olması halinde sigortalılık süresi aranmaksızın 1.800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olması,

3- İşten ayrılması/4/b kapsamındaki sigortalılar için işyerini devretmesi veya işyerini kapatması,

4- Tahsis talebinde bulunması

gerekiyor.

Ayrıca, 4/b sigortalılarının yukarıda belirtilen şartların yanı sıra tahsis talep tarihi itibariyle prim borçlarının da bulunmaması gerekiyor.

 

2-İlk defa çalışmaya başladıktan önce malul olan sigortalıların “Yaşlılık” aylığından yararlanma şartları

2.1- 2008/Ekim öncesinde çalışmaya başlayan sigortalılar yönünden

2008/Ekim ayı öncesi çalışmaya başlayan ve ilk defa çalışmaya başladıkları tarihten önce malul olan sigortalılara daha erken sürelerde yaşlılık aylığı bağlanması sadece 4/a kapsamındaki (eski adıyla SSK statüsündeki) sigortalılara yönelik yapılmış iken, 1/10/2008 sonrası 4/b kapsamındaki (eski adıyla Bağkur statüsündeki) sigortalılarının da 5510/28. maddede yapılan düzenlemeyle bu imkandan yararlanmalarına imkan sağlanmıştır.

2008/Ekim öncesi ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce malûl olan 4/a kapsamındaki sigortalılarının yaşlılık aylığına hak kazanabilmeleri için;

- İlk defa çalışma başladığı tarihte malûl olmaları

- 15 yıldan beri sigortalı olup en az 3600 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olması,

- İşten ayrılmaları,

- Tahsis talebinde bulunmaları

Gerekiyor.

4/b kapsamındaki malul sigortalıların ise 15 yıl sigortalılık süresi ve 3960 prim gün sayısı şartlarını sağlamış olmaları, ayrıca prim borçlarının da bulunmaması gerekiyor.

2.2-  2008/Ekim sonrasında çalışmaya başlayan sigortalılar yönünden

Bu kapsamdaki sigortalılarla ilgili uygulama 5510/28-4. fıkrada düzenlenmiştir. İlk defa 2008/Ekim sonrasında çalışmaya başlayan ve çalışmaya başladıkları tarih itibariyle malul olan sigortalıların yaşlılık aylığına hak kazanabilmeleri için;

- İlk defa işe girdiği tarihte malul olmaları,

- 15 yıldan beri sigortalı olup en az 3960 gün prim ödenmiş olması,

- İşten ayrılmaları,

- Tahsis talebinde bulunmaları,

- 4/b kapsamındaki sigortalılarının prim ve prime ilişkin borcunun bulunmaması

Gerekiyor.

Diğer taraftan, 5510 sayılı Kanun’un 28/4. fıkrasında aranılan 3960 gün şartı, 4/a sigortalıları için Kanun’un geçici 6. maddesinde kademelendirilmiş olup, 3960 gün koşulu; ilk defa 01.10.2008-31.12.2008 tarihleri arasında sigortalı olanlar için 3700 gün,  01.01.2009 tarihinden itibaren sigortalı sayılanlar için ise her takvim yılı başında 3700 güne 100 gün eklenmek suretiyle 3960 günü geçmemek üzere uygulanmaktadır.

SİGORTALILIK BAŞLANGICI	SİGORTALILIK SÜRESİ	GÜN SAYISI
01.10.2008’den önce	15	3600
01.10.2008-31.12.2008	15	3700
01.01.2009-31.12.2009	15	3800
01.01.2010-31.12.2010	15	3900
01.01.2011’den sonrası	15	3960

 

3- Çalışma gücü kaybı bulunan sigortalıların emeklilik koşulları

Çalışma gücünü % 40 ila % 59 arasında kaybeden sigortalılara 5510/28-5. fıkrasında yapılan düzenleme ile yaşlılık sigortasından özel koşullara göre yaş şartı aranmaksızın daha erken emekli olma imkanı sağlanmıştır. Buna göre çalışma gücü kaybı;

- % 50 ila % 59 arasında olanlar için 16 yıl sigortalılık süresi ve 4320 gün,  % 40 ila % 49 arasında olanlar için ise 18 yıl sigortalılık süresi ve 4680 gün prim ödemeleri,

- İşten ayrılmaları,

- Tahsis talebinde bulunmaları,

- 4/b sigortalıları için prim borçlarının bulunmaması

koşullarıyla, 2008/Ekim ayından sonra tahsis talebinde bulunacak sigortalılara yaşlılık sigortasından aylık bağlanmaktadır. Söz konusu madde gereğince 4/a kapsamındaki sigortalılara bu koşullara göre aylık bağlanması ilk defa 2008/Ekim sonrası sigortalılar için mümkün olacaktır. Kanun’da öngörülen 4320 ve 4680 gün koşulları 4/a kapsamındaki sigortalılar yönünden 5510 sayılı Kanun’un geçici 6. maddesinde kademelendirilmiştir.

İŞE BAŞLAMA TARİHİ	ÇALIŞMA GÜCÜ KAYBI ORANI
	%50 - %59	%40 - %49
2008/Ekim-31.12.2008 arasında	16 yıl, 3700 gün	18 yıl, 4100 gün
01.01.2009-31.12.2009 arasında	16 yıl, 3800 gün	18 yıl, 4200 gün
01.01.2010-31.12.2010 arasında	16 yıl, 3900 gün	18 yıl, 4300 gün
01.01.2011-31.12.2011 arasında	16 yıl, 4000 gün	18 yıl, 4400 gün
01.01.2012-31.12.2012 arasında	16 yıl, 4100 gün	18 yıl, 4500 gün
01.01.2013-31.12.2013 arasında	16 yıl, 4200 gün	18 yıl, 4600 gün
01.01.2014-31.12.2014 arasında	16 yıl, 4300 gün	18 yıl, 4680 gün
01.01.2015 tarihinden sonra	16 yıl, 4320 gün	18 yıl, 4680 gün

 

Eyüp Sabri DEMİRCİ

Sosyal Güvenlik Danışmanı