Yazı fontu: Boyutu:
 

2012-02-23

KISMİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMELERİNDE ÜCRETİN BELİRLENMESİ


Konu: Aylık ücret belirlenen kısmi süreli çalışmalarda SGK eksik günleri kabul etmiyor.
SGK sigortalıların, eksik gün bildirim formu ve ekinde verilen ücret sözleşmelerinde   ücretin saatlikyerine, aylık olarak belirlenmesi halinde Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği 101.-2. Maddesinde ifade edilen;
‘’Kısmi süreli çalışma, işveren ile sigortalının yazılı olarak yapılan iş sözleşmesinin niteliğine bağlı, aylık ücret karşılığı çalışma biçiminde imzalanmışsa, sigortalı haftalık çalışma süresine bakılmaksızın tam ay olarak bildirilir.’’ hükmüne dayanarak belgelerin geçerli olmadığı gerekçesi ile sigortalıların eksik bildirilen sürelerine ilişkin  ek nitelikte prim ve hizmet belgelerinin bir ay içinde kuruma verilmesini ve prim tutarlarının da gecikme cezası ile ödenmesini,  aksi halde Kurumca re’sen düzenlenerek, idari para cezası uygulanacağı belirtilmektedir.
4857 Sayılı İş Kanunu 13. Maddesi  ‘‘İşçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleşme kısmi süreli iş sözleşmesidir’’ hükmünü,
İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği 6. Maddesi ‘’işyerinde tam süreli iş sözleşmesi ile yapılan emsal çalışmanın üçte ikisi oranına kadar yapılan çalışma kısmi süreli çalışmadır.’’ hükmünü içermektedir.
Kanun ve yönetmelik hükmü gereği  işçilerin kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalıştırılabilecekleri açıktır.
5510 Sayılı Yasa’nın 80. Maddesi 1. Fıkrası h bendi : Sigortalıların günlük kazançlarının hesabında esas tutulan gün sayıları, aynı zamanda, bunların prim ödeme gün sayılarını gösterir. Ancak, işveren ve sigortalı arasında kısmi süreli hizmet akdinin yazılı olarak yapılmış olması kaydıyla, ay içerisinde günün bazı saatlerinde çalışan ve çalıştığı saat karşılığında ücret alan sigortalının ay içindeki prim ödeme gün sayısı, ay içindeki toplam çalışma saati süresinin 4857 sayılı İş Kanununa göre belirlenen haftalık çalışma süresine göre hesaplanan günlük çalışma saatine bölünmesi suretiyle bulunur. Bu şekildeki hesaplamada gün kesirleri bir gün kabul edilir.’ hükmünü içermektedir.
             İş Kanunu’nda kısmi süreli çalışmanın tanımı yapılmış, eki yönetmelikte de kaç saate kadar çalışmanın kısmi süreli çalışma olacağı belirtilmiştir. 5510 Sayılı Yasa’nın 80/1-h maddesinde de kısmi süreli çalışmada prime esas gün sayısının hesabı gösterilmiştir. Buna göre, ay içindeki toplam çalışma saati süresinin  İş Kanununa göre belirlenen haftalık çalışma süresine göre hesaplanan günlük çalışma saatine  bölünmesi suretiyle bulunması gerekmektedir. Kanun hükmünde hesaplama yapılırken ücretin ne şekilde ödendiği konusunda bir ayrım yapılmamıştır.
Yasaya uygun olarak, yazılı sözleşme ile kısmi süreli çalışma yaptırılmasına rağmen, bunu yok sayarak, salt ücret sözleşmesinde ücret aylık olarak belirlenmiş diyerek, tam süreli çalışma varmış gibi prim istenmesi açıkça yasa hükümlerine aykırıdır.
Kanunda bulunmayan bir yükümlülüğün yönetmelikle getirilmesinin mümkün olmadığı aşikârdır. Yönetmelik hükümlerinin kanuna uygun olması gerekmektedir.  Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği 101. Maddesinde  bazı hallerde  kısmi süreli çalışmanın , haftalık çalışma  süresine bakılmaksızın tam  ay olarak kabul edilmesi ve tam ay üzerinden prim istenmesi kanuna açıkça aykırıdır.
Kısmi istihdam(part time) şeklinde yapılacak ücret sözleşmelerinde ihtilaf oluşmaması için ücretin saatkarşılığı belirlenmesi doğru olacaktır.Önemli bir husus ise Aylık toplam çalışma saatinin 7,5 saate bölünmesiyle tespit edilecek prim ödeme gün sayısında küsuratlar tam güne çevrilir.Örneğin ayda toplam 77 saat çalışan bir işçi için 77/7,5 saat karşılığı 10,26 sayısı 11 gün prim ödeme gün sayısını oluşturur.
GÜLBENK MÜŞAVİRLİK
Adres: Mustafa Kemal Mah. 2155. Sk. Nep Office 4 K:2 D: 9-10 Çankaya ANKARA Tel : 0(312) 223-6314 Faks : 0(312) 223-5985