2014-03-27

YABANCI EL��L�K VE KONSOLOSLUKLARDA �ALI�AN T�RK UYRUKLU PERSONEL�N �CRETLER�N�N VERG�LEND�R�LMES�

---

Türkiye’de yabanc� elçilik ve konsolosluklarda çal��an Türk uyruklu personelin Gelir Vergisi Kanunu 16. maddesi uyar�nca,  bu çal��malar�ndan dolay� ald�klar� ücretler  baz� �artlar�n varl���na ba�l� olarak gelir vergisinden istisna edilmi�tir. Yaz�m�zda bu istisnadan faydalanma �artlar� ele al�nm��t�r.

Gelir Vergisi Kanunu’nun diplomat muafl���n� düzenleyen 15. Maddesi: “Yabanc� Devletlerin Türkiye'de bulunan i�çi, maslahatgüzar ve konsoloslar� (Fahri konsoloslar hariç) ile elçilik ve konsolosluklara mensup olan ve o memleketin uyruklar�nda bulunan memurlar�, Türkiye'de resmi bir göreve memur edilenler bu s�fatlar�ndan dolay� ve kar��l�kl� olmak �art�yla Gelir Vergisinden muaft�rlar…”

Ücret �stisnas� ba�l�kl� 16. Maddesi: “Yabanc� elçilik ve konsolosluklar�n 15 inci maddeye girmeyen memur ve hizmetlilerin yaln�z bu i�lerden dolay� ald�klar� ücretler kar��l�kl� olmak �art�yla Gelir Vergisinden istisna edilir.” Hükmünü ta��maktad�r.

Gelir Vergisi Kanunu 61. Maddesinde ücret; “Ücret, i�verene tabi ve belirli bir i�yerine ba�l� olarak çal��anlara hizmet kar��l��� verilen para ve ay�nlar ile sa�lanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir…” �eklinde tan�mlanm��t�r.

193 Say�l� Gelir Vergisi Kanunu 15. Maddesinde say�lan ki�iler, gönderen ülke vatanda�� olmak ve kar��l�kl� olmak �art� ile diplomatik muafl�ktan yararlan�rlar ve gelir vergisi ödemezler.

Ancak 15. Maddede say�lmayan ve yabanc� ülkelerin elçilik, konsolosluklar�nda çal��an Türk uyruklu ki�iler Gelir Vergisi Kanunu 16. Maddeye göre de�erlendirilecektir.

Buna göre, yabanc� ülkelerin elçilik ve konsolosluklar�nda çal��an Türk vatanda�lar�n�n, yaln�zca bu i�lerden dolay� ald�klar� ücretler, kar��l�kl� olmak �art�yla gelir vergisinden istisna edilmi�tir.

Örne�in, Türkiye Cumhuriyeti ile Almanya Federal Cumhuriyeti Aras�nda Gelir Üzerinden Al�nan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakç�l���na Engel Olma Anla�mas�, “Kamu Hizmeti” ba�l�kl� 19 uncu maddesinde;

“1.a) Bir Akit Devlete, eyaletine, politik alt bölümüne veya mahalli idaresine bir gerçek ki�i taraf�ndan verilen hizmetler kar��l���nda bu Devlet, eyalet, politik alt bölüm veya mahalli idare taraf�ndan yap�lan ve emekli maa�� d���nda kalan maa�, ücret ve di�er benzeri ödemeler, yaln�zca bu Devlette vergilendirilecektir.

b) Bununla beraber, hizmet di�er Devlette ifa edilirse ve gerçek ki�i bu di�er Devletin bir mukimi ise, söz konusu maa�, ücret ve di�er benzeri ödemeler yaln�zca bu di�er Akit Devlette vergilendirilecektir. Ancak, bu ki�inin;

i) bu Devletin bir vatanda�� olmas�; veya

ii) yaln�zca bu hizmeti ifa etmek amac�yla bu Devletin bir mukimi durumuna geçmemi� olmas� gerekmektedir…”hükmüne yer verilmi�tir.

Maddenin “ b” bendi uyar�nca, Türk vatanda�� olan ve Türkiye’de mukim ki�ilerin Almanya Büyükelçili�i’nde çal��mas� halinde buradan ald�klar� ücretlerde vergileme hakk� Türkiye’ye aittir. Bu durumda Türk Vergi Kanunlar� uyar�nca i�lem yap�lmas� gerekmektedir.

Gelir Vergisi Kanunu 16. Maddesi uyar�nca Almanya Büyükelçili�i’nde çal��an bir Türk vatanda�� buradan ald��� ücretten gelir vergisi kesintisi yap�lmamas�na ra�men, kar��l�kl� olma �art�n�n gerçekle�mesi ko�uluyla istisnadan yararlanacakt�r. Bu halde istisnadan yararlanan ki�inin ücret gelirini y�ll�k gelir vergisi beyannamesi ile beyan etmesine gerek olmayacakt�r.

Ancak, Kanunda aranan ilgili ülke ile kar��l�kl� olma �art� gerçekle�memi�se bu ki�ilerin ücretlerinden gelir vergisi tevkifat� yap�lmad���ndan( Gelir Vergisi Kanunu 95. Maddesi)  ücret gelirinin y�ll�k gelir vergisi beyannamesi ile genel hükümlere göre beyan edilmesi ve tahakkuk edecek verginin ücretli taraf�ndan ödenmesi gerekecektir.