2014-12-02

SOSYAL HİZMETLER ELİNDE YETİŞEN SİGORTALILARIN PRİMLERİ HAZİNE TARAFINDAN KARŞILANIYOR

---

2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununun Ek-1. maddesinde 6/2/2014 tarih ve 6528 sayılı Kanunla yapılan değişiklik sonucunda, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın sosyal hizmet modellerinden yararlanan kişileri işe alan özel sektör işverenlerine, 19/2/2014 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere sigorta prim teşviki getirilmiştir.

Asgari ücrete kadar olan kazançlar üzerinden hesaplanan sigorta primi ve işsizlik sigortası primlerinin işveren ve sigortalı hissesinin tamamı Hazine tarafından karşılanacak

2828 sayılı Kanun’un Ek-1. maddesinin altıncı fıkrasının birinci cümlesinde, “Birinci fıkra kapsamına giren kişilerin özel sektörde çalıştırılmaları hâlinde, 31.05.2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 81. maddesine göre ödenmesi gereken ve aynı Kanun’un 82. maddesi uyarınca belirlenen prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi, kısa vadeli sigorta kolları primi ve genel sağlık sigortası primi, sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı ile 25.08.1999 tarih ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun 49. maddesinin birinci fıkrasına göre ödenmesi gereken işsizlik sigortası primi, sigortalı ve işveren hissesinin tamamı sigortalının işe giriş tarihinden itibaren beş yıl süre ile Hazine tarafından karşılanır.” hükmü yer almaktadır.

Bu bağlamda,  kapsama giren sigortalıların prime esas kazanç alt sınırı üzerinden tahakkuk eden sigorta primi ve işsizlik sigortası primlerinin işveren ve sigortalı hisselerinin tamamı Hazinece karşılanacağından, bahse konu sigortalılara asgari ücret üzerinden ücret ödenmesi halinde işverenlerince herhangi bir prim ödemesi yapılmayacaktır.

Bu kişilere asgari ücretten fazla ücret ödenmesi halinde ise asgari ücreti aşan kısımdan beş puanlık kısım düşüldükten sonra kalan kazanç üzerinden hesaplanan sigorta primi ve işsizlik sigortası primi kadar prim ödemesi yapılacaktır.

Teşvikten yararlanılan sigortalı hissesi prim tutarları işverenlerden talep edilemeyecek

2828 sayılı Kanun’un Ek-1. maddesinin altıncı fıkrasının ikinci cümlesinde, “Bu fıkra kapsamında sağlanan prim teşvikinden işverenler yararlanır ve Hazine tarafından işverene sağlanan sigortalı primi hissesi teşviki tutarının sigortalıya ödenmesi işverenden talep edilemez.” hükmüne yer verilmiştir.

Dolayısıyla, işverenlerce kapsama giren sigortalıların prime esas kazançları üzerinden % 14 + % 1 = % 15 oranında sigorta primi ve işsizlik sigortası primi kesilecek, ancak prime esas kazanç alt sınırı üzerinden tahakkuk eden ve Hazinece karşılanan bu primler sigortalılar tarafından işverenlerinden talep edilemeyecektir.

Teşvikten yararlanma şartlarına dikkat

Sözkonusu teşvikten yararlanabilmek için;

1- Sigortalının 2828 sayılı Kanun veya 5395 sayılı Kanun uyarınca haklarında korunma veya bakım tedbir kararı alınmış olunması, ayrıca fasılalı olarak geçen yararlanma süreleri dâhil iki yıldan az olmamak üzere Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın sosyal hizmet modellerinden reşit oldukları tarih itibarıyla yararlanmaya devam etmiş olması gerekmektedir. Bu bağlamda, bahse konu teşvikten yararlanılabilmesi için öncelikle  sigortalının kapsama giren bir sigortalı olduğunun Aile ve Sosyal Bakanlığı’ndan alınacak bir yazı ile belgelendirilmesi gerekecektir.

2- Anılan yasal düzenleme 19/2/2014 tarihi itibariyle yürürlüğe girdiğinden, bahse konu teşvikten yararlanılabilmesi için kapsama giren sigortalıların 19/2/2014 veya sonrası bir tarihte işe alınmış olması gerekmektedir.

3- Anılan maddede öngörülen destekten yalnızca özel sektör işverenlerince yararlanılabilecektir.  Bu bağlamda, 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 3. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen kamu kurum ve kuruluşları 5510/4-1.a bendi kapsamında işe aldıkları sigortalılardan dolayı bahse konu teşvikten yararlanamayacaklardır.

4- Aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içinde verilmiş olması, tahakkuk eden sigorta primlerinin yasal süresi içinde ödenmesi icap etmektedir.

Teşvikten her bir sigortalı için en fazla beş yıl süreyle yararlanılabilecek

Söz konusu teşvikten kapsama giren her bir sigortalıdan dolayı işe alındıkları tarihten itibaren beş yıl süreyle yararlanılabilecektir.

Diğer taraftan bahse konu teşvikten yararlanılmış bir sigortalının işten ayrılıp aynı veya farklı bir işyerinde yeniden işe başlaması halinde, söz konusu destekten yeniden yararlanılması mümkün olabilecektir. Ancak bu durumda sözkonusu teşvikten yararlanılacak olan azami beş yıllık süre, ilk defa işe yararlanılmaya başlanılan tarihten itibaren başlayacağından, sigortalının ilk defa işe başladığı tarihte yararlanılmış olan süre ikinci teşvik süresinden düşülecektir.

Yararlanılacak teşvik tutarı nasıl hesaplanacak

Yukarıda detaylı bir şekilde açıklandığı üzere kapsama giren sigortalıların prime esas kazançlarının asgari ücret kadar olması halinde işverenlerince herhangi bir prim ödemesi yapılmayacaktır.

Buna karşın 2828 sayılı Kanunun Ek-1. maddesi kapsamına giren sigortalıların prime esas kazançlarının asgari ücretten fazla olması halinde işverenlerince sadece asgari ücreti aşan kazançlar üzerinden prim ödenmesi sözkonusu olacaktır.

Hal böyle olmakla birlikte,  5510 sayılı Kanun’un 81. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan, “Bu fıkra ve diğer ilgili mevzuatla sağlanan sigorta prim desteklerinin aynı dönem için birlikte uygulanması halinde, bu destek öncelikle uygulanır.” hükme istinaden, 2828 sayılı Kanun’un Ek-1. maddesi kapsamına giren sigortalıların prime esas kazançlarından dolayı öncelikle beş puanlık prim indiriminden, ardından 2828 sayılı Kanun’da öngörülen destekten yararlanılacaktır.

Örneğin, kapsama giren bir sigortalının 2014/Kasım ayında 30 gün üzerinden brüt 2.000,00 TL ücrete hak kazanmış olduğu varsayıldığında,

Sigorta primindeki teşvik tutarı:

2.000,00 x 5 / 100 = 100,00 TL “05510-Beş puanlık prim indirimi”

1.134,00 x 29,5 / 100 = 334,53 TL “2828 sayılı Kanun istinaden teşvik tutarı”

olmak üzere, toplam 434,53 TL

İşsizlik sigortası primindeki teşvik tutarı:

1.134,00 X 3 / 100 = 34,02 TL

Olacaktır.

Bu durumda işveren tarafından,

2. 000,00 X 37,5 / 100 = 750,00 TL

750,00 – 434,53 – 34,02 = 281,45 TL olacaktır.

 

Eyüp Sabri DEMİRCİ

Sosyal Güvenlik Kurumu

İşverenler Prim Daire Başkanlığı Şube Müdürü