Yazı fontu: Boyutu:
 

2015-08-28

KAYIT DIŞI SİGORTALI ÇALIŞTIRDIĞI TESPİT EDİLEN İŞVERENLER İÇİN HANGİ DURUMLARDA TEŞVİKLERDEN YASAKLAMA YAPILAMAZ


Çalıştırdığı sigortalıları Kuruma bildirmediği tespit edilen işverenlerin,

 -5510 sayılı Kanunun 81/1.(I) bendinde öngörülen beş puanlık prim indiriminden,

-5510 sayılı Kanunun 81/2. fıkrasında öngörülen ve 51 il ile Gökçeada ve Bozacaada ilçelerinde faaliyet gösteren 10 ve üzerinde sigortalı çalıştıran işveren yönelik verilen 5 + 6 = 11 puanlık prim teşvikinden,

-5510 sayılı Kanunun Ek.2 maddesinde öngörülen ve teşvik belgeleri yatırım sahiplerine verilen teşvikten,

- 4447 sayılı Kanunun geçici 10.  maddesinde öngörülen genç ve kadın istihdamına yönelik teşvikten,

-4447 sayılı Kanunun geçici 15. maddesinde öngörülen iş başı eğitim kurslarını bitiren sigortalılara yönelik teşvikten

bir yıl süreyle yararlanmalarına izin verilmemektedir.

Sigortalıların prime esas kazançlarının ve işe giriş tarihlerinin doğru bildirilmiş olması kaydıyla prim gün sayılarının eksik bildirilmiş olduğunun tespiti, prim teşviklerinden yararlanılmasına engel teşkil etmez.

Kayıt dışı istihdam, hizmet akdine tabi çalıştırılan sigortalıların prim gün sayılarının eksik veya hiç bildirilmeme hali ile prim gün sayıları tam bildirilen sigortalıların pime esas kazançlarının eksik bildirilme halini ifade etmektedir.

Uygulamada kayıt dışı sigortalı çalıştırdığı tespit edilen işverenlerin yukarıda belirtilen teşviklerden bir yıl süreyle yararlanamayacakları şeklinde bir algı oluşmuş olsa da ilgili  kanunlarda, “kayıt dışı sigortalı çalıştıran işverenler”  ibaresinden ziyade “çalıştırdıkları sigortalıları Kuruma bildirmediği tespit edilen işverenlerin teşviklerden bir yıl süreyle yararlanamayacakları”  ibaresine yer verildiğinden,  prime esas kazanç tutarının veya  işe giriş tarihleri doğru bildirilmiş olması kaydıyla prim gün sayısının eksik bildirildiği tespit edilen sigortalılardan dolayı, yukarıda belirtilen teşviklerden yasaklanması gibi bir durum sözkonusu değildir.

Nitekim bu konuda 2011/45 sayılı Genelgede,

- Çalıştırılan sigortalıların Kuruma bildirilmediğinin, yapılan kontrol ve denetimler sonucunda tespit edilmesi ya da kamu idareleri, döner sermayeli kuruluşlar ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden veya mahkeme ilamından anlaşılması halinde, 5510 sayılı Kanunun 81. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde öngörülen beş puanlık prim indiriminden yararlanamayacakları,

- Kuruma bildirilmiş olan sigortalıların, bildirim tarihlerinden sonraki prim ödeme gün sayısını veya prime esas kazanç tutarını eksik bildirdiği tespit edilen işverenlerin, anılan Kanunlarda öngörülen diğer şartları sağlamaları kaydıyla söz konusu desteklerden yararlanabilecekleri,

şeklinde açıklama yapılmıştır.

İlgili teşvik kanunlarının yürürlüğe girdiği tarihten önceki dönemlerde kayıt dışı sigortalı çalıştırdığı tespit edilmiş işverenler için teşviklerden yasaklama yapılamaz.

Prim teşviklerinin yürürlüğe girdiği tarihten önceki dönemlere ilişkin olarak, ilgili kanunların yürürlüğe girdiği tarihten sonraki tarihlerde yapılan denetimlerde veya mahkeme ilamlarında çalıştırılan sigortalıların Kuruma bildirilmemiş olduğu tespit edilmiş olsa da teşviklerden bir yıl süreyle yasaklama gibi bir durum sözkonusu değildir. Dolayısıyla sözkonusu prim teşviklerinden yasaklama işleminin yapılabilmesi için sigortalıların kayıt dışı çalıştırıldığı tespit edilen dönemlerin ilgili kanunların yürürlüğe girdiği tarihten sonraki dönemlere ilişkin olması gerekmektedir.

Örneğin, beş puanlık prim indiriminin 1/10/2008 tarihinde yürürlüğe girdiği dikkate alındığında, işyeri kayıt ve belgelerinden 2007/Ocak ila Ekim aylarında çalıştığı halde hizmetleri ve kazançları Kuruma bildirilmemiş bir sigortalının tespitinin 18/5/2015 tarihli raporda belirtildiği varsayıldığında, kayıt dışı tespitinin yapıldığı dönemlerin 5510 sayılı Kanunun 81/1.(I) bendinin yürürlüğe girdiği tarihten önceki dönemlere ilişkin olması nedeniyle, bahse konu işveren, sözkonusu rapor 1/10/2008 tarihinden sonra tanzim edilmiş olsa da yasal ödeme süresi geçmiş prim ve idari para cezası borcu bulunmadığı takdirde beş puanlık prim indiriminden yararlanılabilecektir.

Bu konuda da 2009/139 sayılı genelgede, 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi 1/10/2008 tarihinden itibaren yürürlüğe girdiğinden, çalıştırdığı sigortalıları Kuruma bildirmediği ya da prim ödeme gün sayısını veya prime esas kazanç tutarını eksik bildirdiği tespit edilen işyerlerine ilişkin düzenlenen tutanak tarihinin/kamu idarelerince düzenlenen yazıların Kuruma intikal tarihinin/ mahkemenin karar tarihinin 30/9/2008 veya önceki bir tarih olması ya da 1/10/2008 tarihinden sonra olmakla birlikte, sigortalıların hizmetlerinin veya kazançlarının bildirilmediği veya eksik bildirildiği tespit edilen ayların tamamının 2008/9 veya önceki dönemlere ilişkin olması halinde, sözkonusu indirimden bir yıl süreyle yararlanılamaması gibi bir durumun sözkonusu olamayacağı şeklinde bir açıklama yapılmıştır.

Prim belgelerinin işverenlerce yasal süresi geçirildikten sonra kendiliğinden verildiği durumlarda sözkonusu belgeler, doğruluğu Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılacak incelemeler sonucunda tespit edildikten sonra işleme alınsa da prim teşviklerinden yasaklanması gibi bir durum sözkonusu değildir.

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 103/4. fıkrası uyarınca;

-Yasal verilme süresinin sona erdiği tarihi takip eden üç aylık süre içinde verilmiş olaan aylık prim ve hizmet belgeleri, belgede kayıtlı sigortaların işe giriş bildirgeleri yasal süresi içinde verilmiş ise veya yasal süresi dışında verilmiş olmakla birlikte aylık prim ve hizmet belgesinin ilişkin olduğu aydan önceki bir tarihte verilmiş ise herhangi bir incelemeye tabi tutulmaksızın işleme alınmaktadır.

- Yasal verilme süresinin sona erdiği tarihi takip eden üç aylık süre içinde verilmiş aylık prim ve hizmet belgeleri, belgede kayıtlı sigortaların işe giriş bildirgeleri yasal süresi dışında ve aylık prim ve hizmet belgesinin ilişkin olduğu aydan sonraki bir tarihte verilmiş ise, denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılacak denetimler sonrasında, belgede kayıtlı sigortalıların çalıştıklarının tespiti halinde işleme alınmaktadır.

-Yasal verilme süresinin sona erdiği tarihi takip eden üç aylık süre geçirildikten verilen aylık prim ve hizmet belgeleri, denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılacak denetimlere istinaden, belgede kayıtlı sigortalıların çalıştıklarının tespiti halinde işleme alınmaktadır.

Bu bağlamda, işverenlerce yasal süresi geçirildikten sonra kendiliğinden Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinin Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca işyeri kayıt ve belgeleri incelendikten sonra işleme alınmasına karar verilmesi halinde, belgelerin işverenlerce kendiliğinden verilmiş olması nedeniyle denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan incelemeler sonrası işleme alınsa da teşviklerden yasaklanması gibi bir durum sözkonusu değildir.

 

Eyüp Sabri DEMİRCİ

Sosyal Güvenlik Kurumu İşverenler Daire Başkanlığı

Şube Müdürü

GÜLBENK MÜŞAVİRLİK
Adres: Mustafa Kemal Mah. 2155. Sk. Nep Office 4 K:2 D: 9-10 Çankaya ANKARA Tel : 0(312) 223-6314 Faks : 0(312) 223-5985