2013-08-20

Bankanın genel müdürlük ve şubeleri bünyesinde yapılan muamelelerine ilişkin muhasebe kayıtlarının genel müdürlük tarafından tasdik ettirilen yasal defterlere topluca kaydedilip kaydedilemeyeceği hk.

---

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü)

 

	TARİH	:	20.08.2013
	SAYI	:	64597866-105[171-2013]-137
	KONU	:	Bankanın genel müdürlük ve şubeleri bünyesinde yapılan muamelelerine ilişkin muhasebe kayıtlarının genel müdürlük tarafından tasdik ettirilen yasal defterlere topluca kaydedilip kaydedilemeyeceği hk.

 

…

İLGİ: …

İlgide kayıtlı özelge talep formunda bankacılık faaliyetinden dolayı Başkanlığımız ... vergi kimlik numaralı mükellefi olan şirketinizin, şubelerine ait damga vergisi ve envanter defterlerinin merkezden tasdik ettirilerek, merkezden tutulup tutulmayacağı ile şubelere ilişkin Damga Vergisi Beyannamelerinin, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Beyannameleri ve Muhtasar Beyannameleri gibi topluca tek beyanname ile merkezden verilip verilmeyeceği hususlarında tereddüt oluştuğundan Başkanlığımız görüşünün sorulduğu anlaşılmaktadır.

Bilindiği üzere; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 171 inci maddesinde; mükelleflerin bu kanuna göre tutmaları gereken defterleri vergi uygulaması bakımından bu maddede yazılı maksatları taşıyacak şekilde tutacakları, 175 inci maddesinde ise, mükelleflerin anılan Kanunun 171 ve müteakip maddelerinde belirtilen usul ve esaslara uymaları şartıyla defterlerini ve muhasebelerini işlerinin bünyesine uygun olarak diledikleri usul ve tarzda tanzim etmekte serbest oldukları, hüküm altına alınmıştır.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinin 5 inci fıkrasında kanuni merkez; vergiye tabi kurumların kuruluş kanunlarında, tüzüklerinde, ana statülerinde veya sözleşmelerinde gösterilen merkez,

Aynı maddenin 6 ncı fıkrasında ise iş merkezi; iş bakımından işlemlerin fiilen toplandığı ve yönetildiği merkez, şeklinde tanımlanmıştır.

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 15 inci maddesinde, damga vergisinin makbuz karşılığı, istihkaktan kesinti yapılması veya basılı damga konulması şekillerinden biriyle ödeneceği, bu ödeme şekillerinin hangi işlemler için ne suretle uygulanacağını tespit etmeye Maliye Bakanlığının yetkili olduğu; 18 inci maddesinde, bu Kanunda gösterilen haller dışında damga vergisinin makbuz karşılığında ödeneceği, Maliye Bakanlığının makbuz karşılığı ödemeye ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili olduğu; 22 nci maddesinin (a) bendinde, Maliye Bakanlığınca belirlenen mükellefler, kurum ve kuruluşlar tarafından bir ay içinde düzenlenen kâğıtların vergisinin, ertesi ayın yirminci (371 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği uyarınca yirmiüçüncü) günü akşamına kadar vergi dairesine bir beyanname ile bildirileceği ve yirmialtıncı günü akşamına kadar ödeneceği; (b) bendinde, (a) bendi dışındaki hallerde, kâğıdın düzenlendiği tarihi izleyen onbeş gün içinde vergi dairesine bir beyanname ile bildirileceği ve aynı süre içinde ödeneceği; maddenin son fıkrasında, Maliye Bakanlığının, bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye, lüzum göreceği işlemlere ilişkin kâğıtlara ait verginin yukarıdaki sürelere bağlı kalmaksızın ve beyanname aranmaksızın kâğıdın düzenlenmesinden önce veya noterlerce işleme tabi tutulması sırasında ödenmesi zorunluluğunu getirmeye, vergiyi işlem anında ilgili kamu kurum ve kuruluşuna makbuz karşılığı ödettirmeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.

43 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliğinin 3.5.1 no.lu bölümünde ise "Buna göre, 488 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sürekli damga vergisi mükellefiyeti tesis ettirilmesi durumunda, damga vergisinin gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine beyan edilip ödenmesi uygulamasına devam edilecektir. Diğer taraftan, bankalar, anonim şirketler gibi merkezleri dışında başka il veya ilçelerde faaliyet gösteren şubelerin düzenledikleri kâğıtlara ait damga vergileri ise, şubeler tarafından, muhtasar beyannamelerinin verildiği vergi dairelerine sürekli damga vergisi mükellefiyeti tesis ettirerek beyan edilip ödenecektir." denilmektedir.

Öte yandan, banka şubelerinin sürekli damga vergisi mükellefiyetine ilişkin açıklamaların yapıldığı Gelir İdaresi Başkanlığının 05.03.2012 tarih ve 24785 sayılı genel yazısında;

 

• Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığının mükellefi olan bankaların şubeleri tarafından Ocak 2012 ve izleyen vergilendirme dönemlerine ait muhtasar beyannamelerin, anılan bankaların genel müdürlüklerince tek merkezden Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığına verilmesi durumunda, merkez ve şubeler tarafından 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 19 uncu maddesineistinaden istihkaktan kesinti suretiyle tahsil edilen damga vergilerinin aynı muhtasar beyannameye dahil edilerek beyan edilmesi,

   

• 43 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği uyarınca sürekli damga vergisi mükellefiyeti bulunan sözkonusu banka şubelerinin muhtasar beyanname ile beyan edilecek kâğıtlar dışındaki taraf oldukları kâğıtlara ilişkin damga vergisinin beyanı açısından sürekli damga vergisi mükellefiyetlerinin devam ettirilmesi, Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığının mükellefi bankaların yeni açılacak şubelerinin ise işyeri adreslerinin bulunduğu yer vergi dairesine sürekli damga vergisi mükellefiyeti tesis ettirmeleri,

gerektiği belirtilmiştir.

Bu itibarla, başka il ve ilçelerde, faaliyet gösteren şubelerinize ait muhtasar beyannamelerin tek merkezden genel müdürlüğünüzün bağlı bulunduğu Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığına verilmesi durumunda, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 19 uncu maddesine istinaden istihkaktan kesinti suretiyle tahsil edilen damga vergilerinin de aynı muhtasar beyannameye dahil edilerek beyan edilmesi, başka il ve ilçelerde faaliyet gösteren şubeleriniz tarafından makbuz mukabili ödenmesi gereken damga vergisine tabi bir kâğıt düzenlenmesi durumunda ise verginin şubenin sürekli damga vergisi mükellefiyetinin bulunduğu vergi dairesine damga vergisi beyannamesi ile beyan edilerek ödenmesi gerekmektedir.

Ayrıca, sürekli damga vergisi mükellefiyeti bulunan şubelerinizin damga vergisi defteri tutmaları gerektiği tabiidir.

Diğer taraftan; bankanız genel merkezinin iş bakımından muamelelerin toplandığı ve idare edildiği, diğer bir anlatımla şube hesaplarının da konsolide edildiği yer olması nedeniyle, envanter defterinin merkezden tasdik edilerek kullanılması mümkün bulunmakta olup, bu durumda merkez ve şube hesaplarının ayrı ayrı kodlanarak izlenmesi gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.