2011-09-16

Kursiyerlere cep harçlığı adı altında yapılacak ödemelerden Gelir Vergisi ve Damga Vergisi kesilip kesilmeyeceği Hk.

---

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI Gaziantep Vergi Dairesi Başkanlığı Vergi Ve Anlaşmalar Uygulama Müdürlüğü

 

	TARİH	:	16.09.2011
	SAYI	:	B.07.1.GİB.4.27.15.01-10-515-130-43
	KONU	:	Kursiyerlere cep harçlığı adı altında yapılacak ödemelerden Gelir Vergisi ve Damga Vergisi kesilip kesilmeyeceği Hk.

…

İLGİ: …

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, Devlet Planlama Teşkilatı tarafından yürütülen ve Gap illerinde uygulanmakta olan Sosyal Destek Programı (SODES) ve odanız tarafından AR-GE ve İnovasyon elemanı yetiştirme projesi kapsamında, İşkur'a kayıtlı işsizler arasından seçilen kursiyerlere cep harçlığı adı altında yapılacak ödemelerden Gelir Vergisi ve Damga Vergisi kesilip kesilmeyeceği hususunda bilgi verilmesi istenilmektedir.

193 Sayılı GVK.nun 1. maddesinde; "Gerçek kişilerin gelirleri gelir vergisine tabidir. Gelir, bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarıdır." hükmü yer almış olup, 2. maddesinde ise gelire giren kazanç ve iratlar sayılmıştır.

Aynı Kanunun 61. maddesinde; "Ücret işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir." hükmüne yer verilmiştir. 62. maddesinde de işverenin tanımı, hizmet erbabını işe alan, emir ve talimatları dahilinde çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler olarak yapılmıştır.

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1. maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu; Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "IV. Makbuzlar ve diğer kağıtlar" başlıklı bölümünün 1/b fıkrasında, maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (avans olarak ödenenler dahil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdir de nakli veya tediyeyi temin eden kağıtların binde 6 oranında damga vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır. 2009/15725 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 01.01.2010 tarihinden geçerli olmak üzere, Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV/1-b fıkrasındaki kağıtlar için damga vergisi oranı binde 6,6 olarak belirlenmiştir.

DPT tarafından hazırlanan 2010 yılı SODES Uygulama Usul ve Esaslarının 13. maddesinde; "Mesleki eğitim kursiyerlerine yol ve yemek giderleri için günlük 15 TL'ye kadar harçlık ödenebilir." denilmektedir.

Program hedefleri kapsamında mesleki eğitim faaliyeti içeren projelerde, kursiyerlere işgücü piyasasında geçerliliği olan bir sertifika verilmesini sağlamak amacıyla düzenlenen eğitim programı sırasında temel ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri adına, eğitim programları süresince yol ve yemek giderlerini karşılamak maksadıyla devam ettikleri günler için cep harçlığı niteliğinde ödemeler yapıldığı anlaşılmaktadır.

Proje yürütücüsü kanalıyla söz konusu eğitim programlarına katılan kursiyerlere hizmet sağlayıcı kuruluşlar tarafından cep harçlığı niteliğinde yapılan ödemelerin, kursiyerlerle hizmet sağlayıcı kurumlar arasında işçi-işveren ilişkisinin bulunmaması ve kursiyerlerin de hizmet erbabı niteliğinde olmamaları nedeniyle ücretin unsurlarını taşımamaktadır.

Buna göre, yardım niteliğindeki söz konusu ödemeler GVK.nun 2. maddesinde hüküm altına alınan yedi gelir unsuru içinde yer almadığından gelir vergisi yönünden vergileme yapılması da mümkün değildir.

Ayrıca, Devlet Planlama Teşkilatı tarafından yürütülen ve GAP illerinde uygulanmakta olan Sosyal Destek Programı (SODES) ve … Sanayi Odası tarafından AR-GE ve inovasyon elamanı yetiştirme projesi kapsamında, İş ve İşçi Bulma Kurumuna (İşkur) kayıtlı işsizler arasından seçilen kursiyerlere cep harçlığı adı altında yapılacak ödemelere ilişkin olarak düzenlenen kağıtlar, hizmet karşılığı bir ödemeye ilişkin olmadığından Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun IV/1-b fıkrası kapsamında değerlendirilemeyeceğinden, damga vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir.

Diğer taraftan, yapılan ödemelerin işçi işveren ilişkisi içinde hizmet sözleşmesi gereği olarak yapılması halinde ise söz konusu ödemeler ücret niteliğinde olacağından, bu ödemeler üzerinden GVK.nun 61, 94, 98 ve 103. maddelerine göre gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekecektir.

Bilgilerinize rica ederim.