2020-08-12

Mahkeme tarafından atanılan kayyımlık görevine ilişkin Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından ödenen ücret için serbest meslek makbuzu düzenlenip düzenlenmeyeceği hk.

---

 

TARİH	:	12.08.2020
SAYI	:	84098128-120.03[61-2019/2]-E.226854
KONU	:	Mahkeme tarafından atanılan kayyımlık görevine ilişkin Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından ödenen ücret için serbest meslek makbuzu düzenlenip düzenlenmeyeceği hk.

İlgi: 05.02.2019 tarihli özelge talep formunuz.

İlgide kayıtlı özelge talep formunda, avukatlık faaliyeti nedeniyle İlimiz Bornova Vergi Dairesi Müdürlüğünde serbest meslek erbabı olarak faaliyette bulunduğunuzu, Karşıyaka 1.Sulh Hukuk Mahkemesinin … E. Nolu dosyasında …'ı temsil etmek üzere kayyım olarak atandığınızı, söz konusu karar ile atanmış bulunduğunuz kayyımlık görevinden dolayı adı geçen Mahkemenin … tarih … E., … sayılı ek kararı ile tarafınıza 1.000 TL ücret takdir edildiğini, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı vasi ücreti ödemelerine ilişkin yazısına istinaden kararda hükmedilen kayyımlık ücretini İzmir Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğünden talep ettiğinizi, ancak anılan Kurumca serbest avukatlık faaliyetinde bulunduğunuz gerekçesi ile serbest meslek makbuzu düzenlemek suretiyle % 20 stopaj, % 18 KDV hesaplamanız ve ek olarak damga vergisi ödemeniz gerektiğinin bildirildiğini belirterek, serbest meslek faaliyetinizden kaynaklanmayan söz konusu geliriniz için serbest meslek makbuzu düzenleyip düzenlemeyeceğiniz hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61. maddesinde,

"Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez. ..." hükmüne yer verilmiştir.

Aynı Kanunun 62. maddesinde ise, iş verenlerin, hizmet erbabını işe alan, emir ve talimatları dahilinde çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler olduğu hüküm altına alınmıştır.

Anılan Kanunun "Vergi Tevkifatı" başlıklı 94. maddesinde, "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zırai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar." hükmüne yer verilmiş, aynı fıkranın (1) numaralı bendinde ise; hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61. maddede yazılı olup, ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç) 103 ve 104. maddelere göre tevkifat yapılacağı hükme bağlanmıştır.

Öte yandan, "Kayyımın Görevleri"ne ilişkin hükümlere yer verilen 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 458, 459 ve 460 ıncı maddelerinde, kayyımın görev süresi ve ücretinin vesayet makamı tarafından belirleneceği, belli bir iş için görevlendirilmiş olan kayyımın, vesayet makamının talimatına aynen uymak zorunda olduğu, kayyımın bir malvarlığının yönetimi ve gözetimi ile görevlendirilmiş olması halinde, yalnız o malvarlığının yönetim ve korunması için gerekli olan işleri yapabileceği, kayyımın, bunun dışındaki işleri yapabilmesinin, temsil olunanın vereceği özel yetkiye, temsil olunan bu yetkiyi verecek durumda değilse vesayet makamının iznine bağlı olduğu hüküm altına alınmıştır.

Yukarıda yer alan hükümlere göre, serbest meslek faaliyetiniz dışında mahkemece kayyım olarak görevlendirilmeniz dolayısıyla elde etmiş olduğunuz gelire ilişkin ödemelerin ücret olarak değerlendirilerek, Gelir Vergisi Kanununun 61, 94, 103 ve 104. maddeleri uyarınca vergilendirilmesi gerekmekte olup, söz konusu ödemelere ilişkin serbest meslek makbuzu düzenlemenize gerek bulunmamaktadır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.