2019-09-03

Finansal kiralama sözleşmesinin yeni kiracı tarafından devir alınması halinde belge düzeni

---

 

TARİH	:	03.09.2019
SAYI	:	70280967-105[7340858286]-92513
KONU	:	Finansal kiralama sözleşmesinin yeni kiracı tarafından devir alınması halinde belge düzeni

İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ile dilekçe ve eklerinin tetkikinden;

• … Finansal Kiralama A.Ş. ile … A.Ş. (Kiracı) arasında yapılan Finansal Kiralama Sözleşmesi ile kiralanan 2 adet yükleyici araç ile ilgili ve sınırlı olarak tüm hak ve yükümlülüklerin kiracı tarafından şirketinize devredildiği,

• Anılan taşınırların devir ve teslim alındığı, sözleşmeye ait kira bedellerinin ödeme planına uygun olarak şirketiniz tarafından ödenmesinin kabul edildiği,

• Sözleşme ve devir işlemleri tamamlanıncaya kadar eski kiracı … A.Ş.'nin hesaplarına makine alım avansı açıklamasıyla … ABD Doları tutarın yatırıldığı,

• Yapılan bu ödeme nedeniyle ... A.Ş. (eski kiracı) tarafından şirketinize fatura düzenlenip düzenlenmeyeceği, düzenlenecekse yükleyici araçlara karşılık ödenen tutar kadar mı yoksa devir sürecine kadar eski kiracının … Finansal Kiralama A.Ş.'ye ödediği taksit tutarı kadar mı fatura düzenlenmesi gerektiği

hususunda Başkanlığımızdan görüş talep edildiği anlaşılmıştır.

213 sayılı Vergi Usul Kanunun 229. maddesinde faturanın, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olduğu belirtilmiştir.

Anılan Kanunun mükerrer 290 ıncı maddesinde, kira süresi sonunda mülkiyet hakkının kiracıya devredilip devredilmediğine bakılmaksızın, bir iktisadî kıymetin mülkiyetine sahip olmaktan kaynaklanan tüm riskler ile yararların kiracıya bırakılması sonucunu doğuran kiralamalar finansal kiralama olarak kabul edilmiş; finansal kiralamaya konu iktisadî kıymetin kullanma hakkının kiracı tarafından aktifleştirileceği; kiralama işleminde iktisadî kıymetin mülkiyetinin kira süresi sonunda kiracıya devredilmesi, kiracıya kira süresi sonunda iktisadî kıymeti rayiç bedelinden düşük bir bedelle satın alma hakkı tanınması, kiralama süresinin iktisadî kıymetin ekonomik ömrünün %80'inden daha büyük bir bölümünü kapsaması veya sözleşmeye göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerlerinin toplamının iktisadî kıymetin rayiç bedelinin % 90'ından daha büyük bir değeri oluşturması hallerinden herhangi birinin varlığı durumunda kiralama işleminin finansal kiralama olarak kabul edileceği hükme bağlanmış olup, 319 ve 334 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde de finansal kiralama uygulaması hakkında gerekli açıklamalar yapılmıştır.

Ayrıca, aynı Kanunun 328. maddesi uyarınca, devir ve trampanın 213 sayılı Kanun uygulamasında satış hükmünde olduğu belirlenmiştir.

Öte yandan 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun;

• (1/1) maddesinde, ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye'de yapılan teslim ve hizmetlerin KDV'ye tabi olduğu,

• 4. maddesinde, hizmetin teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemler olduğu; bu işlemlerin bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi şekillerde gerçekleşebileceği,

• 20. maddesinde, teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olduğu, bedel deyiminin ise malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade ettiği

hüküm altına alınmıştır.

Bu bağlamda, Katma Değer Vergisi Kanununa göre;

• "Teslim" bir malın tasarruf hakkının devrini, hizmet ise teslim ve teslim sayılan haller ile ithalat dışındaki işlemleri,

• "Bedel" deyimi ise malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını

ifade etmektedir.

Diğer taraftan, 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanununun "Zilyetliğin ve kiracılık sıfatının devri" başlıklı 26 ncı maddesinde; kiracının, kiracılık sıfatının veya sözleşmeden doğan hak veya yükümlülüklerinin, kiralayandan yazılı izin alınmak kaydıyla devredilmesinin mümkün olduğu, bu devir nedeniyle finansal kiralama sözleşmesinde yapılan kiracı değişikliğinin, ilgisine göre 21. veya 22. madde çerçevesinde tescil edileceği veya şerh olunacağı belirtilmektedir.

Buna göre;

1. ... A.Ş.'nin (eski kiracı) 6361 sayılı Kanunun 26 ncı maddesi kapsamında hak ve yükümlülüklerini (kiracılık sıfatını) şirketinize devretmesi, bir hakkın satışı mahiyetinde olup, söz konusu satış karşılığında eski kiracıya ödenen toplam bedel üzerinden genel hükümler çerçevesinde %18 oranında KDV hesaplanması gerekmektedir.

2. Vergi Usul Kanunu uygulaması açısından devir satış hükmünde olduğundan, şirketinizce finansal kiralama yoluyla eski kiracı tarafından aktifleştirilen iktisadi kıymeti kullanma hakkının finansal kiralama şirketi ile anlaşarak devir alınması işlemi satış olarak kabul edilecek olup, bu işleme ait bedel (devir öncesinde fatura düzenlenmesi gerekmeyen avans mahiyetinde ilk kiracıya yapılan ödemeler dahil) ve KDV için, …. A.Ş. (eski kiracı) tarafından adınıza fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.