2015-10-02

KOOPERATİFLERİN YÖNETİM VE DENETİM KURULU ÜYELERİ SİGORTALI OLABİLİR Mİ? ASIL İŞVEREN KENDİ İŞÇİSİ OLMADAN ALT İŞVEREN İŞÇİSİ ÇALIŞTIRABİLİR Mİ? İŞVEREN VEKİLİNİN SİGORTALILIĞININ SONA ERMESİ, YÜKÜMLÜLÜKLERİNİ DE SONA ERDİRİR Mİ?

---

 

            Kooperatiflerin yönetim ve denetim kurulu üyeleri sigortalı olabilir mi?

Kooperatiflerin yönetim ve denetim kurullarında görev alanlar, 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa göre seçimle göreve gelmektedirler. Yönetim ve denetim kurullarında görev alan kişilerin kooperatiflerdeki bu çalışmaları hizmet akdine tabi olarak değil vekalet akdine tabi olarak geçmektedir.

Dolayısıyla,  kooperatiflerin yönetim ve denetim kurullarında görevli olan kişilere bu görevlerini yerine getirmelerinden dolayı, huzur hakkı veya başka isim altında ücret ödense dahi hizmet akdine tabi bir çalışmalarının bulunmaması nedeniyle bu kişilerin sigortalı sayılmaları mümkün bulunmamaktadır.

 

Asıl işveren kendi işçisi olmadan alt işveren işçisi çalıştırabilir mi?

            Asıl işveren alt işveren ilişkisinin kurulma şartları, alt işverene ait işyerinin bildirimi, tescili ve alt işverenlik sözleşmesinde bulunması gereken hususlarAlt İşverenlik Yönetmeliğinde açıklanmıştır.

          Anılan Yönetmeliğin 4. maddesine istinaden asıl işveren alt işveren ilişkisinin kurulabilmesi için;

1) Asıl işverenin kendi işçileri de olmalıdır.

2) Alt işverene verilen iş ya yardımcı işlerden olmalı ya da işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren bir iş olmalıdır.

3) Alt işveren, üstlendiği iş için görevlendirdiği işçilerini sadece o işte çalıştırmalıdır.

4) Alt işverene verilen iş, işyerinde yürütülen mal veya hizmet üretimine ilişkin bir iş olmalı, asıl işe bağımlı ve asıl iş sürdüğü müddetçe devam eden bir iş olmalıdır.

5) Alt işveren, daha önce o işyerinde çalıştırılan bir kimse olmamalıdır. Ancak daha önce o işyerinde çalıştırılan işçinin bilahare tüzel kişi şirketin ya da adi ortaklığın hissedarı olması, alt işveren ilişkisi kurmasına engel teşkil etmez.

Bu bağlamda, anılan yönetmelikte açıklandığı üzere, asıl işverenin kendi işçisi olmadan alt işveren tarafından işçi çalıştırılması mümkün değildir.

 

İşveren vekilinin sigortalılığının sona ermesi, yükümlülüklerini de sona erdirir mi?

          5510 sayılı Kanunda, işveren adına ve hesabına, işin veya görülen hizmetin bütününün yönetim görevini yapan kimsenin işveren vekili olduğu,  bu Kanunda geçen işveren deyiminin, işveren vekilini de kapsadığı,  işveren vekilinin, Kanunda belirtilen yükümlülüklerinden dolayı işveren ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu hükümlerine yer verildiğinden, ödenmeyen prim borçlarının işverenin yanı sıra işveren vekilinden de tahsili mümkün bulunmaktadır.

          Diğer taraftan, vekalet sözleşmesinin kurulması, kapsamı, yükümlülükleri ve sona ermesi  6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun  502 ila 514. maddelerinde açıklanmıştır.

Anılan Kanunun;

- “Tek taraflı sona erdirme” başlıklı 512. maddesinde, vekâlet veren ve vekilin, her zaman sözleşmeyi tek taraflı olarak sona erdirebileceği, 

-“Ölüm, ehliyetin kaybedilmesi” başlıklı 513. maddesinde ise, sözleşmeden veya işin niteliğinden aksi anlaşılmadıkça sözleşmenin, vekilin veya vekâlet verenin ölümü, ehliyetini kaybetmesi ya da iflası ile kendiliğinden sona ermiş olacağı, hükümlerine yer verilmiştir.

Öte yandan, işveren vekili ile işveren, çalışan ile çalıştıran durumunda olduğundan aralarındaki hukuki bağ hizmet akdi olarak tarif edileceğinden, işveren vekilinin SSK kapsamında sigortalı yapılması mecburidir.

İşveren vekilinin işten ayrılmış olması ve işverenin de bu durumu işten ayrılış bildirgesi vererek SGK’ya bildirmiş olması nedeniyle, mevcut durumun 6098 sayılı Kanunun sözleşmenin tek taraflı sona erdirilmesi başlıklı 512. maddesi kapsamında değerlendirilmesi ve işveren vekilliğinin, sigortalılığın sona erdiği tarihte sona ermiş kabul edilmesi gerekmektedir.

Eyüp Sabri DEMİRCİ

Sosyal Güvenlik Kurumu

İşverenler Daire Başkanlığı Şube Müdürü