2015-09-05

İŞVERENLER VE MESLEK MENSUPLARI E-BİLDİRGEDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERE DİKKAT

---

Sigortalıların prim ödeme gün sayılarının ve prime esas kazanç tutarlarının bildirildiği  e-Bildirge programlarında, gerek  fiili hizmet süresi  kapsamında yapılan hatalı bildirimlerin önüne geçmek ve fiili hizmet kapsamında çalıştırılan sigortalıların doğru belge türü ile bildirilmesini sağlamak, gerek taş kömürü ve linyit madenlerinde çalışan sigortalıların  prime esas kazançlarının doğru bildirilmesini sağlamak, gerekse yapılandırma veya taksitlendirme işlemleri bozma koşuluna girmiş dolayısıyla yapılandırma/taksitlendirme kapsamında ödeme hakkını yitirmiş olan işverenlerin prim teşviklerinden yersiz yararlanmalarının önüne geçmek amacıyla bazı değişiklikler yapılmıştır.

1- Fiili hizmet süresi kapsamında yapılan hatalı bildirimlerin önüne geçmek ve fiili hizmet kapsamında çalıştırılan sigortalıların doğru belge türü ile bildirilmesini sağlamak amacıyla yapılan değişiklikler

Uygulamada “yıpranmalı işler” olarak da tarif edilen fiili hizmet süresi zammına tabi işlerde çalışan sigortalılardan;

-60 gün fiili hizmet süresi zammına tabi işlerde çalışanlar 29 nolu,

-90 gün fiili hizmet süresi zammına tabi işlerde çalışanlar 32 nolu

-180 gün fiili hizmet süresi zammına tabi çalışanlar 4, 5, 6  veya 35 nolu 

belge türü seçilerek düzenlenen aylık prim ve hizmet belgeleri ile bildirilmektedir. Ayrıca, bahse konu işlerde çalışan sigortaların işsizlik sigortasına tabi olup olmadıklarına ve  3713,  2330 sayılı Kanunlara göre vazife malullüğü aylığı alıp almadıklarına göre 30, 31, 32, 33 veya 36 nolu belge türü ile de bildirilmeleri mümkün bulunmaktadır.

Sigortalıların fiili hizmet süresi zammı kapsamında bildirilebilmesi için hem işyerinin 5510 sayılı Kanunun 40 ncı maddesinde yer alan tabloda yer alması,  hem de bu işyerlerinde çalışan sigortalıların bahse konu tabloda belirtilen işleri yaparak söz konusu işlerin risklerine maruz kalması gerekmektedir.

Hal böyle olmakla birlikte, iş kolu kodlarına bakılarak bazı işverenlerin 40. maddede sayılan işlerde faaliyet göstermemelerine rağmen fiili hizmet süresi zammı kapsamında bildirim yaptıkları, bazı işverenlerin ise fiili hizmet süresi zammı kapsamında olmalarına rağmen sigortalıları farklı sürelere ilişkin belge türü ile başka bir ifade ile hatalı belge türü ile bildirdikleri görüldüğünden, e-Bildirge programlarına bazı kontroller getirilmiştir.

Bu amaçla, iş kolu kodlarına bakılarak fiili hizmet süresi zammı kapsamında bildirim yapabilecek işyerleri ve bu işyeri işverenlerince seçilebilecek belge türleri belirlenerek sisteme tanılanmıştır.

Dolayısıyla iş kolu kodu (işyeri sicil numarasının 2 ila 5. rakamı) fiili hizmet süresi kapsamında bildirim yapabilecek işyerleri arasında bulunmayan işverenlere fiili hizmet süresi zammı kapsamında bildirim yapmalarına izin verilmeyecektir. İş kolu koduna bakılarak fiili hizmet süresi zammı kapsamında bildirim yapmaları mümkün olan işverenlere ise sadece tabi olduğu fiili hizmet süresine bakılarak doğru süreye ilişkin belge türünü seçmelerine izin verilecektir.

Bu bağlamda, e-Bildirge programlarında bildirim yapılan işyerinin iş kolu koduna ve fiili hizmet süresi zammı kapsamında seçilen belge türüne bakılarak, belge türünün iş kolu koduna uygun olmadığının anlaşılması halinde sistem tarafından,

“xx nolu belge türü xxxx işkolu kodunda tescil edilmiş işyerleri tarafından seçilemez.”  şeklinde uyarı mesajı verilerek, seçilen belge türü ile bildirim yapılmasına izin verilmeyecektir.

Ancak, gerçekte fiili hizmet süresi zammı kapsamında faaliyet göstermelerine rağmen çeşitli nedenlerle  iş kolu kodu hatalı verilmiş bu nedenle fiili hizmet süresi zammı kapsamında bildirim yapamayan veya yapmakla birlikte doğru belge türünü seçemeyen işverenler, iş kolu kodlarını öncelikle ilgili vergi dairesinden düzelttirmeleri, sonrasında ilgili sosyal güvenlik merkezinde güncelletmeleri halinde, fiili hizmet süresi zammı kapsamında çalıştırdıkları sigortalılarını ilişkin oldukları belge türünü seçerek bildirebileceklerdir.

2-Taş kömürü ve linyit madenlerinde çalışan sigortalıların bildirimlerinde yapılan değişiklikler

6552 sayılı İş Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması İle Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun ile 3213 sayılı Medeni Kanuna “ Bu Kanunun 2 nci maddesinde sayılan 4. Grup madenlerden “Linyit” ve “Taşkömürü” çıkarılan işyerlerinde, yer altında çalışan işçilere ödenecek ücret miktarı 4857 sayılı Kanunun 39 uncu maddesi uyarınca belirlenen asgari ücretin iki katından az olamaz.” şeklinde Ek-9. madde ilave edilmiştir.

3213 sayılı Kanunda yapılan bu değişikliğe istinaden işyerleri,

05.10- Taş kömürü madenciliği

05.20- Linyit madenciliği

İş kolu kodunda tescil edilmiş olan işverenlerce, yer altında çalışan sigortalılar için 4, 5, 35 veya 36 nolu belge türü seçildiğinde sigortalıların prime esas kazançlarının 2 asgari ücretten az bildirilmesine sistem tarafından izin verilmeyecektir.

Dolayısıyla, işyerleri 05.10 veya 05.20 iş kolu kodunda tescil edilmiş işverenlerce 2015 yılının ikinci diliminde 30 gün çalışan bir sigortalı için 4, 5, 35 veya 36 nolu belge türü seçilerek bildirim yapılır iken “ücret” bölümüne iki asgari ücretten az bir tutar girilmesi halinde sistem tarafından, “Ücret TL tutarı, gün sayısına karşılık gelen SPEK alt sınırının altında; Ücret TL + İkramiye TL tutarı SPEK üst sınırının üzerinde olamaz.Ücret tutarı 2.547,00 TL'den az olmamalıdır. Veri kayıt edilmedi, bilgileri kontrol ederek tekrar deneyiniz. “ şeklinde bir uyarı mesajı verilerek, prime esas kazanç tutarının en az 2 asgari ücret girilmesi istenilecektir.

3- Yapılandırma veya taksitlendirme işlemleri bozma koşuluna girmiş işverenlerin prim teşviklerinden yersiz yararlanmalarının önüne geçmek amacıyla yapılan değişiklikler

 Borçları çeşitli kanunlar uyarınca yeniden yapılandırılmış veya  6183 sayılı Kanunun 48. maddesine istinaden tecil ve taksitlendirilmiş olan işverenlerin, yapılandırma/taksitlendirme işlemleri devam ediyor olmak ve yapılandırma/taksitlendirme kapsamına giren başkaca borçları bulunmamak kaydıyla cari aylarda prim teşviklerinden yararlanmaları mümkün bulunmaktadır.

Buna karşın yapılandırılmış/taksitlendirilmiş borçlarıyla ilgili ödeme yükümlülüklerini yerine getirmeyen (örneğin 6552 sayılı Kanun uyarınca yeniden yapılandırılmış borçlarıyla ilgili bir takvim yılı içinde üç taksiti süresi içinde ödemeyen) işverenlerin, yapılandırma/taksitlendirme kapsamındaki ödeme yükümlülüğünün kaybettikleri tarihten sonra, mevcut prim/idari para cezası borçlarını ödemedikleri takdirde cari aylarda prim teşviklerinden yararlanmaları mümkün bulunmamaktadır.

Evvelce yapılandırılmış/taksitlendirilmiş borçlarla ilgili ödeme yükümlülükleri yerine getirilmediği  durumlarda, yapılandırma/taksitlendirme işlemi bozma koşuluna girmiş olmasına rağmen ilgili sosyal güvenlik merkezince bozma işlemi yapılmadığı sürece e-Bildirge programlarında cari aylarda prim teşviklerinden yararlanılmasına izin verilmekte, bu durumun anlaşılması halinde ise ödeme yükümlülüğünün kaybedildiği tarihten sonraki yersiz yararlanılan teşvikler ilgililerden geri alınmakta idi.

e-Bildirge programlarında yapılan değişiklikler sonrasında borçları çeşitli kanunlar uyarınca yeniden yapılandırılmış/taksitlendirilmiş olan işverenlerin ödeme yükümlülüklerini yerine getirmemeleri nedeniyle taksitlendirme/yapılandırma kapsamında ödeme yükümlülüklerini kaybettikleri tarihten sonra, yapılandırma/takstlendirme işlemleri ilgili sosyal güvenlik merkezince bozulmamış olsa dahi cari aylarda mevcut prim/idari para cezası borçları nedeniyle teşvikli bildirim yapmalarına izin verilmeyecektir.

Ödeme hakkı kaybedilmiş yapılandırma/taksitlendirme anlaşması bulunan ancak yapılandırma/taksitlendirme işlemleri ilgili sosyal güvenlik merkezince bozulmamış bir işveren tarafından cari ayda teşvikli bildirim yapılmak istenildiğinde sistem tarafından “5510/6111/6552/6183-48.madde yapılandırma kapsamında bozma koşuluna giren prim/iss/ipc borcunuz var.” şeklinde uyarı mesajı verilecektir.

Böyle bir mesajla karşılaşıldığı durumlarda cari aylarda prim teşviklerinden yararlanılabilmesi için yapılandırma/taksitlendirme işleminin ilgili sosyal güvenlik merkezince iptalini müteakip, ortaya çıkan prim/idari para cezası borçlarının gecikme zammı ile birlikte ödenmesi gerekecektir.

 

Eyüp Sabri DEMİRCİ

Sosyal Güvenlik Kurumu İşverenler Daire Başkanlığı

Şube Müdürü