2014-09-15

TORBA YASANIN SOSYAL GÜVENLİK UYGULAMALARINDA İŞVERENLER AÇISINDAN GETİRDİĞİ YENİLİKLER

---

 

Torba yasa olarak da adlandırılan 6552 sayılı yasayla, birikmiş prim ve idari para cezası borçlarının yeniden yapılandırılmasından, 100 TL ve altındaki borçların terkinine; Ar-Ge teşvikinde her bir sigortalı için en fazla beş yıl yararlanılabilir şartının kaldırılmasından, ev hizmetlerinde on günden az çalıştırılan sigortalılara uygulanan ağır cezaların kaldırılmasına kadar işverenler lehine bir çok değişiklik yapılmıştır.

Bu günkü yazımızda 6552 sayılı yasayla sosyal güvenlik uygulamalarında işverenler açısından getirilen yeniliklere yer verilmiştir.

1- Sosyal Güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde çalıştırılan sigortalılar için prime esas kazanç üst sınırı, asgari ücretin 6,5 katından, asgari ücretin 3 katına düşürüldü.

                Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri hakkında kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası hükümleri uygulanmakta ve bu sigortalılar 21 nolu belge türü seçilerek düzenlenen aylık prim ve hizmet belgeleri ile Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmektedir.

Değişiklik öncesinde bu kapsamda çalıştırılan sigortalılar için prime esas kazanç üst sınırı asgari ücretin 6,5 katı iken değişiklik sonrasında asgari ücretin 3 katına düşürülmüştür.

6552 sayılı yasayla yapılan bu deşiklikle sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde çalıştırılan sigortalıların prime esas kazanç tutarlarının aylık asgari ücretin 3 katından fazla olması halinde, asgari ücretin 3 katını aşan kazançlar Kuruma bildirilmeyecek haliyle asgari ücretin 3 katını aşan kazançlardan sigorta primi kesilmeyecektir.

Sözkonusu değişiklik 6552 sayılı Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ay başından itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe girdiğinden, sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde çalıştırılan sigortalılar için prime esas kazanç üst sınırının üç katı olmasına ilişkin uygulamaya 2014/Ekim ayına ilişkin düzenlenen aylık prim ve hizmet belgesinden itibaren başlanılacaktır.

2- 31/12/2013 ve öncesinde sigortalı çalıştırmaya son verilmiş işyerlerinin 100,00 TL ve altındaki borçları terkin edilecek

31/12/2013 ve öncesinde sigortalı çalıştırmaya son vermiş işverenlerin her bir borç türü bazında ayrı ayrı olmak üzere 100,00 TL ve altındaki sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası, eğitime katkı payı, özel işlem vergisi ve damga vergisi borçları terkin edilecektir.

Terkin işlemi 100,00 TL ve altındaki borçların zamanaşımına uğramış olup olmadığına bakılmaksızın ve borçlularca herhangi bir başvuruda bulunulmasına gerek olmaksızın Sosyal Güvenlik Kurumunca re’sen yapılacaktır.

100,00 TL’nin tespitinde ise her bir borç türü bazında borç aslının 100,00 TL’yi aşıp aşmadığına bakılacaktır. Dolayısıyla borç aslının100 TL’nin altında olması halinde, gecikme zammı ile birlikte toplam borç miktarı 100,00 TL’yi aşsa bile bu borçlar Sosyal Güvenlik Kurumunca terkin edilecektir.

3- Ev hizmetlerinde 10 günden az çalıştırılan sigortalılar için yalnızca kısa vadeli sigorta kolu primi ödenecek

Ev hizmetlerinde ücretle ve sürekli olarak çalıştırılan sigortalılar için torba yasayla değişiklik yapılmadan önce ay içinde kaç gün çalıştırıldığına bakılmaksızın prime esas kazançları üzerinden % 2 oranında iş kazası ve meslek hastalığı primi, % 20 oranında malullük yaşlılık ve ölüm sigortası primi, % 12,5 oranında genel sağlık sigortası primi ve % 2 oranında işsizlik sigortası primi olmak üzere toplamda %37,5 oranında prim alınmakta idi.

6552 sayılı yasayla 5510 sayılı sayılı Kanuna ilave edilen geçici 9 uncu madde ile 1/4/2015 tarihinden itibaren  ev hizmetlerinde ay içindeki çalışma gün sayısı 10 günden az olan sigortalılar için yalnızca % 2 oranında iş kazası ve meslek hastalığı primi alınmaya başlanılacaktır.

4-Ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalıştırılan sigortalılar için uygulanan ağır cezalar kaldırıldı

Ev hizmetlerinde ay içindeki çalışma gün sayısı 10 günden fazla olan sigortalıların Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmemiş olduğunun tespiti halinde, 1/4/2015 tarihinden geçerli olmak üzere işyeri bildirgesinden, işe giriş bildirgesinden ve her bir ay için ayrı ayrı olmak üzere aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı uygulanmakta olan ağır cezalar kaldırılarak, sadece bir asgari ücret tutarında idari para cezası uygulamasına geçilecektir.

5- Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılması gereken bazı bildirimlerin süresi uzatılmış bu süre içinde verilen belgelerden dolayı uygulanan cezaların terkinine imkan sağlanmıştır

6552 sayılı yasayla yapılan değişiklikle

-5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılara ilişkin sigortalı işe giriş ve işten ayrılış bildirgeleri,

- Ticaret sicil memurluklarınca verilmesi gereken işyeri bildirgeleri,

- Kamu ve özel hukuk tüzel kişilerince verilen yapı ruhsatı ve diğer tüm ruhsat veya ruhsat niteliği taşıyan işlemlerine ilişkin bilgi ve belgeler

Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üç ay içinde (31/12/2014 tarihine kadar) verildiği takdirde yasal süresi içinde verilmiş sayılacak, ayrıca bu nitelikteki fiiller dolayısıyla Kanunun yayımlandığı tarih ve öncesinde uygulanan cezalar kesinleşip kesinleşmediğine bakılmaksızın terkin edilecektir.

6- Birikmiş prim ve idari para cezası borçlarının düşük faiz oranları esas alınarak uzun süreli taksitler halinde ödenmesine imkan sağlandı

2014/Nisan ve önceki dönemlerden kaynaklanan prim borçları, 30/4/2014 ve öncesinde işlenmiş fiiller nedeniyle uygulanan idari para cezası borçları ile fark işçilikten kaynaklanan borçlar, TEFE/ÜFE/Yİ-ÜFE oranları üzerinden hesaplanacak gecikme zammı ile birlikte ikişer aylık taksitler halinde 18 eşit taksitte ödenebilecektir.

Başvuru süresini kaçırmayın

Torba yasayla getirilen yapılandırma hükümlerinden yararlanılabilmesi için 1/10/2014 ila 31/12/2014 tarihleri arasında işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik merkezine başvuruda bulunulması gerekmektedir. Başvurular e-Bildirge kullanıcı kodu ve şifresi aktif olan işverenlerce e-Sigorta kanalıyla yapılabileceği gibi işyerinin gayri faal olması veya iki yıldan beri sigortalı çalıştırmamaları nedeniyle e-Bildirge şifreleri pasif hale gelmiş işverenlerce işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik merkezine elden veya posta kanalıyla müracaat edilmek suretiyle de yapılabilecektir.

Kapsama giren borçlar peşin veya taksitler halinde ödenebilecek

Borçlar 31/1/2015 tarihine kadar peşin olarak ödenebileceği gibi ikişer aylık taksitler halinde 6, 9, 12 ve 18 eşit taksitte de ödenebilecektir. Bu nedenle başvuru sırasında borcun ne şekilde ödenmek (peşin veya taksitler halinde) istenildiğinin beyan edilmesi icap etmektedir.

Kapsama giren borçların taksitler halinde ödenmek istenilmesi halinde hesaplanan borca

1) Altı eşit taksit için (1,05),

2) Dokuz eşit taksit için (1,07),

3) Oniki eşit taksit için (1,10),

4) Onsekiz eşit taksit için (1,15), katsayı ile çarpılarak bulunan tutar taksitlendirme farkı ilave edilecektir..

İdari para cezası borçlarının % 50’si terkin edilecek

6552 sayılı Kanunda öngörülen yapılandırma hükümlerinden yararlanmak isteyen işverenler  için sigorta primi, işsizlik sigortası primi, damga vergisi, eğitime katkı payı ve özel işlem vergisi borçlarının alacak aslından herhangi bir terkin yapılmamasına karşın, idari para cezası borçlarının % 50’si terkin edilecektir.

Ödeme süresine dikkat

Kapsama giren borçlarını yeniden yapılandıran işverenler için ilk taksit ödeme süresi 31/1/2015 tarihinden sona erecektir. Bu nedenle yapılandırma başvurusu sırasında peşin ödemde yolunu seçen borçlarca 6552 sayılı Kanunda öngörüldüğü şekilde hesaplanan borcun tamamının en geç 31/1/2015 tarihinde ödenmesi gerekiyor.

Başvuru sırasında taksitle ödeme seçeneğini tercih eden borçluların ise ilk taksit ödeme yükümlülüğü 31/1/2015 tarihinde sona ermektedir.

Bir takvim yılı içinde ikiden fazla taksit ihlali yapmayın

Başvuru sırasında taksitle ödeme yolunu tercih eden borçluların bir takvim yılı içinde iki taksit ihlal etme hakları bulunmaktadır. İhlal edilen bu taksitlerin de en son taksitisin ödeme vadesinin sona erdiği tarihi izleyen ayın sonuna kadar ödenmesi gerekmektedir.

 Diğer taraftan, taksitle ödeme başvurusunda bulunan borçlular, bir takvim yılı içinde üç taksiti ödememeleri veya yasal süresi dışında ödemeleri halinde yapılandırma hükümlerinden yararlanma hakkını kaybedeceklerdir.

7- Ar-Ge teşvikinden her bir sigortalı için en fazla beş yıl yararlanılabilir şartı kaldırıldı

6552 sayılı yasanın 144. maddesiyle 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “her bir çalışan için beş yıl süreyle” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.

Yapılan bu değişiklikle Ar-Ge teşvikinden beş yıllık yararlanma süresi sona ermiş olan sigortalıla dan dolayı yeniden yararlanma imkanı sağlanmış, ayrıca kapsama giren her bir sigortalı için Ar-Ge teşvikinden yersiz yere yararlanmamak adına beş yıllık sürenin takip edilmesine de gerek kalmamıştır.

 

Eyüp Sabri DEMİRCİ

Sosyal Güvenlik Kurumu

İşverenler Prim Daire Başkanlığı Şube Müdürü