2020-06-20

ALT İŞVERENLERİN SGK TESCİL İŞLEMLERİ İNTERNET ÜZERİNDEN NASIL YAPILIR

---

Sosyal Güvenlik Kurumunun 4/1/2019 tarihli Genel Yazısıyla birlikte işyeri bildirgelerinde  olduğu gibi alt işveren (aracı) tesciline ilişkin bilgilerin de elektronik ortamda ilgili sosyal güvenlik merkezine gönderilmesine imkan sağlanmıştır.

Bu yazımızda alt işveren tesciline ilişkin bilgilerin elektronik ortamda nasıl gönderileceğine, giriş işlemlerinin yapılması sırasında dikkat edilmesi gereken hususlara ve SGK’ya ibraz edilmesi gereken belgelere yer verilmiştir.

Alt işveren tescili ile ilgili yasal düzenlemeler

5510 sayılı Kanunun 11/8. fıkrasında“Alt işveren, asıl işverenin işyerinde çalıştırdığı sigortalıları, işverenle aralarında yaptıkları sözleşmenin ibrazı kaydıyla, Kurumdan alacağı özel bir numara ile asıl işverenin kayıtlı olduğu dosyadan bildirir.” hükmüne yer verilmiştir.

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 29/2. fıkrasında ise işverenden iş alan alt işverenlerin, Kanundan doğan yükümlülüklerini işe başlamadan önce, işyeri bildirgesi hariç, birinci fıkranın (b) bendinde belirtilen belgeyi (gerçek kişi işverenler yönünden kendilerinin, tüzel kişi işverenler yönünden ise tüzel kişiliği temsile yetkili kişilerin imza sirkülerini) ve asıl işverenle yapmış olduğu sözleşmenin bir örneğini Kuruma elden verecekleri veya posta yoluyla gönderecekleri açıklanmıştır.

Alt işveren tesciline ilişkin bilgiler internet üzerinden nasıl gönderilir?

Alt işveren tesciline ilişkin bilgiler, asıl işverenin e-Bildirge kullanıcısı tarafından e-Devlet uygulamalarında yer alanda “İşyeri Bildirgesi (4-a lı Sigortalı Çalıştıranlar Yönünden)” seçeneği üzerinden Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilmektedir.

Sosyal Güvenlik Kurumunun e-SGK uygulamalarında yer alan “İşveren” sekmesinden “İşyeri Bildirgesi” seçeneğinin işaretlenmesi halinde de e-Devlet uygulamalarındaki “İşyeri Bildirgesi (4-a lı Sigortalı Çalıştıranlar Yönünden)” sekmesine erişim sağlanmaktadır. Dolayısıyla alt işveren tesciline ilişkin bilgilerin elektronik ortamda alt işveren tarafından değil asıl işveren tarafından gönderilebildiği, ayrıca asıl işverenin e-Bildirge kullanıcısı tarafından alt işveren tesciline ilişkin bilgilerin elektronik ortamda gönderilebilmesi için e-Bildirge şifresinin yanı sıra mutlaka e-Devlet şifresine de sahip olması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.

Alt işverene ilişkin bilgiler nasıl doldurulur?

Asıl işverenin e-Bildirge kullanıcısı tarafından bahse konu ekrana erişim sağlandıktan sonra;

1-İlk ekranda sırasıyla, “Tescil Değişiklik” ve “Yeni Değişiklik” sekmelerinin işaretlenmesinin ardından asıl işverenin 23 haneli işyeri sicil numarası ekranda yer alan bölüme girilmelidir.

2- İkinci ekranda “Değişiklik Tarihi” alanına, belgenin düzenlendiği tarih, başka bir ifadeyle işlem tarihi yazılarak, “İşlem” alanı için “Aracı” kutucuğu işaretlenmelidir.

3- Üçüncü ekranda ekranda yer alan;

- “Aracı Faaliyeti” alanına, alt işverenin asıl işverenden almış olduğu işin konusu açık bir şekilde yazılmalı,

-Alt işveren gerçek kişi ise “Gerçek”, tüzel kişi ise “Tüzel” kutucuğu işaretlenmeli, Tüzel kutucuğu işaretlenmiş ise ayrıca tüzel kişiliğe ait vergi numarası girilmeli,

-“Aracı Başlama Tarihi” alanına sözleşmede yer alan işe başlama tarihi yazılmalı,

-“Toplu İş sözleşmesi” alanına asıl işverene ait işyerinde alt işveren tarafından toplu iş sözleşmesi hükümleri uygulanıyorsa “Evet”, uygulanmıyorsa “Hayır” kutucuğu işaretlenmeli,

-“Çal. Baş. Sig. Say.” alanına sözleşmede çalıştırılacak sigortalı sayısına yer verilmiş ise sözleşmede yer alan sigortalı sayısı, sözleşmede yer verilmemiş ise işe başlama tarihi itibariyle çalıştırılması öngörülen sigortalı sayısı, bu sayı da bilinmiyorsa en az 1 sigortalı olarak giriş yapılmalıdır.

4- Dördüncü ekranda yer alan “Aracı İşyeri Merkez Adres Bilgileri” alanına varsa alt işverenin merkez adresi, yoksa asıl işin yapıldığı işyeri adresinden ziyade alt işverene ulaşılabilecek bir adres yazılmalıdır.

5-Beşinci ekranda yer alan “Aracı Nace Bilgileri” alanına alt işverenin asıl işverenden almış olduğu işe uygun NACE Rev.2 Altılı kodu yazılmalıdır.

6-Altıncı ekranda yer alan “Aracı Yetkili Bilgileri” alanına alt işveren gerçek kişisi ise gerçek kişinin, tüzel kişi ise tüzel kişi alt işverenin temsil ve ilzama yetkili kişisinin TC kimlik numarası yazılmalıdır.

7- Yedinci ekranda, daha önce girilen bilgiler kontrol edildikten sonra girilen bilgiler de herhangi bir hatalı giriş yoksa “Kaydet” sekmesi işaretlenmelidir.

Alt işveren bilgilerinin gönderilmesinin ardından yapılacak işlemler

Alt işverene ait tescil bilgilerinin asıl işverenin e-Bildirge kullanıcısı tarafından sisteme kaydedilip onaylanmasının ardından “Aracı giriş kaydınız alınmıştır.Gerekli evrakların bağlı bulunduğunuz sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine ibraz edilmesini müteakip, talebinizin onay işlemi gerçekleştirilecektir.” şeklindeki mesajla birlikte bir referans numarası verildikten sonra tescil bilgileri asıl işverenin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik merkezine intikal etmiş olacaktır.

Tescile ilişkin bilgiler gönderildikten sonra tescile esas bilgilerin gösterildiği yedinci ekranda yer alan özet bilgilerin bir çıktısı alınarak, alt işveren tarafından sözleşmenin aslı veya noter onaylı bir sureti ile gerçek kişi işverenler yönünden kendilerinin, tüzel kişi işverenler yönünden ise tüzel kişiliği temsile yetkili kişilerin imza sirküleri ile birlikte ilgili sosyal güvenlik merkezine müracaat edilmesi halinde asıl işverene ait işyeri sicil numarasının sonuna ilave edilecek üç haneli bir numara ile alt işverenlik tescili yapılmış olacaktır.

Diğer taraftan, tescil başvurusunun elektronik ortamda gönderilmesinin ardından SGK’ya yapılacak başvurularda yedinci ekrandan alınan özet belgede asıl işveren ve alt işveren imzalarının da bulunması gerektiğinden, başvurudan önce belgenin asıl işveren ve alt işveren tarafından imzalanması gerektiği göz ardı edilmemelidir.

Ayrıca, alt işverenlerin sosyal güvenlik mevzuatı gereğince yapacakları bildirimler için e-sigorta kullanıcı kodu ve şifre başvuruları kağıt ortamında aynı sosyal güvenlik merkezine yapılacağından, tescil işlemleri sırasında yapılacak başvuruda  e-Bildirge hizmetleri internet kullanıcı kodu ve şifresi başvuru formu ile e-Sigorta sözleşmesi ve şifre verilecek kişiye ilişkin noter onaylı vekaletname ile birlikte şifre başvurusunda da bulunulmalıdır.

Dikkat edilmesi gereken diğer hususlar

1- Alt işveren tesciline ilişkin belgelerin işe başlanılmadan önce SGK’ya verilmesi gerekmekle birlikte, tescile esas belgelerin işe başlanıldıktan sonra verilmesi halinde 5510/102. maddede herhangi bir ceza maddesi bulunmadığından aracı tesciline ilişkin belgelerin işe başlanıldıktan sonra verilmesi halinde idari para cezası uygulanmamaktadır.

2- Alt işveren tescil işlemlerinin işe başlanıldıktan sonra yapılması halinde her ne kadar alt işverenlik tescilinden dolayı idari para cezası uygulanmayacak olsa da, işe giriş bildirgelerinin inşaat, balıkçık ve tarım sektöründe faaliyet gösteren işverenlerce/alt işverenlerce en geç çalışmaya başladıkları tarihte, diğer sektörlerde ise en geç çalışmaya başlayacakları tarihin bir gün öncesinde verilmesi gerektiği, aksi halde sigortalı başına bir aylık asgari ücret tutarında idari para cezasına maruz kalınacağı da göz önünde bulundurulmalıdır.

Öte yandan, asıl işverene ait işyeri dosyasının tescil edildiği (ilk defa sigortalı çalıştırmaya başladığı) tarihten itibaren bir aylık sürede işe alınan sigortalıların işyerinin tescil edildiği tarihten itibaren bir aylık süre içinde verilebilmesine ilişkin Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 11/3-b bendinde yer alan istisnai süreden alt işverenler de yararlanabilmektedirler. Bu hususta da, sözkonusu istisnai sürenin alt işveren tescilinin yapıldığı tarihten itibaren değil, asıl işverene ait işyeri dosyasının tescil edildiği tarihten itibaren hesaplandığına dikkat edilmelidir.

3- Alt işverenlere ait altılı NACE kodunun sisteme girilmesi sırasında 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunundan kaynaklanan nedenlerden dolayı asıl işverene ait faaliyet konusu işe ilişkin NACE kodu değil, alt işverenin yüklenmiş olduğu işe ilişkin NACE kodu girilmelidir.

Eyüp Sabri DEMİRCİ