2020-03-12

2020/ŞUBAT AYINDA FİİLİ HİZMET SÜRESİ ZAMMINA TABİ İŞLERDE ÇALIŞANLARIN SGK BİLDİRİMLERİ NASIL YAPILIR?

---

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 40. maddesinde  “Fiili Hizmet Süresi Zammına Tabi İşler” olarak adlandırılan işlerde çalışan sigortalıların, her 360 günlük prim ödeme gün sayılarına yaptıkları işin ağırlığına göre 60, 90 veya 180 prim günü ilave edilmektedir.

Hizmet akdine istinaden çalışan sigortalıların, çalışmalarının fiili hizmet süresi zammı kapsamında değerlendirilebilmesi için (yer altında yapılan işler hariç) 40. maddede belirtilen işyerleri ile işlerde fiilen çalışmaları ve söz konusu işlerin risklerine maruz kalmaları şarttır.

Yeraltı işlerinde, maden ocağında (elementer cıva bulunduğu saptanan cıva maden ocakları hariç), kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yer altında yapılan işlerde çalışanlarda ise,  fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacak dönem içinde kalan; yıllık ücretli izin, sıhhi izin, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri ile eğitim, kurs, iş öncesi ve sonrası hazırlık sürelerinde fiilen çalışma ve söz konusu işlerin risklerine maruz kalma şartı aranmamaktadır.

Fiili hizmet süresi zammı (FHZ) kapsamında (yer altında yapılan işler hariç) e-Bildirge V2 ve MUHSGK’dan en fazla 26 günlük bildirime izin verilmektedir.

Sosyal Güvenlik Kurumunun internet sitesinde, “5510 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesi kapsamındaki işyerlerinden Kurumumuza aylık prim ve hizmet belgesiyle yapılan fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki bildirimler için 5510 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinin ikinci fıkrasında yer alan tablonun (10) numaralı sırasında olanlar hariç olmak üzere yukarıda açıklandığı şekilde tatil, izin, kurs veya iş öncesi veya sonrası hazırlık süreleri hariç tutularak e-bildirge programında her ay için azami 26 gün kontrolü konulmuş olup, aynı işyerinden farklı belge türleri ile toplamda 30 günden fazla hizmet bildirilmemesi gerekmektedir.”  şeklinde açıklama yapılmıştır.

Yapılan açıklamaya paralel olarak, e-Bildirge V2 ve MUHSGK uygulamalarında;

1-Yer altında çalışanlar hariç fiili hizmet süresi zammı kapsamında çalışan sigortalılar için (60 günlük FHZ kapsamındakiler için 29 nolu, 90 günlük FHZ kapsamındakiler için 32 nolu belge türü seçilenler için) 26 günden fazla hizmet girişi yapılması engellenmiş,

2- Yeraltı işlerinde, maden ocağında (elementer cıva bulunduğu saptanan cıva maden ocakları hariç), kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yer altında yapılan işlerde çalışan sigortalılar için (4, 5, 6 ve 35 nolu belge türü seçilenler için) 30 güne kadar hizmet girişi yapılmasına imkan sağlanmış,

3- Aynı işyerinden aynı sigortalı için farklı belge türleri ile 30 günden fazla bildirim yapılmasına izin verilmemiştir.

2020/Şubat ayında fiili hizmet süresi zammına tabi işlerde çalışanların SGK bildirimleri nasıl yapılır?

Fiili hizmet süresi zammı kapsamında çalışanların 2020/Şubat ayına ilişkin bildirimleri, yer altında çalışanlar dışışındaki sigortalılar (29 ve 32 nolu belge türü seçilenler) için farklı; 4, 5, 6 ve 35 nolu belge türü seçilenler için farklı şekilde yapılmaktadır.

- 29 ve 32 nolu belge türü seçilenler için yapılacak bildirim

Yeraltında yapılan işler harcinde fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki işlerde çalışan sigortalıların, bu işlerde fiilen çalışmaları ve söz konusu işlerin risklerine maruz kalmaları şart olduğundan, bu işlerde fiilen çalıştıkları süreler 29 veya 32 nolu belge türü seçilerek bildirilebilecektir. Buna karşın yıllık ücretli izin, sıhhi izin, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri ile eğitim, kurs, iş öncesi ve sonrası hazırlıkta geçen sürelerinin fiili hizmet süresi zammı kapsamında bildirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Bu bağlamda, 29 ve 32 nolu belge türleri için e-Bildirge ve MUHSGK uygulamalarında her ne kadar 26 günden fazla FHZ’li hizmet bildirilmesine izin verilmese de,  26 günlük süre FHZ kpsamında bildirilebilecek maksimum süre olduğundan, sigortalıların FHZ kapsamında çalıştıkları süre 26 günden az olduğu durumlarda FHZ kapsamında çalıştıkları süre kadar FHZ’li bildirimde bulunulması gerekecektir.

Diğer taraftan ay içinde tam aylığa hak kazanan sigortalıların ayın 28, 29 veya 31 gün çektiği üzerinde durulmaksızın prim gün sayılarının toplam da 30 gün üzerinden SGK’ya bildirilmesi gerektiğinden sigortalının;

- FHZ kapsamında fiilen çalıştığı süreleri 29 veya 32 nolu belge türü ile

- Kalan günleri ise, Şubat ayı 29 gün çekse bile FHZ kapsamında çalıştığı süre 30 günden düşülerek 1 nolu belge türü ile

Bildirilmesi gerekecektir.

Örnek - Hafta tatili hariç 2020/Şubat ayının tamamında aluminyum fabrikasında, alüminyum oksit üretim işlerinde çalışan bir sigortalının hafta tatillerini Pazar günleri kullandığı düşünüldüğünde, 2020/Şubat ayında her nekadar 4 Pazar günü bulunsa da, FHZ kapsamında Şubat ayında fiilen 25 gün çalıştığı için; 

-FHZ kapsamında çalıştığı 25 günün, 29 nolu belge türü seçilerek,

-Şubat ayının 29 gün çekmesine rağmen sigortalının Şubat ayında tam aylığa hak kazanmış olması nedeniyle 30-25 = 5 günün, 1 nolu belge türü seçilerek

Toplamda 30 gün olarak SGK’ya bildirilmesi gerekiyor.

Örnek - 3 gün hafta tatili, 5 gün yıllık ücretli izin süresi hariç 2020/Şubat ayının kalan günlerinde  aluminyum fabrikasında, alüminyum oksit üretim işlerinde çalışan bir sigortalı Şubat ayında FHZ kapsamında fiilen 21 gün çalıştığı için; 

-FHZ kapsamında çalıştığı 21 günün, 29 nolu belge türü seçilerek

-Şubat ayının 29 gün çekmesine rağmen sigortalının Şubat ayında tam aylığa hak kazanmış olması nedeniyle 30 - 21 = 9 günün, 1 nolu belge türü seçilerek

Toplamda 30 gün olarak SGK’ya bildirilmesi gerekiyor.

- 4, 5, 6 veya 35 nolu belge türü seçilenler için yapılacak bildirim

Yeraltı işlerinde, maden ocağında (elementer cıva bulunduğu saptanan cıva maden ocakları hariç), kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yer altında yapılan işlerde çalışanlarda ise,  fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacak dönem içinde kalan; yıllık ücretli izin, sıhhi izin, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri ile eğitim, kurs, iş öncesi ve sonrası hazırlık sürelerinde fiilen çalışma ve söz konusu işlerin risklerine maruz kalma şartı aranmamaktadır.

Bu nedenle, yıllık ücretli izin, sıhhi izin, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri ile eğitim, kurs, iş öncesi ve sonrası hazırlık süreleri hariç olmak üzere ayın tamamınında yeraltı işlerinde, maden ocağında (elementer cıva bulunduğu saptanan cıva maden ocakları hariç), kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yer altında yapılan işlerde çalışanlar sigortalıların, fiilen çalışmadıkları bu sürelerinin de fiili çalışma sürelerine dahil edilerek FHZ kapsamında bildirilmesi gerekiyor.

Diğer taraftan, 2008 yılı Ekim ayı başından önce yer altı işlerinde yer altı sürekli veya yer altı münavebeli olarak çalışıp bu tarihten sonra da çalışmaya devam edenlerin fiili hizmet zammına ilişkin bildirimlerinin "4", "5" ve "6" numaralı belge türleri ile 2008 yılı Ekim ayı başından sonra ilk defa bu kapsamda çalışmaya başlayanların bildirimlerinin ise "35"  numaralı belge türleri ile yapılması gerekmektedir.

Örnek-İlk defa 1/10/2008 tarihinden sonra yer altında çalışması bulunan bir sigortalının hafta tatili hariç 2020/Şubat ayının tamamında kömür madeninde çalıştığı ve 4 gün hafta tatili izni kullandığı düşünüldüğünde, 2020/Şubat ayına ilişkin hizmetlerinin 30 gün üzerinden ve 35 nolu belge türü seçilerek bildirilmesi gerekiyor.

GÜLBENK MÜŞAVİRLİK