100 TL ASGARİ ÜCRET DESTEĞİNDEN KİMLER NASIL YARARLANACAK

Asgari ücrete yapılan yaklaşık % 30’luk artışın işverenler üzerindeki yükünü hafifletmek amacıyla, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa  geçici 68. madde eklenmiştir.

Sözkonusu maddede yapılan düzenlemeyle tam zamanlı çalışan bir işçi için işverenlere Hazine tarafından günlük 3,33 TL,  aylık 100 TL tutarında  destek ödemesine imkan sağlanmıştır. Ancak sözkonusu destekten yararlanma şartları ve yararlanılacak destek tutarı işverenin 2015 yılında sigortalı bildiriminde bulunmuş olmasına veya olmamasına göre farklılık göstermektedir.

1- 2015 Yılında Sigorta Bildiriminde Bulunmuş İşverenlerin Destekten Yararlanma Şartları

2015/Ocak ila 2015/Aralık aylarında sigortalı çalıştıran işverenlerin, 2016 yılında yararlanacakları destek tutarı, 2015 yılının aynı ayında günlük SPEK tutarı 85 TL nin altında olan sigortalıların prim gün sayısının 3.33 TL ile çarpılmak suretiyle bulunan tutarı aşamayacaktır.

Örneğin, 2015/Ocak ayına ilişkin düzenlenen APHB’nde günlük SPEK tutarı 85 TL’nin altında 25 sigortalı olduğu ve bu sigortalıların prim gün sayısı toplamının  682 gün olduğu düşünüldüğünde, 2016 yılının Ocak ayında çalıştırılan sigortalılar yönünden yararlanılacak destek tutarı,

682 X 3.33 = 2.271,06 TL’yi aşamayacaktır.

Örnekteki işverenin 2016/Ocak ayında;

-12 sigortalı için 250 prim gün sayısı bildirimde bulunduğu düşünüldüğünde 250 X 3,33 = 832 TL destek ödemesine hak kazanmış olacaktır.

-32 sigortalı için 895 prim gün sayısı bildirimde bulunduğu düşünüldüğünde ise  895 X 3,33 = 2.980,35 TL, 2016/Ocak ayı için destekten yararlanılacak azami tutarı (2.271,06 TL’yi) aştığından, işveren 2016/Ocak ayı için  azami tutar kadar, yani 2.271 TL tutarındaki destek ödemesine hak kazanmış olacaktır.

Sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanların prim gün sayısı hesaba dahil edilmeyecek.

Destekten yararlanılabilecek azami prim tutarının hesaplanması aşamasında 2015 yılında prime esas kazanç tutarı 85 TL’ nin altındaki sigortalıların prim  gün sayısı hesaplanırken, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar ile haklarında uzun vadeli sigorta hükümleri uygulanmayan sigortalıların prim gün sayıları hesaplamaya dahil edilmeyecektir.

Örneğin,  2015/Ocak ayına ilişkin düzenlenen APHB ile bildirimi yapılan ve prime esas günlük kazancı 85 TL’nin altında   10 sigortalıdan;

-1 nolu belge türü ile (tüm sigorta kollarına tabi)  bildirilen 7 sigortalının prim gün sayısının 152 gün

-2 nolu belge türü ile (sosyal güvenlik destek primine tabi) bildirilen 3 sigortalının prim gün sayısının 63 gün,

olduğu düşünüldüğünde 2016 yılının Ocak ayında çalıştırılan sigortalılar yönünden destek yararlanılacak tutar hesaplanırken 2 nolu belge türü ile bildirimi yapılan sigortalıların prim gün sayısı hesaplamaya dahil edilmeyecektir. Dolayısıyla 2016/Ocak ayında çalıştırılan sigortalılar yönünden destek yararlanılacak azami tutar;

152 X 3,33 = 506,16 TL olarak belirlenecektir.

2015 yılının aynı ayına ilişkin APHB verilmemiş ise takip eden ilk  APHB’deki sigortalıların gün sayısı dikkate alınacak.

Geçici 68. maddenin  dördüncü fıkrasında, 2015 yılında sigortalı çalıştıranlar yönünden bir önceki yılın aynı ayına ilişkin olarak aylık prim ve hizmet belgesinin verilmemiş olması hâlinde bildirim yapılmış takip eden ilk aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgesindeki bildirimlerin esas alınacağına yer verilmiştir.

Dolayısıyla 2015 yılının bazı ay ve aylarında bildirim yapmış olmalarına rağmen bazı aylarında bildirim yapmamış olan işverenler açısından destekten yararlanılabilecek azami tutar hesaplanırken, 2015 yılı içinde takip eden ve bildirim yapılmış ilk aydaki  APHB’deki kayıtlar dikkate alınacaktır.

Örneğin 2015 yılında sadece Ocak, Nisan ve Ekim aylarına ilişkin APHB düzenlemiş bir işveren tarafından,

-2016/ Ocak ayına ilişkin yararlanılacak azami destek tutarı hesaplanırken 2015/Ocak ayına ilişkin APHB’de,

-2016/Şubat, Mart ve Nisan aylarına ilişkin yararlanılacak azami destek tutarı hesaplanırken 2015/Nisan ayına ilişkin APHB’de,

-2016/Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül ve Ekim aylarına ilişkin yararlanılacak azami destek tutarı hesaplanırken 2015/Ekim ayına ilişkin APHB’de kayıtlı sigortalılardan haklarında uzun vadeli sigortalı hükümleri uygulanan ve günlük prime esas kazancı 85 TL’nin altındaki sigortalıların prim gün sayısı dikkate alınacaktır.

2016/Kasım ve Aralık ayları için ise 2015/Kasım ve Aralık aylarında herhangi bir bildirim yapılmadığından ve 2017/Ocak ayı bildiriminin de esas alınması mümkün olmadığından 2016/Kasım ve Aralık ayları için yararlanılabilecek azami prim tutarı hesabı yapılmayacaktır.

Maden ve linyit işyerlerinde çalışan sigortalılar için hesaplama farklı yapılacak.

3213 sayılı Maden Kanununun ek 9 uncu maddesinde “Linyit” ve “Taşkömürü” çıkarılan işyerlerinde, yer altında çalışan işçilere ödenecek ücret miktarı 4857 sayılı Kanunun 39 uncu maddesi uyarınca belirlenen asgari ücretin iki katından az olamayacağı hükme bağlanmıştır.

Bu bağlamda, linyit ve taşkömürü madenlerinde yer altında çalışan (4,5,35 ve 36 nolu belge türü ile bildirilen) sigortalılar için destekten yararlanılacak tutarın belirlenmesi sırasında, 2015 yılının aynı ayında SPEK tutarı 85 X 2 = 170 TL’nin üzerinde olan sigortalılar bulunacak, yararlanılacak destek tutarı bu sigortalıların  prim gün sayısı % 50 artırılmak suretiyle bulunan gün sayısının 3.33  TL ile çarpılmak suretiyle bulunan tutarı aşamayacaktır.  

Örneğin, taşkömürü madeninin çıkartıldığı bir işyerinde 2015/Ocak ayında;

-1 nolu belge türü ile günlük SPEK tutarı 85 TL’nin altındaki 15 sigortalının prim gün sayısı 320 gün

-4 nolu belge türü ile günlük SPEK tutarı 170 TL’nin altındaki 32  sigortalının prim gün sayısı 871 gün

-35 nolu belge türü ile günlük SPEK tutarı 170 TL’nin altındaki 50  sigortalının prim gün sayısı 1.365 gün

olduğu düşünüldüğünde;

-Yer altında çalışan (4 ve 35 nolu belge türü ile bildirilen) ve SPEK tutarı 170 TL’nin altındaki sigortalıların toplam prim gün sayısı 871 + 1.365 = 2.236 olduğundan, 2016/Ocak ayında yer altında çalışan sigortalılar yönünden yararlanılacak destek tutarı;

2.236 X 50 /100 = 1.118

2.236 +1.118 = 3.354

3.354 X 3.33 = 11.168.82 TL’yi aşamayacaktır.

- Yer üstünde çalışan (1 nolu belge türü ile bildirilen) ve SPEK tutarı 85 TL’nin altındaki sigortalıların prim gün sayısı 320 gün olduğundan, 2016/Ocak ayında yer üstünde çalışan sigortalılar yönünden yararlanılacak destek tutarı;

320 x 3.33 = 1.065.60 TL’yi aşamayacaktır.

Destekten yararlanılabilmesi için APHB’nin süresi içinde verilmesi ve kayıt dışı sigortalı çalıştırılmaması gerekiyor.

2015 yılında sigortalı bildiriminde bulunmuş  işverenlerin 2016 yılında geçici 68. maddede öngörülen destekten yararlanabilmeleri için, 2016 yılına ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerini yasal süresi içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna vermeleri, ayrıca 2016 yılı içinde çalıştırdıkları sigortalıların prim ödeme gün sayılarını eksiksiz olarak bildirmeleri gerekmektedir.

Buna karşın, 2015 yılında sigortalı bildiriminde bulunmuş  işverenlerin yasal ödeme süresi geçmiş prim ve idari para cezası borçlarının bulunması ve 2016 yılı içinde kendi hisselerine isabet eden prim tutarlarını yasal süresi içinde ödememeleri, destekten yararlanılmasına engel teşkil etmemektedir.

2- 2015 Yılında Sigorta Bildiriminde Bulunmamış İşverenlerin Destekten Yararlanma Şartları

Geçici 68. maddenin;

-Birinci fıkrasının (b) bendinde, 2016 yılı içinde ilk defa 5510 sayılı  Kanun kapsamına alınan işyerlerinden 2016 yılı Ocak ila Aralık ayları arasında bildirilen sigortalıların prim ödeme gün sayılarının toplamının  3,33 TL ile çarpımı sonucu bulunacak tutarın, sigorta primlerinden mahsup edileceğine,

-Dördüncü fıkrasında, 2015 yılından önce 5510 sayılı Kanun kapsamına alınmış ancak 2015 yılında sigortalı çalıştırmamış işyerleri hakkında birinci fıkranın (b) bendi hükümleri uygulanacağına hükmedilmiştir.

Dolayısıyla, gerek 2016 yılı içinde 5510 sayılı Kanuna kapsamına alınmış, gerekse  2015 yılından önce 5510 sayılı Kanun kapsamına alınmış olmakla birlikte 2015 yılı içinde sigortalı bildiriminde bulunmamış işverenlerin 2016/Ocak ila 2016/Aralık aylarında bildirimde bulunduğu sigortalıların prim gün sayısının 3.33 TL ile çarpılmak suretiyle bulunan tutarı Hazinece karşılanacaktır.

Örneğin, 17/1/2016 tarihinde 5510 sayılı Kanun kapsamına alınmış bir işyerinde 2016/Ocak ayında çalışan sigortalıların (sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar ile haklarında uzun vadeli sigorta hükümleri uygulanmayan diğer sigortalılar hariç) prim gün sayısının 280 gün olduğu düşünüldüğünde, yararlanılacak destek tutarı herhangi bir karşılaştırma yapılmaksızın 280 X 3.33 = 932,40 TL olacaktır.

Linyit ve taşkömürü maden işyerlerinin ilk defa 2016 yılı içinde 5510 sayılı  Kanun kapsamına alınmış olması veya 2015 yılından önce 5510 sayılı Kanun kapsamına alınmış olmasına rağmen 2015 yılında sigortalı çalıştırmamış olmaları durumunda destekten yararlanma şeklinde yer altında ve yer üstünde çalıştırılan sigortalılar yönünden herhangi bir farklılık bulunmamaktadır.

Gerek 2016 yılı içinde 5510 sayılı Kanuna kapsamına alınmış, gerekse  2015 yılından önce 5510 sayılı Kanun kapsamına alınmış olmakla birlikte 2015 yılı içinde sigortalı bildiriminde bulunmamış işverenlerin destekten yararlanılabilmeleri için;

-APHB’nin süresi içinde verilmesi,

-Kayıt dışı sigortalı çalıştırılmaması,

-Sigortalıların SPEK tutarlarının eksik bildirilmemesi

-Yasal ödeme süresi geçmiş prim ve idari para cezası borçlarının bulunmaması,

-2016 yılına ait primlerin işveren tarafından ödenmesi gereken kısmının yasal süresi içinde ödenmesi

İcap etmektedir.

S.M.M.M. Lütfi GÜLBENK

 

Kötü Makaleyi Değerlendirin: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Çok İyi
		Yazdır

Bu makale siteye eklendiği 31-01-2016 tarihinden beri 11989 kez okunmuştur.

Bu İçeriği paylaşın