2020-09-24

HAFTA TATİLİNDE ÇALIŞMA

---

 

Resmi devairle umumi, hususi, ticari ve sınai herhangi bir müessesede müstahdemini ve ameleyi haftada altı günden fazla çalıştırmak memnudur.( Hafta Tatili Hakkında Kanun 2. Md)

 

İş Kanunu 46 .md gereği, İş Kanunu kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63 üncü maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmidört saat dinlenme (hafta tatili) verilir.

 

Hafta tatiline hak kazanma bakımından,

 

-İş Kanunu 66. Maddesinde çalışılmadığı halde  kanunen çalışma süresinden sayılan zamanlar

-Günlük ücret ödenen veya ödenmeyen kanundan veya sözleşmeden doğan tatil günleri,

-Evlenmelerde üç güne kadar, ana veya babanın, eşin, kardeş veya çocukların ölümünde üç güne kadar verilmesi gereken izin süreleri,

-Bir haftalık süre içinde kalmak üzere işveren tarafından verilen diğer izinlerle hekim raporuyla verilen hastalık ve dinlenme izinleri,

Çalışılmış günler gibi hesaba katılır.

 

Zorlayıcı ve ekonomik bir sebep olmadan işyerindeki çalışmanın haftanın bir veya birkaç gününde işveren tarafından tatil edilmesi halinde haftanın çalışılmayan günleri ücretli hafta tatiline hak kazanmak için çalışılmış sayılır.

 

Bir işyerinde işin bir haftadan fazla bir süre ile tatil edilmesini gerektiren zorlayıcı sebepler ortaya çıktığı zaman, 24 ve 25 inci maddelerin (III) numaralı bentlerinde gösterilen zorlayıcı sebeplerden ötürü çalışılmayan günler için işçilere ödenen yarım ücret hafta tatili günü için de ödenir.

 

HAFTA TATİLİNDE ÜCRET

 

Genel kural işçinin 45 saatlik haftalık çalışması karşılığında bir gün tatil yapmasıdır. Bu bir günün ücreti çalışmış gibi işçiye ödenir. İşçi 45 saatlik hafatalık çalışmasından sonra hafta tatili yapmaz ve o gün de çalışırsa  ilave olarak hafta tatilinde çalıştırıldığı için 1 günlük yevmiye ilaveten almalı, ayrıca haftalık çalışma süresini doldurduğu için hafta tatilinde yapacağı çalışma fazla çalışma da sayılacağından ilaveten bir de %50 ilave ücret ödenmelidir.

 

Hafta tatitili kesintisiz en az 24 saat olarak kullandırılmalıdır, bu nedenle hafta tatili gününde işçinin 1 saat bile işyerine çağrılması ve çalıştırılması halinde hafta tatili bölünmüş olacağından kullanılmamış kabul edilir. Bu durumda hata tatilinde işçi 1 saat bile çalışsa 1,5 yevmiye ilave hafta tatili ücreti tam olarak ödenmelidir. Yerleşik içtihatlar da bu yöndedir.

 

Hafta tatilindeki çalışma süresi günlük ortalama çalışma süresi olan 7,5 saati geçtiği takdirde 7,5 saati aşan süreler fazla çalışma sürelerine ilave edilmelidir. Yani 7,5 saatlik süre için hafta tatili ücreti aşan saatler için fazla çalışma ücreti tahakkuk ettirilmelidir.

 

Örneğin: İşçinin günlük ücreti 100 TL. Haftalık 45 saat çalışmasını tamamladı ve hafta tatiline hak kazandı; ancak hafta tatilinde izin yapmadı. Bu halde hafta tatilinde çalıştığı için  normal ücretine ilaveten 100 TL hafta tatili ücreti alacak; ilaveten bu çalışması 45 saati aşan bir çalışma olduğu için %50 zamlı ödenmesi gerekecektir. 50 TL de fazla çalışma ücreti olarak alacaktır. Sonuç olarak hafta tatilinde çalışan bu işçi normal ücret alacağına ilaveten 100+ 50 = 150 TL ( 1,5 yevmiye) daha almalıdır.

 

ZAMANAŞIMI SÜRESİ

 

Ücret alacaklarında zamanaşımı süresi beş yıldır.( İş Kanunu 32/son)  Fazla çalışma ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacakları, hafta tatili alacakları da genel anlamda ücret sayıldığından 5 yıllık zamanaşımı süresine tabidir. Zamanaşımı bunların hak edildiği tarihte işlemeye başlar. Bu nedenle dava konusu olursa dava tarihinden geriye doğru 5 yıl öncesine ait ücret alacakları zamanaşımına uğramış olmaktadır. 

 

Av.Esma GÜLBENK