2012-02-07

ÇEK YASASINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

---

03-02-2012 tarihli 28193(mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, 6273 Sayılı Yasa ile 5941 sayılı Çek Yasası’nda önemli değişiklikler yapıldı. Karşılıksız çekte hapis cezası kaldırılmıştır.
Aşağıda yapılan değişiklikler sayılmıştır.
 
1- Bankalar daha önce çek hesabı açtırmak isteyenlerin, çek hesabı açma ve çek düzenleme yasağı olup olmadığını adli sicil kaydından kontrol etmek zorundaydı. Çek Yasası’nın 2. Maddesinde yapılan değişiklikle bu tür yasaklılık kayıtları T.C. Merkez Bankası’dan alınacaktır( Çek Yasası 2.md)

2- Çek yapraklarında artık çekin basıldığı tarih de  yer alacaktır.( Çek Y.2.md)

3- Çekin baskı tarihinden itibaren beş yıl içinde bankaya ibraz edilmeyen çeklerle ilgili, bankanın ödemekle yükümlü olduğu( karşılıksız çekte hamile ödemek zorunda olduğu asgari tutar) tutara ilişkin sorumluluğu sona erecektir.

4- Bankaların karşılıksız çeklerde hamile ödemek zorunda olduğu, her çek yaprağı için 600 TL lik tutar, 1000 TL’ye çıkarılmıştır.( Çek Yasası 3.md.)

5- Çek Yasası 5. Maddesi karşılıksız çekte hukuki ve cezai sorumluluğu   düzenlemekteydi. Bu madde başlığıyla birlikte değiştirilmiş; cezai sorumluluk kaldırılmış;  yerine idari yaptırım getirilmiştir. Bundan böyle çeki karşılıksız çıkan kişilere ceza verilmesi söz konusu olmayacak; bunun yerine çeki elinde bulunduran hamilin talepte bulunması halinde Cumhuriyet Savcısı tarafından çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilecektir. Bu yasak 10 yıl sürecektir.

6- C. Savcısının verdiği Çek hesabı açma ve çek düzenleme yasağı kararına karşı Kabahatler Kanunu 27. Maddesi uyarınca 15 gün içinde Sulh Ceza Mahkemesine başvurulabilir.( Çek Yasası 5/10.md.)

7- Hakkında yasaklama kararı verilen kişi, çekin üzerinde yazılı bedeli ve ibraz tarihinden itibaren işleyecek ticari temerrüt faizini öderse, hakkında verilen yasaklama kararı C. Savcısı tarafından kaldırılacaktır. Ayrıca, daha önce talepte bulunan hamil, talebini geri alırsa yasak yine kaldırılacaktır.
Bunun dışında T.C. Merkez Bankası yasaklama kararını 10 yıl süre ile saklayacak, yasaklama kararının sisteme kaydedildiği tarihten itibaren 10 yıl geçince kendiliğinden bu kaydı silecektir.( Çek Yasası 6. Md.)

8- Değişiklikten önce, hamiline çek yaprağı kullanmadan hamiline çek düzenleyen kişilere, bir yıla kadar hapis cezası verilmesi söz konusu idi. 7. Maddede değişiklik yapılarak bu ceza da kaldırıldı. Artık bu tür fiillerde C. Savcısı tarafından 300 TL den 3000. TL’ye kadar idari para cezası verilecektir.( Çek Yasası 7.md.)

9- T.C. Merkez Bankası, yayım tarihinden itibaren( 3 Şubat 2012) bir ay içinde tebliğ yayınlayarak yeni çek defterlerinin basımı ile ilgili esasları belirleyecektir. Bankalar 31-12-2012 tarihine kadar yeni çek defterlerini bastıracak ve müşterilerine verecek, eski çek defterlerini alarak imha edecektir. Daha önceki yasa zamanında düzenlenmiş olan çeklerin hukuki geçerliliği devam edecektir.

10- 31.12.2017 tarihine kadar, ileri tarihli çeklerin, üzerinde yazılı tarihten önce bankaya ibraz edilmesi geçersiz kabul edilmiştir. ( Çek Yasası Geçici md.3)

11-Daha önce haklarında dava açılan, soruşturması süren, ceza alanların durumu:
Dosya henüz soruşturma aşamasında savcılıkta ise savcılık tarafından,
Davası sürüyor ise mahkeme tarafından idari yaptırım uygulanacaktır.
Mahkeme karar vermiş, dosya Yargıtay C. Başsavcılığında ise Savcılık, ilgili daireye gelmişse Yargıtay dairesi dosyayı, kararı veren mahkemeye gönderecek ve  mahkeme duruşma yapmadan karar verecektir.( Geçici md.3)

12- 6762 Sayılı TTK ve Yeni Türk Ticaret Kanunu’da  çeklerde zamanaşımını düzenleyen hükümler de değiştirilmiştir. Önceden altı ay olan zamanaşımı süreleri üç yıl olarak belirlenmiştir. (6762 S. TTK 726 ve Yeni TTK 814.md)
 
13- Yapılan değişiklikler 03-02-2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Av. ESMA GÜLBENK