2020-08-12

Kayyımlık bürosu tarafından elde edilen faiz gelirlerinden gelir vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı hususu ile açılan davaların harca tabi olup olmadığı hk.

---

 

TARİH	:	12.08.2020
SAYI	:	13649056-120.01.02.11[Geçici67-2018/ÖZE-14]-E.40470
KONU	:	Kayyımlık bürosu tarafından elde edilen faiz gelirlerinden gelir vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı hususu ile açılan davaların harca tabi olup olmadığı hk.

İlgi: 19.06.2018 tarihli özelge talep formunuz.

İlgide kayıtlı özelge talep formunda, 3561 sayılı Mal Memurlarının Kayyım Tayin Edilmesine Dair Kanunun 2. maddesinde yer alan "Kayyımlıkla ilgili işlemler, her türlü vergi, resim, harç, katkı payı gibi mali yükümlülüklerden müstesnadır." hükmüne istinaden, kayyım ataması yapılan kişilere ait paraların bankalarda vadeli hesaplarda değerlendirilmesine istinaden elde edilen faiz gelirleri ve yönetim hesabında biriken paraların vadeli hesapta değerlendirilmesi durumunda elde edilen faiz gelirlerinden gelir vergisi kesintisi yapılıp yapılmayacağı hususu ile kayyım tarafından temsil edilen kişinin hak ve menfaatlerini korumak amacıyla açılan davaların harçtan istisna olup olmadığı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 75. maddesinin birinci fıkrasında; sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden müteşekkil sermaye dolayısıyla elde ettiği kâr payı, faiz, kira ve benzeri iratların menkul sermaye iradı olduğu, ikinci fıkrasının (7) numaralı bendinde de kaynağı ne olursa olsun mevduat faizlerinin menkul sermaye iradı olduğu hükme bağlanmıştır.

Anılan Kanunun geçici 67. maddesinde ise; menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçlarının elde tutulması ve elden çıkarılmasından sağlanan gelirler ile mevduat faizleri, repo gelirleri ve katılım bankalarından elde edilen gelirlerin vergilendirilmesine yönelik düzenlemelere yer verilmiş olup, söz konusu maddenin (4) numaralı fıkrasında; bankalar arası mevduat ile aracı kurumların borsa para piyasasında değerlendirdikleri kendilerine ait paralarına yürütülen faizler hariç olmak üzere, 75. maddenin ikinci fıkrasının (7), (12) ve (14) numaralı bentlerinde yazılı menkul sermaye iratlarından ödemeyi yapanlarca % 15 oranında vergi tevkifatı yapılacağı hüküm altına alınmıştır.

Ayrıca, geçici 67. maddenin (5) numaralı fıkrasında, "Gelir sahibinin gerçek veya tüzel kişi ya da dar veya tam mükellef olması, vergi mükellefiyeti bulunup bulunmaması, vergiden muaf olup olmaması ve elde edilen kazancın vergiden istisna olup olmaması (1), (2), (3) ve (4) numaralı fıkra hükümleri uyarınca yapılacak tevkifatı etkilemez." hükmüne yer verilmiştir.

Geçici 67. maddeye ilişkin, 22.07.2006 tarihli ve 2006/10731 sayılı Kararnamenin eki Karar ile döviz tevdiat hesaplarına yürütülen faizlerden ve katılım bankalarınca döviz katılma hesaplarına ödenen kar paylarından, mevduat faizlerinden, katılım bankaları tarafından katılma hesabı karşılığında ödenen kar paylarından hesapların vadelerine göre değişiklik gösteren tevkifat oranları tespit edilmiş bulunmaktadır.

Bu hükümlere göre; gerek vergi kanunlarında, gerekse kendi özel kanunlarında gelir ve kurumlar vergisinden müstesna tutulan işlemlerden elde edilen gelirler üzerinden Geçici 67. madde kapsamında vergi tevkifatı yapılması gerekmekte olup, kayyım ataması yapılan kişilere ait mevduat hesaplarına yürütülen faizlerden Gelir Vergisi Kanununun geçici 67. maddesinin (4) numaralı fıkrası kapsamında, vade ve hesap türüne göre belirlenmiş olan oranlarda gelir vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir.

HARÇLAR KANUNU YÖNÜNDEN:

Bilindiği üzere, 492 sayılı Harçlar Kanununun 2. maddesinde; yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanların yargı harçlarına tabi olduğu, 11. maddesinde de, genel olarak yargı harçlarını davayı açan veya harca mevzu olan işlemin yapılmasını isteyen kişilerin ödemekle mükellefi olacağı hükme bağlanmıştır.

Aynı Kanunun 123. maddesinde, "Özel Kanunlarla harçtan muaf tutulan kişilerle istisna edilen işlemlerden harç alınmaz" denilmektedir.

Öte yandan, 3561 sayılı Mal Memurlarının Kayyım Tayin Edilmesine Dair Kanunun 2. maddesinde; "... Kayyımlıkla ilgili işlemler, her türlü vergi, resim, harç, katkı payı gibi mali yükümlülükler müstesnadır." hükmüne yer verilmiş olmakla birlikte, kayyım tarafından temsil edilen kişinin hak ve menfaatlerini korumak amacıyla açılan davaların kayyımlıkla ilgili işlem olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Bu itibarla, Kayyım Bürosu Başkanlığınızın temsil ettiği kişinin hak ve menfaatlerini korumak amacıyla yapmış olduğu yargı harçları kapsamındaki işlemlerinin, Kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yer alan yargı harçlarından muaf tutulması mümkün bulunmamaktadır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.